A qodiriy nomidagi

 RNK sintezi (transkripsiya) 

 

Yuqorida ta'kidlanganidek, oqsil sintezi  uchun DNK matritsa bo`la olmaydi. 

Oqsil sintezida genetik axborotni DNK dan oqsil sintezlovchi ribasomani maxsus 

RNK lar ta'minlaydi. RNK molekulalari makroerg tutgan ATF, GTF, STF va UTF 

lardan DNK matritsasida, RNK-polimeraza fermentlari ishtirokida sintezlanadi. 

RNK zanjiri DNK molekulasining bir qismida komplementar tizim asosida 

sintezlanganligi uchun, ularning nukleotid qatori bir-birlariga mos keladi.  

---

48 

 

 

Transkripsiya jarayonida uch turdagi RNK sintezlanadi. Informatsiya RNK 

ribosomadagi  oqsil sintezi uchun matritsa bo`lib xizmat qiladi. Transport va 

ribosom RNK lar ham oqsil sintezida bevosita faoliyat ko`rsatadilar. Replikatsiya 

va transkripsiya jarayonlarida umumiylik belgilari bo`lib, DNK molekulasining bir 

zanjiri matritsa sintezi uchun xizmat qiladi. Lekin, bu jarayonda jiddiy farqlar ham 

yo`q emas. Replikatsiyada DNK ning ikki zanjiri matritsa xizmatini o`taydi. RNK 

sintezida DNK ning bir qismi matritsa rolini bajaradi. Bu fragmentlar muayyan 

genlar guruhini o`z ichiga olgan bo`lib, ularni transkriptonlar deyiladi.  

 

RNK sintezi RNK polimeraza fermenti ishtirokida amalga 

oshadi.Organizmda bir necha xil RNK polimeraza fermentlari aniqlangan: 

 

RNK-polimeraza fermentining xillari va vazifalari 

   3-jadval 

RNK polimeraza xillari 

Sintezlanuvchi RNK lar 

I 

(А) 

r – RNK 

II 

(В) 

i – RNK 

III 

(С) 

t – RNK