Akademikin Son eseri
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
bilərəkdən, erməni tərəfin təbliğatı və təzyiqiylə atmışdılar, illərlə beyinlərinə yeridilmiş fikirləri bir söhbətlə silib təmizləmək olmazdı. Qorbaçova yazılan məktublar və teleqramlar qırx arşın quyunun dibinə düşürdü. Leninin mavzoleyindən səs gəlir, ondan yox. Azərbaycan rəhbərliyini bu cinayətin şəriki sayır, çünki hər nə qədər boyun qaçırsalar da onlar ordunun şəhərə soxulacağından xəbərsiz ola bilməzdilər, qabaqcadan məlumatlanıbmışlar və ya bəlkə də özləri dəvət edibmiş ordunu. O ki qaldı Xalq Cəbhəsinə, onlar da bu işdə özlərini dünyadan xəbərsiz, uzaqdan daş atmaqla işini bitmiş sayan küçə uşaqları kimi apardılar; bir neçə yerə bölünüblər, hərəsi bir yana dartır, əlinə quşatan almamış dılğırlara komandir paltarı geyindirib salıblar ortalığa. Moskvadan baxan da elə bilir, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi təpədən-dırnağa silahlanıb, bu gün-sabah SSRİ-ni yıxa bilər, tez üstünü almaq lazımdır ki, sərhədləri söküb İran Azərbaycanını da Bakıya qatıb erməninin gününü qaraltmasın və ya gəlib Moskvanı da ələ keçirməsin. Mayor Mahmudov, podpolkovnik Sultanov, polkovnik Mazıyev... Gör kimlərlə oturub-durmusan akademik; Mozdokdan Berlinə kimi nemesin burnunu ova-ova getdin, birini it-bata salsalar da, hər halda, iki dəfə Stalinin əmriylə Sovet İttifaqı Qəhrəmanlığına layiq görüldün, ancaq kapitan rütbəsindəydin, Vətəni qorumaq haqqında düşünürdün, rütbə haqqında yox, burdasa ağzından süd iyi gələnlər, riyaziyyat və zoologiya müəllimləri, əsgər getməmək üçün xəstəlik kağızı düzəltdirənlər hərəsi bir zabit paltarı geyinib düşüb ortalığa. Bakı dərzilərinin işi düzəlib. General, marşal forması tikdirə bilsələr, utanmadan onu da geyərdilər. Mirzə Xəzərin “Azadlıq”ı da olmasa, ümumiyyətlə, Azərbaycanda nə baş verdiyindən dünya xəbər tutmaz. Sumqayıt öz əməlləriydi, özləri təşkil eləmişdilər deyə, qabaqcadan bütün mətbuatı doldurmuşdular ora, dünya indiyədək “Sumqayıtda azərbaycanlılar erməniləri qırdılar!” – deyib durur, amma kimsə “gör azərbaycanlıları nə günə salıblar” deyib səsini çıxarmır... Oğlu bunları bilməliydi. Zabitdir, əmrə tabedir, düzdür, ancaq damarlarında mənim qanım axırsa, haqqı tapdalaya bilməz, nəyin necə olduğunu bilməlidir və yeri gələndə səsini ucaltmağı, sözünü deməyi də bacarmalıdır... Bilməlidir ki, Sovet ordusunun bütün topu, mərmisi onun atasına atılıb, bütün tanklar, təyyarələr, gəmilər atasının üstünə gəlib, bədəndə iynə kimi daim hərəkətdə olan güllələr onun atasının ürəyinə dolub. Gərək bunları bilsin və imtina eləsin Bakının komendantı olmaqdan, “mən də bu millətdənəm, ona qarşı vəhşilik törədən orduda mən qala bilmərəm!” desin, istefa versin. Rusiyada qala bilməsə, gəlsin, daş atsın Bakı karxanalarında, maşallah, güclüdür, acından ölməz. – Sən gəlməməliydin Bakıya! Sənin familiyan bunlarla yanaşı çəkilməməliydi!.. – Mən zabitəm, ata! Bunun