Abu Nasr Farobiyning “Musiqa katta kitobi”

. Farobiyning bastakorlik faoliyatiga kelganda uning ba’zi musiqa asarlari Eronda va Sharqning boshqa mamlakatlarida xozirga qadar ham ijro etilib kelinayotganligi haqida ma’lumotlar bor. Farobiy (nazariyasi) musiqa nazariyasi sohasida bir qator asarlar qoldirgan. Ular orasida katta musiqa kitobi keng tarqalgandir. Farobiy bu kitobida musiqaning keng ta’rifini beradi, uning asosiy tushunchalarini hamda musiqa asarlari tarkib topadigan elementlarini ochib beradi. «Katta musiqa kitobi»ni mazmuniga to’xtashdan oldin ayrim mutaxassislarning jahon musiqa san’ati taraqqiyotida Farobiy musiqa merosining roli haqida aytgan ba’zi fikrlarini keltirib o’tkazamiz. Farobiy yashagan davrda qadimgi grek avtorlarining musiqa haqidagi ba’zi g’oyalari ma’lum edi. Farobiyga qadar musiqa nazariyasini o’rganish bilan Al Kindiy shug’ullangan. Fan tarixchisi Q.Sarton «Al Kindiy ilk musulmon musiqashunosi bo’lgan va uning ayrim asarlarida «okondlar yozuvi» «mavjud», — deb ko’rsatadi. Farobiyning asari unga qadar yaratilgan asarlardan ustun bo’libgina qolmay balki Sharq va G’arbda musiqa nazariyasi taraqqiyotini bir necha asarga belgilab berdi/