A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

 ossillatoriyani
(ossi llatoria), koloni-
yali holdagi vakillariga esa nostok (Nostoc)ni 
ko‘rsatish mumkin.
ossillatoriya — oddiy ipsimon, shilimshiq 
pardasi bo‘lmagan hujayrasining eni bo‘yidan 
bir necha marta katta. ossillatoriya ipi ta-
nasi bo‘ylab bir xilda tuzilgan hujayralardan 
iborat (7- rasm). Sitoplazmada rangsiz 
sentro-
plazma
va uni o‘rab olgan rangli 
xromato-
plazma
ajratiladi. ossillatoriya i pi alohida

gormogoniylarga
ajralib ketish yo‘li bilan 
ko‘payadi.
17
ORGANIK OLAMNING XILMA-XILLIGI
I BO‘LIM
Ossillatoriya. 
7- rasm.

---

18
ORGANIK OLAMNING XILMA-XILLIGI
I BO‘LIM
Tabiatda ossillatoriyani sholi poyalar,
ko‘lmak suvlar, hovuz va ko‘llarda ko‘p-
lab uchratish mumkin.
Nostok — koloniya holda yashovchi 
suv o‘ti bo‘lib, koloniya yong‘oq yoki 
olxo‘ri donasi dek kattalikda shilim-
shiq po‘st bilan qoplangan. Koloniyada 
sharsimon hujayralar marjonsimon, xil-
ma-xil buralgan, ipsimon ko‘ri nish larda
joylashgan. Nos tok kolo niyasi ko‘pincha 
tog‘li tumanlarda buloq, soy va ariqlarda 
keng tarqalgan (8- rasm). Tashqi ko‘rinishi 
jihatdan sod da tuzilgan ko‘k-yashil suv 
o‘t lar tashqi muhitning noqulay sharoitla-
riga ancha moslashuv chan. Shuning uchun 
ham ularni chuchuk va sho‘r suvlarda, 
tuproq va uning yuzasida hamda qaynar 
buloqlarda uchratish mumkin.
Markaziy osiyo cho‘llarida ko‘k-yashil 
suv o‘tlar tuproq hosil bo‘lishi jarayon-
larida qatnashadi. Ular atmosferadagi 
erkin azotni o‘zlashtirish xususiyatiga ega 
va tuproqni azotga boyitadi. Yaponiya va Xitoyda nostokning ba’zi turlari 
ozuqa sifatida ishlatiladi.