101
təminatı açıq od və sobalardan istifadəni azalda
bilər, bu isə evlərdə, binalarda hava
keyfiyyətinin artmasına yol aça bilər.
●
Biokütlədən
istifadə,
tullantılardan
enerji alınması hava çirklənməsi ilə nəticələnə
bilər, bu, insan səhhətinə mənfi təsir göstərə
bilər.
biokütlədən istifadədən və tullantıladan
enerji əldə olunmasından yayınmaq
●
Xəstəxanalar və digər səhiyyə
ocaqlarında isitmə sistemi məqsədi ilə günəş
panelləri quraşdırıla bilər.
●
Havasının
aşağı
keyfiyyətli
olduğu
sahələr
barədə məlumatlar
Yaşayış
vasitələri
●
Yeni enerji resursları yaşayış şəraitini
yaxşılaşdıra bilər (xüsusilə də, ucqar ərazilərdə)
●
Enerjinin müstəqil mənbəyinin təminatı
standart enerji resurslarının istifadəsi azalda
bilər və bu, enerji təminatını yaxşılaşdıracaqdır.
●
Hidroenerjinin inkişafı nəticəsində su
rejiminin dəyişməsi balıq istehsalına mənfi
təsir göstərə bilər ki, bu da yerli icmalar üçün
mənfi hal olacaqdır
●
Bərpa olunan enerji sahəsinin inkişafı
yeni iş imkanları yaradacaqdır
●
Yeni tikinti işləri (hidroenerji, günəş,
külək, ötürücü xətlər də daxil olmaqla) təbii
resurslardan
istifadəyə
(məsələn,
kənd
təsərrüfatı torpaqları ilə əlaqədar biokütlə
istehsalı kənd təsərrüfatı istehsalı ilə “rəqabət
apara bilər”)
●
Hidro , günəş, külək enerji stansiyaları
torpaq ayrılmasını tələb edir ki, bu da mədəni
irsə və torpaqlardan ənənəvi istifadəyə təsir
göstərə bilər
●
Mərkəzi enerji paylanması ilə heç bir
əlaqəsi olmayan uzaq sahələrdə bərpa
olunan enerji istehsalının inkişaf etdirilməsi
●
Energetika
Agentliyi
●
Statistika
Komitəsi
●
Yerli
nümayəndələr
●
Yerli səviyyədə
fəal rol oynayan QHT-
lər
●
Enerji
təchizatı aşağı olan
və ya mərkəzi enerji
paylanması
ilə
əlaqəsi
olmayan
ərazilər
üzrə
məlumatlar
102
Digər
iqtisadi
sektorlarla
əlaqələr
●
Külək, enerjisi üçün qurğuıların,
binaların, günəş, geotermal, hidro enerji üçün
təsərrüfatların yaradılması mövcud torpaq
sahələrinə müdaxilə ola bilər (otlaqlara,
mineral istehsalına, karxanalara,suvarmaya və
s.)
●
Sahilyani ərazilərdə külək enerjisi
təsərrüfatının yaradılması həmin ərazilərdə
turizmə marağı azalda bilər
●
Su ərazilərində külək enerjisinin inkişafı
neft, qaz və balıqçılıq sektorları arasında
müəyyən konfliktlərə səbəb ola bilər.
●
Bərpa olunan enerji istehsalı üçün
ərazilərin müəyyən olunması zamanı
mədənçilik, turizm, balıqçılıq, dənizçilik,
neft və qaz sektorları başda olmaqla digər
sektorlar üçün mühüm olan ərazilərin nəzərə
alınması
●
İqtisadiyyat
və
Sənaye Nazirliyi
●
Energetika
Nazirliyi
●
Mədəniyyət
və
Turizm Nazirliyi
●
Kənd təsərrüfatı
Nazirliyi
●
SCUPA
Məlumatlar
(mədənçilik, turizm,
balıqçılıq
və
dənizçilik, neft və
qaz kimi iqtisadi
sektorlarla əlaqəli
mühüm sahələr üzrə
optimal xəritələr)
103
3.