nə demək olduğunu sən hamıdan yaxşı bilirsən. – Zabit olanda adam öz millətinin faciəsinə dözər? – Mən Bakıya orduyla girməmişəm. İndi gətiriblər məni! – Başımı qaldırıb gəzə bilmərəm. Sən bir bizim kitablarını qürurla oxuduğumuz, hər çıxışını heyranlıqla dinlədiyimiz, əsl patriot saydığımız alimimizə bax! Bu da zay çıxdı... Üstünə öz oğlunu göndərdilər, səsini qısıb oturur. Kimə deyəcəyəm ki, mən səsimi qısmamışam. Sözümü deyəcəyim bütün kürsüləri əlimdən alıblar, öz doğma oğlumun əliylə susdurmaq istəyirlər məni... Vladimir Bakıya gəldiyi ilk gündən atasıyla bu mübahisənin olacağını bilirdi. Bakıda yaşamağa illər uzunu necə can atdığı təkcə özünə bəlliydi. Bu şəhərin adı gələndə ürəyi titrəyir, “kaş orda xidmət etmək imkanım ola, birdən-birə polkovnik formasında çıxam atamın qabağına” düşünürdü. Bu, təkcə öz vətənində məşhur olan atasını sevindirmək istəyi deyildi, bu arzunun arxasında həm də atasından gizli bir narazılıq vardı. Əlbəttə, yetimlik ancaq onun alnına yazılmamışdı və yaşadığı yerlər belə uşaqlarla doluydu, bunun sıxıntısını adlamaq çətin deyil, onlar hamısı müharibənin, yarımçıq eşqlərin, vətənə qurban gedən sevgilərin və nakam ailələrin övladlarıydı. Bu dərd çəkiləndir. Əksinə, müharibədəki böyük qələbənin hələ ölkədə hakim olan coşqunluğu içində ona bənzər uşaqlar özlərini daha ürəkli hiss edirlər – ataları Vətən yolunda qurban gedənlərə kim nə deyə bilər? Əsas sıxıntı və dərd sonra, uşaqlıq illərini ləzzətlə yaşadığın bir vaxtda, parkın içindəki su köşkünün qabağında, burdakı adamların hamısından seçilən, uca boylu, o qədər də yaşlı olmayan yaraşıqlı, şux bir kişiylə görüşən anasının “Tanış ol, kimliyini sonra deyəcəyəm sənə!” – dediyi vaxtdan başlamışdı. Əvvəlcə adamın sinəsindəki Qızıl Ulduz çəkmişdi diqqətini; sanki kişinin üzü hündür ağacların arasından düşən gün işığında bərq vuran ulduzdan işıqlanırdı; ona elə gəlmişdi ki, bu adam nədənsə onlara saymazyana, üstdən aşağı baxır. Ancaq sonra gördü ki, o elə hamını və bütün ətrafı hardansa çox-çox kənardan və ucadan seyr edir, sanki ayrı bir aləmdən təsadüfən düşdüyü bir mühitdədir və ətrafda baş verənlərə etinasızlıqla göz qoymaqdan başqa çarəsi qalmayıb və bu dünyanın işlərinin ona heç bir aidiyyəti yoxdur. Kişinin üzündə o gün gördüyü qəribə ifadəni ömrü boyu unutmadı. Təbəssümdü, istehzaydı, qüssəli bir təəssüfdü – ayırmaq mümkün deyildi. Yad adam anasının təqdimatını yetərli saymamışdı: “Niyə sonra? İndi demək olmur bəyəm. Uşaq deyil ki!” Həmin gün desəydilər, Ay öz məhvərindən çıxıb və elə bu gecə Yerlə toqquşsa, onu bu qədər təəccübləndirməzdi. Çünki bu yaşına qədər ona atasının sağ olması və onunla görüşə biləcəkləri barədə bircə kəlmə də söz deyən olmamışdı... İnansın, inanmasın, sevinsin, kədərlənsin, bilmirdi; ümumiyyətlə nə deyəcəyini, nə deməli olduğunu anlamırdı, eləcə donub qalmışdı və küt nəzərlərlə bu yad adama Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|