A r X e o L o g ġ y a V ə e t n o q r a f ġ y a ġ n s t ġ t u t u

 

 

483 

91.

 

Yenə orada, s.124-137. 

92.

 

Кавказский календарь на 1888 г., с.33-35. 

93.

 

Ц.П.Агаян. Крестьянская реформа в Азербайджане в 1870 г., Баку, 1956, 

с.301. 

94.

 

ТКОСХ, т.32, Тифлис, 1887 г., № 11-12, с.675. 

95.

 

Azərbaycanın  Rusiya  ilə  birləĢdirilməsi  və  onun  mütərəqqi  iqtisadi  və  mədəni 

nəticələri, s.119. 

96.

 

А.В.фон Гребнер. Торговые дорога Закавказья. СПб., с. 14. 

97.

 

Yenə orada. 

98.

 

Очерки  сельского  и  лесного  хозяйства  Ленкоранского  уезда  Бакинского 

губернии. Баку, 1914, г., с.81. 

99.

 

Обзор  Елизаветпольской  губернии  за  1910  г.  Тифлис,  1912,  с.18;  Весь 

Кавказ. Баку, 1914, с.28. 

100.

 

M.Ə.Ġsmayılov.  XX  əsrin  əvvəllərində  Azərbaycanın  kənd  təsərrüfatı.  Bakı, 

1970, s.34. 

101.

 

П.И.Лященко. История народного хозяйства СССР, т.И, М., 1956, с.553. 

102.

 

ġ.Rzayeva.  Azərbaycan  1852-ci  il  sərgisində.  "Azərbaycan  sosialist  kənd 

təsərrüfatı" jurnalı, 1958, № 10, s. 163-164. 

103.

 

А.С.Сумбатзаде. Развитие сельского хозяйства Азербайджана в конце 50-х и в 

60-х гг. XIX в. ТИИФАН Азерб. ССР. Баку, 1955, т.VI, с.29; ТКОСХ, 1887, 

№  9,  10,  с.662;  Описание  Кавказской  выставки  предметов  сельского 

хозяйства  и  промышленности  в  городе  Тифлисе  в  1889  г.  Тифлис,  1890, 

с.75-76. 

1863,

 

И.Шопен.  Исторический  памятник  состояния  армянской  области  в 

эпоху  еѐ  присоединения  к  Российской  империи.  СПб.,  1852,  с.741; 

Г.И.Козицкий. Опыт посева Тибетского риса близ Ленкорани. Зап. Кавказ, 

общества  сельского  хозяйства,  отд.  1,  с.178-188;  Медико-топографические 

очерки Ленкоранского уезда. Газ. "Кавказ", №63; А.С.Сумбатзаде. Сельское 

хозяйство  Азербайджана  в  XIX  веке.  Баку,  1958,  с.73;  Опыт 

возделывания суходольного риса, ТКОСХ, № 1, 1892, с. 10-16. 

105.

 

ġ.A.Quliyev.  Azərbaycanda  çəltikçilik  (tarixi-etnoqrafik  tədqiqat).  Bakı,  1977, 

s.45. 

106.

 

Lənkəran-Astara  zonasında  çəltik  əkinlərinin  suvarılması  üçün  düzəldilən  su 

anbarlarına "istil" deyilirdi. 

107.

 

Ю.Липс. Происхождение вещей. М., 1954, с. 189. 

108.

 

Yenə orada, s.191. 

109.

 

Buna bir ayaq da deyilir. Daha doğrusu, ayaq dedikdə, 5-6 heyvanın birdəfəlik 

döyə biləcəyi dərzlərin miqdarı nəzərdə tutulur. 

110.

 

Çəltiyin  təmizlənməsi  dedikdə,  dənin  qabığının  çıxarılması  (təmizlənilməsi) 

nəzərdə tutulur. Bu prosesdən sonra isə əldə edilən məhsul dən - düyü adlanır. 

111.