SEQ üzrə İş Planı
(əlavə ediləcəkdir son nəticələrə uyğun olaraq)
104
9 dekabr 2015 İctimai məsləhətləşmə
(
qısa arayış və ümumi hazırlanmış cədvəl əlavə olunacaqdır (2-3 səhifə məlumat və 5 səhifə
qiymətləndirmə cədvəlləri)
105
Strategiya
üzrə
hədəflərin
təsviri
Təsirlərin ümumi qiymətləndirmə cədvəli
Strategiya iqtiqamətləri üzrə təklif olunan dəyişikliklər
At
m
osfe
r
İq
li
m
Su
T
or
p
aq
B
iomüxt
əli
flik
İn
san
sağl
am
lı
ğı
L
an
d
şaft
v
ə
M
ad
d
i-
m
əd
ən
i
irs
KSES
(derivasiyaü
sulu)
0
0
_
0
_
_
_
0
Hidroelektrik stansiyalarının yeri elə seçilməlidir ki, təbii
qoruq ərazilərinə (təbii və biosfer qoruqları, milli parklar
və s.) toxunmasın.
Yeni qurğuların tikintisi zamanı fauna və flora aləminə
mənfi təsirlərin minimuma endirilməsi və yaşayış
mühitinin yaxşılaşdırılması üçün kompleks təbiəti
mühafizə, o cümlədən kürüləyən balıqların miqrasiya
yollarında təcridlər yaratmaması üçün kompensasiyaedici
tədbirlərin görülmsi vacibdir.
GES
0
0
_
_
−
+
_
Günəş enerjisi qurğuları üçün ərazilərin seçilməsi zamanı
daha az əhəmiyyətli torpağlardan istifadə olunmalı,
həmin
ərazilərdəki
biomüxtəliflik
nümunələrinin
qiymətləndirilməsi
və
mütəmadi
monitorinqlərin
aparılması.
KES
_
_
0
0
−
__
_
_
_
Külək enerjisi qurğuları üçün sahənin seçilməsi zamanı
ərazinin quşlar üçün əhəmiyyətinin (miqrasiya yolları,
mühüm ornitoloji ərazilər) təhlil edilməsi.
Həm dənizdə, həm də quruda qurğuların quraşdırılması
zamanı quşların və digər fauna nümayəndələrinin yaşayış
mühitinin, həyat tərzinin nəzərə alınması.
Görülən işlər canlı orqanizmlərin həyat dövrü üçün
əhəmiyyətli vaxtlarda (çoxalma, yuva, miqrasiya və s.)
aparılmamalıdır.
İctimai rəyin nəzərə alınması
106
Biokütlə
(bioqaz)
enerjisi
+
+
+
+
−
_
0
Müxtəlif təsərrüfat məqsədləri və enerji mənbəyi kimi
5%-dən artıq bitki kütləsindən istifadə edilməsi biosferdə
maddələr dövranında əhəmiyyətli dəyişikliyə səbəb ola
bilər.
Geotermal
_
_
_
_
−
_
_
Yerin
təkindəki
enerji
potensialından
istifadə
layihələndirmələrində ətraf mühitin çirklənməsi və
biomüxtəlifliyə təhlükələrlə müşayiət olunacaq qəza
hallarının nəzərə alınması.
Digər bərpa
olunan
enerji
mənbələri
_
_
_
0
_
_
0
Dalğa (dəniz cərəyanları) enerji potensialından kütləvi
istifadə dəniz flora və faunasına qeyri-əlverişli təsir
göstərə bilər. Bu enerjidən istifadə suyun səth
təbəqəsinin
oksigen
və
qidalı
maddələrlə
zənginləşməsində mühüm əhəmiyyətə malik dalğa
enerjisinin zəifləməsinə səbəb ola bilər.
