Almasıw hám dáramat

Juwmaqlar

• 
  Artıqmashlılıq - ayırım qarıydarlardıń konkret tovar hám xızmetlerdi tańlap alıwına tásir etiwshi faktorlardıń biri
  
• 
  Tutınıwshılardıń minez-qulqı teoriyası-belgili artıqmashlılıq, dáramat hám bazar bahalarında adamlardıń paydalılıqtı maksimumlastırıw háreketlerin xarakterleydi.
  
• 
  Artıqmashlılıq tranzitiv - tutınıwshılar kóp muǵdardaǵı tovar hám xızmetlerdi az muǵdardan artıqmash dep esaplaydı.
  
• 
  Paydalılıq - subektler tárepinen alınǵan, paydalanılǵan tovar hám xızmetlerden qanaatlanıw alıw ólshemi, biraq onı sanlı ólshew múmkin emes.
  
• 
  Sanlı tariyxıy bolıp paydalılıqtı ólshewde yutil atlı paydalılıq ólshem birligi qollanıladı.
  
• 
  Paydalılıq funksiyası - tutınıwshı tárepinen paydalanǵan tovar hám xızmetlerdiń kólemi menen paydalılıq dárejesiniń qatnası. Ol tutınıwshınıń tańlap alıwdaǵı háreketiniń maqset funksiyasın ańlatadı.
  
• 
  Ulıwma paydalılıq - tutınıwshınıń konkret tovar hám xızmetlerdi alıwdaǵı qanaatlanıwı. Shekli paydalılıq-qosımsha bir-birlik tovar hám xızmetlerdi alıwdan qanaatlanıw (paydalılıq) dárejesiniń ósimi.
  
• 
  Parıqsızlıq iymek sızıqları - individlardıń tovar hám xızmetlerge artıqmashlılıǵın ańlatadı. Parıqsızlıq iymek sızıqlarındaǵı qálegen kombinasiya tutınıwshılar ushın birdey qanaatlanıwshılıq alıp keledi. Olar normal tovarlar ushın keri iymeklilikke iye, óz-ara, koordinata kósheri menen kesilispeydi.
  
• 
  Almastırıwdıń shekli norması (MRS) - tutınıwshınıń bir birlik tovardı qosımsha alıw ushın basqa tovarlardıń neshe birliginen «waz» keshiw kerekligin ańlatadı. MRS mánisi hámme waqıtta teris boladı.
  
• 
  Tutınıwshınıń dáramat shegarası (sızıǵı) - belgili dáramat hám bahalarda satıp alıwı múmkin bolǵan tovar hám xızmetlerdiń kombinasiyasın kórsetedi. Dáramattıń ózgerisi dáramat sızıǵınıń jılısıwına alıp keledi.
  
• 
  Tutınıwshınıń teńsalmaqlılıǵı - tutınıwshınıń óz dáramatın jumsawı nátiyjesinde maksimum paydalılıq, qanaatlanıw alıp keletuǵın tochka. Bul tochka dáramat sızıǵı menen parıqsızlıq iymek sızıqlarınıń urınba tochkası.
  
• 
  «Dáramat tutınıw» sızıǵı hár qıylı tovar hám xızmetler ushın hár qıylı iymeklilikke iye: normal tovarlar ushın oń hám kerisinshe. Bul sızıq Engel sızıǵın dúziw ushın paydalanıladı.
  
• 
  Engel sızıǵı - turaqlı baha hám artıqmashlılıqlarda tutınıwshınıń alǵan tovar hám xızmetleri kólemi menen dáramatı arasındaǵı baylanıstı xarakterleydi.
  
• 
  «Baha-tutınıw» sızıǵı - bahalar ózgergende tutınıwshınıń teńsalmaqlılıq tochkaların baylanıstırıw nátiyjesinde dúzilgen sızıq.
  
• 
  Engel baylanısı dep- tutınıwshınıń dáramatınıń ózgerisi tutınıw ushın jumsalǵan qárejetlerge tásiri tómendegishe: dáramat qansha ósse ekinshi dárejeli
  

tovarlardı satıp alıw muǵdarı birinshi dárejeli tovarlardı alıw muǵdarına salıstırǵanda anaǵurlım ósedi.

• 
  Almastırıw nátiyjesi (effekti) - salıstırmalı bahalardıń ózgerisine baylanıslı bir tovarlardı ekinshisi menen almastırıw. Bir tovardıń bahası arzanlasa buǵan talap kusheyedi hám kerisinshe bolsa basqa tovarlarǵa talap ósedi.
  
• 
  Dáramat nátiyjesi (effekt) - tutınıw tovarlarınıń bahası ózgerisi nátiyjesinde tutınıwshılardıń real dáramatı ózgeredi.