 

Bəzən ağac əvəzinə daĢ çaladan da istifadə edilirdi. 

---

 

 

484 

112.

 

Dingin verilmiĢ ölçüləri təxminidir. 

113.

 

Dəni əzməmək üçün daĢ döyəcin iĢlək hissəsi diĢ-diĢ olur. 

114.

 

Su  dinglərində  bir  gecə-gündüzdə  orta  hesabla  300-400  kq  çəltik  təmizləmək 

olur. 

115.

 

Dingin çalasında çəltiyi qarıĢdırmaq və götürmək üçün uzunsaplı əlverən və ya 

qalaq adlanan xüsusi alətdən istifadə edilirdi. 

116.

 

Belə su dinglərində bir gecə-gündüzdə 600-700 kq-a qədər çəltik təmizləmək 

olurdu. 

117.

 

Təmizləmə zamanı alınan qabıq (tullantı - pin) suvaq və duluĢçuluqda xammal 

kimi istifadə edilirdi. 

118.

 

Su dinglerində çəltik təmizləmək üçün ding sahibi müəyyən miqdar haqq - Ģahad 

alırdı.  Məlumatçıların  dediyinə  görə  XX  əsrin  əvvəllərinədək  Ģahad  təxminən 

1/15  olmuĢdur.  ġahad  əsasən  çəltikdən  götürülərdi.  Bəzən  isə  düyüdən  də 

alınardı. 

119.

 

ССКЦРК. Тбилиси, 1900, вып. V, таб. I. 

120.

 

А.С.Сумбатзаде. Промышленность Азербайджана в XIX веке, с.307-308. 

121.

 

Д.Кистенев.  Источники  благосостояния  крестьян  Ленкоранского  уезда. 

ТКОСХ. Тифлис, 1889, № 1-2, с.81. 

122.

 

K.Marks, F.Engels. SeçilmiĢ əsərləri, I cild. Bakı, 1953, s.63. 

123.

 

M.Ə.Ġsmayılov.  XX  əsrin  əvvəllərində  Azərbaycanın  kənd  təsərrüfatı.  Bakı, 

1960, s.173; yenə o n u n : O  развитии капитализма в России "в ширь". Изв. 

АН Азерб. ССР (серия обществ, наук), 1964, № 3, с. 117. 

124.

 

Ġ.H.Nərimanov. Gəncəçay rayonunun arxeoloji abidələri. Bakı, 1948, s.l 10. 

125.

 

T.Ə.Bünyadov. Azərbaycanda əkinçiliyin inkiĢafı tarixinə dair, s.96. 

126.

 

Yenə orada, s.98. 

127.

 

Г.М.Асланов.  К  изучению  раннесредневековых  памятников  Мингечаура. 

КСИИМК, №60, М., 1955, с.71. 

128.

 

T.Ə.Bünyadov, Göstərilən əsər, s.99. 

129.

 

Yenə orada, s.104. 

130.

 

А.Л.Якобсон. Раскопки  на  городише  Орен-кала  в  1953-1955  г. ТОАЭ,  т.1, 

М.-Л., 1956, с.64. 

131.

 

А.А.Ализаде. 

Социально-экономическая 

и 

политическая 

история 

Азербайджана XIII-XIV вв., 1956, с.39. 

132.

 

И.П.Петрушевский. Земледелие и аграрные отношения в Иране XIII-XIV вв., 

М.-Л., 1960, с.196. 

133.

 

Кавказский календарь на 1854 г., с.329. 

134.

 

А.М.Аргутинский-Долгоруков.  Борчалинскии  уезд  в  экономическо-

коммерческом обношениях. Тифлис, 1897, с. 125.    

135.

 

Сборник сведений по плодоводству, вып. 2, Тифлис, 1899 г., с.36. 

136.

 

Yenə orada, s.43. 

137.

 

А.Н.Арасханянц. Экономический быт государственных крестьян Арешского 

---