107
Yekun nəticələr
(əlavə olunacaqdır – iki-uç səifə)
108
ƏLAVƏLƏR
109
110
111
112
113
114
115
116
Azərbaycan Respublikasının iqtisadi və inzibati rayonlarının ərazisi, əhalisinin sayı və sıxlığı
İqtisadi və inzibati rayonların
adları
Ərazi, min kv.km
1)2)
əhalinin sayı, min nəfər
01.01.2015-ci il tarixə əhalinin sıxlığı
(1 kv. km, nəfər)
01.01.2015-ci il vəziyyətinə
Azərbaycan Respublikası
86,6
9593,0
111
Bakı şəhəri - c ə m i
2,14
2204,2
1030
o cümlədən:
Abşeron iqtisadi rayonu - cəmi
3,73
551,8
148
o cümlədən:
Xızı rayonu
1,67
16,1
10
Abşeron rayonu
1,97
202,8
103
Sumqayıt şəhər ə/d
3)
0,09
332,9
3699
Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu - cəmi
12,30
1240,8
101
Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonu -
cəmi
8,84
599,9
68
Lənkəran iqtisadi rayonu - cəmi
6,07
893,3
147
Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu -
cəmi
6,96
525,7
76
Aran iqtisadi iqtisadi rayonu - cəmi
21,15
1936
92
Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu -
cəmi
7,33
653,5
89
Kəlbəcər-Laçın iqtisadi rayonu -
cəmi
6,42
244
38
Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonu -
cəmi
6,13
304
50
Naxçıvan iqtisadi rayonu -cəmi
5,50
439,8
80
117
1)
Xəzər dənizindəki adaların sahələri daxil olmaqla.
2)
Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsinin məlumatlarına əsasən
3)Bu və sonrakı cədvəllərdə: ə/d –“ərazi dairəsi”, ə/v –“ərazi vahidi” deməkdir.
Sumqayıt şəhər ə/d-nə - Sumqayıt şəhəri, Hacı Zeynalabdin Tağıyev və Corat qəsəbələri;
Ümumi torpaq fondunun təyinatına görə bölgüsü
1)
(ilin sonuna, min ha)
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Ölkənin ümumi torpaq sahəsi - cəmi
8660,0
8660,0
8660,0
8660,0
8660,0
8660,0
o cümlədən:
Kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlar-cəmi
4756,7
4757,2
4766,8
4768,7
4768,3
4769,8
o cümlədən:
şumluq torpaqlar
1860,2
1874,0
1884,1
1885,7
1896,8
1925,3
daimi bitki altında olan
torpaqlar
227,5
227,0
227,4
227,2
230,9
230,3
daimi otlaq və biçənək altında olan torpaqlar
2669,0
2656,2
2655,3
2655,8
2640,6
2614,2
Qeyri-kənd təsərrüfatı torpaqları - cəmi
3903,3
3902,8
3893,2
3891,3
3891,7
3890,2
o cümlədən:
sənaye, yol və başqa qeyri-kənd təsərrüfatı
təyinatlı torpaqlar
352,2
350,5
350,1
342,2
342,2
341,7
xüsusi qorunan ərazilərin torpaqları
343,9
392,3
393,5
407,1
407,1
418,9
meşə sahələri
1038,8
1039,9
1040,7
1040,8
1040,8
1040,2
su fondunun torpaqları
146,7
147,1
147,1
146,9
146,9
146,9
digər torpaqlar
2021,7
1973,0
1961,8
1954,3
1954,7
1942,5
118
İctimai məsləhətləşmələr (şəkillər əlavə olunmalı)
119
Qiymətləndirmə prosesində Strategiya hədəflərinin icrası prosesi ilə tanış olmaq üçün gələcəkdə genişləndirilməsi nəzərdə tutulan
ABEMDA-nın «Qobustan Hibrid Stansiyası»na
səfər edilmiş və vizual monitorinq aparılmışdır.
29 avqust 2015-ci il
120
İstifadə edilən mənbələr
(siyahiya əlavə və dəyişikliklər ediləcəkdir)
1.
AR ETSN– http://www.eco.gov.az
2.
