Академических наук 89 iqtisodiy o‘sishning mohiyati, turlari, bosqichi hamda omillari negmatova Nilufar Ergash qizi

МЕЖДУРОДНАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ
АКАДЕМИЧЕСКИХ НАУК
 
92 
mumkin. Amerikalik iqtisodchilar Kempbell Makkonnel va Stenli Bryu 
tadqiqotiga ko‘ra, mamlakatning iqtisodiy o‘sishi olti omil bilan belgilanadi: 
1. 
Tabiiy resurslarning miqdori va sifati. Ko'proq mahsulot va xizmatlar 
ishlab chiqarish imkoniyati xom ashyoning mavjudligiga bog'liq. 
2. 
Mehnat resurslarining miqdori va sifati. Ishlab chiqarilgan mahsulot va 
xizmatlar hajmi va sifati shu omilga bog'liq. 
3. 
Asosiy kapitalning hajmi. Bu omil ishlab chiqarishni rivojlantirishga 
yo'naltirilishi mumkin bo'lgan mablag'lar miqdorini cheklaydi. 
4. 
Texnologiyalar. Bu omil tovar va xizmatlarni qanday ishlab chiqarish 
mumkinligini belgilaydi. 
5. 
Talab omili. Iqtisodiy o'sish uchun zarur. 
6. 
Samaradorlik omili. Bu omil ham tabiiy, ham inson resurslarini o'z ichiga 
oladi. Ulardan shunday foydalanish kerakki, resurslardan foydalanish eng kam 
xarajat bilan amalga oshirila 
11 
2-rasm. Real mahsulot o‘sishini aniqlab beruvchi omillar 
Chizmadan ko'rinadiki, real mahsulot ikki asosiy usulda ko'paytirilishi 
mumkin:
1) resurslarning ko'proq hajmini jalb etilishi 
2) ulardan ancha unumli foydalanish yo'li
Respublika oldida texnika taraqqiyoti sohasidagi asosiy vazifa ishlab 
chiqarishga yangi texnika va texnologiyani qo'llash. ishlab chiqarishni tashkil 
qilish va boshqarishning yangi usul va shakllarini joriy qilish hisoblanadi. 
Mehnat unumdorligining o'sishini aniqlab beruvchi asosiy omil har bir 
1. Band bo‘lganlar soni 
2. Ish bilan band kishilar ish 
vaqtining o‘rtacha miqdori 
1.Texnika taraqqiyoti 
2.Kapital qo‘yilmalar hajmi 
3.Ta’lim va malaka tayyorgarligi 
4. Resurslarni joylashtirish samaradorligi 
5. Boshqa omillar