Ajiniyoz nomidagi ndpi geografiya kafedrasining katta o`qituvchisi J. Abdiramanovning «geografiya va iqtisodiy bilim asoslari» mutaxassisligi 2-b guruxi uchun «Jahon mamlakatlarining iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi»

---

Ózbekstan Joqarı hám 
orta arnawlı 
bilimlendiriw ministrligi 
ájiniyaz atındag’ı 
No`kus Mámleketlik 
Pedagogikalıq institutı 
 
 
 
 
Ájiniyaz atındaǵı NMPİ geografiya kafedrasınıń 
aǵa oqıtıwshısı J.Abdiramanovtıń 
 «geografiya hám ekonomikalıq bilim tiykarları» 
qa`niygeligi 
 2-a toparı ushın 
 «Dúnya júziniń ekonomikalıq hám sotsiallıq 
geografiyası» 
páninen slaydı

---

Tema: Dúnya júziniń siyasiy kartasiniń qáliplesiwi ha`m rawajlaniw 
basqishlari. Dúnyaniń ha`zirgi zaman siyasiy kartasi. 

1.Dúnya siyasiy kartasiniń qáliplesiw 
basqishlari. 

2.Dúnya kartasindaǵi ko`lem ha`m sipat 
o’zgerisleri. 

3.Dúnya siyasiy kartasiniń tiykarǵi obektleri. 

4.Dúnya ha`zirgi zaman siyasiy kartasi

5.Ma`mleketlerdiń territoriyalari ha`m 
ma`mleket dúzimi. 

6.Dúnya ma`mleketleri tipologiyasi. 

7.Dúnya ma`mleketleri tiykarǵi tipleriniń
qisqasha ko`rinisi. 

---

1. 
Dúnya siyasiy kartasiniń qáliplesiw basqishlari 

Ha`zirgi zaman dúnya siyasiy kartasi kishilik jamiyetiniń uzaq 
dawam 
etken 
sotsiyalliq-ekonomikaliq 
rawajlaniw 
basqishlariniń o’zgeriwi, almasiwi nizamliqlarin o’zinde toliq 
ko`rsetedi. 

Dúnya siyasiy kartasi - tariyxiy dawirlerdiń aynasi, 
ma`mleketler, 
materikler, 
dúnya 
siyasiy-ekonomikaliq 
bo’liniwiniń o’zine ta`n o`zgeshelligi. Oniń qáliplesiwi 
sotsiyalliq miynet bo`listiriliwi, jeke mulkshiliktiń payda 
boliwi, jamiyettiń klaslarga bo’liniw da`wirinen baslanǵan.

DSX ko’p a`sirler dawaminda ma`mleketlerdiń payda boliwi, 
rawajlaniwi ha`m tarqap (joǵalip) ketiwi, shegaralardiń 
o’zgeriwi, metrapoliya ha`m mustamlakalardiń payda boliwi, 
dúnyaniń territoriyaliq bo`liniwi, qayta bo`lip aliwi siyaqli 
tariyxiy o’zgerisler, basqishlardi o’zinde ko`rsetedi. Sol 
sebepten DSX niń qáliplesiwi ha`m quraliw da`wirleri ha`m 
dúnya tariyxi dawirlerine tuwri keliwi kerek. DSX niń 
qáliplesiwi to`mendegi da`wirlerge bo’linedi: qa`dimgi, orta 
asirler, jańa da`wir ha`m eń jańa da`wir. 

---