Amaliy mashg‘ulot II. Kimyoviy cho`kindi tog` jinslari

Alyuminli jinslar
Bu guruxga asosan boksitlar kirib ular asosan alyuminiy oksidi, gidrooksidlarini tashkil qiladi va bir xolatda AlOOH diaspor va boshqa korinishda Al(OH)₃ gidroargillit shaklida tarkibida har xil (aralashmalar) oksidlar, temir gidrooksidlari, hamda kaolinit, opal, marganets oksidlari va boshqa birikmalar bilan aralashgan xolda boladi.
Boksidlarning rangi oq, qongir, oxrasimon sariq, qongir-qizil, gishtsimon qizil. Boksidlar asosan chokindi tog jinslari orasida qatlamlar hosil qilib yersimon yoki oolitsimon massalar korinishida yetadi. Boksidlar ayrim xollarda qattiq tsementlangan holda va qattiq holdan, toshqotgan hamda, barmoqlar yordamida maydalanadigan massa holatida uchraydi.
Boksidlar ikki holatda paydo boladi.

1. 
   Issiq nam iqlim sharoitida alyumosilitkatlarga boy tog jinslarining kimyoviy kurashi natijasida hosil boladi.
   
2. 
   Dengiz va kollarning qirgoqqa yaqin zonalarida suvlar tarkibidagi eritmalarning chokishidan hosil boladi.
   

Fosfatli tog` jinslari
Fosforit-chokindi tog jinsi, tarkibi 12 to 40% gacha R<sub>2</sub>O<sub>5</sub> tashkil qiladi. Fosforitlar asosan tarkib jihatdan qum, tuproq, karbonatlar hamda fosforitli ohaktoshlarning tsementlangan korinishini tashkil qiladi. – Sa<sub>5</sub>(RO4)<sub>3</sub> (U,F).
Fosforitlarning mayda donador qattiq turi koproq tarqalgan turlaridan ular odamda karbonatli jinslar tarkibida uchraydi. Uning rangi qongir, kulrang, qoramtir, hamda juda kam holatlarda oq, sariqsimon va yashilsimon turlari ham uchraydi. Ular asosan dengiz va kollarning chuqur bolmagan shelf zonalarida suv tarkibidan fosfotli birikmalarning chokishidan va suvda yashovchi organizmlarning olib qatlamlar hosil qilishidan paydo boladi.
III. Organik cho`kindi tog` jinslari. Dengiz va okeanlar tubida hayvon, o`simlik hamda halok bo`lgan organizmlar qoldig`ining to`planishidan organogen jinslar hosil bo`ladi. Organogen jinslar serg`ovak bo`ib, suvda eriydi, tashqi kuch ta`siridan siqiladi. Bu gruppadagi jinslarga kremniyli jinslar-diotomit trepel, opoka, torf, toshko`mir, qo`ng`ir ko`mir ontrosit, ozokerit yonuvchi slanislar, torf, neft, asfal`t va boshqalar kiradi.
Ikki yoki undan ko`p, hil jinslar aralashmasidan ham cho`kindi jinslar hosil bo`ladi. Ko`pincha chaqiq materiallar bilan kimyoviy va organogen mahsulotlar aralashmasidan jinslar paydo bo`ladi. Ular asosan suv kam bo`lgan ko`l va dengizlarda uchraydi.
Cho`kindi tog` jinslarini imorat va inshootlar poydevori zamini yoki qurilish materiali sifatida ishlatishda ularning fizik, mexanik xossalarini va mineralogik tarkibini yaxshi o`rganish lozim. Asosiy cho`kindi jinslar 3-jadvalda berilgan.