AR ABEMDA- http://www.area.gov.az/
3.
AR İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi - http://economy.gov.az
4.
AR Nəqliyyat Nazirliyi– http://www.mot.gov.az/
5.
AR Səhiyyə Nazirliyi- http://www.sehiyye.gov.az
6.
AR Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi - http://www.stat.gov.az
7.
AR Azərbaycan Respublikası Energetika Nazirliyi - http://www.minenergy.gov.az
8.
AR Prezidentinin rəsmi internet səhifəsi -
http://www.president.az
9.
Espoo Konvensiyası SEQ Protokolu (Kiyev, 2003)
10.
Azərbaycan Respublikasının Ətraf Mühitin Mühafizəsi haqqında Qanunu (1999)
11.
BMT-nin Avropa üçün Iqtisadi Komissiyası Aarhus Konvensiyası (UNECE) (1998),
12.
SEQ üzrə Aİ Direktivi 2001/42/EC
13.
Dünya Bankı Təlimat (Integrating Environmental Considerations in Policy Formulation: Lessons
from Policy-Based SEA Experience (Report No. 32783) in 2005
14.
OECD Təlimatı – Task Team on Strategic Environmental Assessment (SEA) and first Guidence
in 2004
15.
FAO publications??
16.
Ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi Prosesi üzrə Təlimat (1996)
17.
Azərbaycan Respublikasının “Qırmızı kitabı” 2-ci nəşr, 2013.
18.
AR Milli Enkslopediyası -2014
19.
Məmmədov M.Ə. Azərbaycanın hidroqrafiyası. Bakı, Nafta-Press, 2002. –266 s
20.
Müseyibov M.A. Azərbaycanın fiziki coğrafiyası. Bakı, «Maarif» nəşriyyatı. 1998, 399 s
21.
“Azərbaycan Respublikasının torpaqlarının iri miqyaslı tətqiqi və xəritələşdirilməsinə dair
təlimat “(Məmmədov Q, Yaqubov Q, 2002)
22.
“2008—2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı
təminatına dair Dövlət Proqramı”, 25 avqust 2008-ci il № 3004
23.
“Landscape analysis for wind farms on the basis of transboundary EIA procedures”, presentation
by Paulina Filipiak, Senior Specialist General Directorate for Environmental Protection Department of
Environmental Impact Assessment
24.
“Landscape Planning in Azerbaijan (experience and application)”, Ramiz Mammadov, Baku-
2009
25.
Country Study on Biodiversity of the Republic of Azerbaijan, First National Report to the
Convention on Biological Diversity -2004
26.
The Republic of Azerbaijan’s Fifth National Report to the Convention on Biological Diversity,
April 2014
27.
Country Pasture/Forage Resource Profiles, by dr. Eldar Kosayev and Yagub Guliev, 2006
http://www.fao.org/ag/agp/agpc/doc/counprof/PDF%20files/Azerbaijan.pdf
28.
Ecological zones in Azerbaijan-
http://files.preslib.az/projects/azereco/en/eco_m1_2.pdf
29.
Azerbaijan:Alternative
and
Renewable
Energy –A
Business Perspective, Caspian
İnformation Centre, 2013
30.
“Policy paper, Alternative and Renewable Energy Outlook for Azerbaijan, 2014”, Hajar
Huseynova Caspian Centre for Energy and Environment ADA Univercity
31.
SEQ üzrə Protokolu haqqında məlumat:
http://www.unece.org/env/eia/sea_manual/welcome.html
121
32.
SEQ
üzrə
Protokolun
Təlimat
vəsaiti
azərbaycan
dilində:
http://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/eia/documents/SEA%20Manual/translations/SEA_Resource
_Manual_Aze.pdf
33.
SEQ üzrə pilot layihə haqqında-
http://www.unece.org/environmental-policy/treaties/environmental-impact-
assessment/about-
us/protocol-on-sea/envseaeapgreen/sea-pilot-projects.html
Dostları ilə paylaş: |