Amaliy mashgulot mavzu. Iqtisodiy davrlar va tebranishlar. Ishsizlik
Yüklə 342,59 Kb. Pdf görüntüsü
|
| Jonlanish
– sanoat ishlab chiqarishining inqirozdan oldingi hajmini qayta tiklash davri bo‘lib, bu davr davomida narxlar, foyda, ish haqi ko‘tariladi, uning oqibatida ishlab chiqarish va bandlik darajasi asta-sekin to‘liq bandlikka va quvvatlarning to‘liq yuklashga qadar, ya’ni cho‘qqigacha oshib boradi. 4. Cho‘qqi – ishlab chiqarish quvvatlari to‘liq yuklanganligi, yuqori bandlik , narxlar, ish haqi va foizning juda yuqori darajasi bilan ifodalanadi. Iqtisodiy rivojlanishning eng yuqori darajasiga erishilgan bosqich bo‘lib, u «cho‘qqi» deb yuritiladi. Bu iqtisodiyotda ish bilan to‘liq bandlik, ishlab chiqarish to‘la quvvatda ishlayotganligi, shuningdek, mahsulotlarning narx darajasining o‘sish holati kuzatiladi. Iqtisodiy sikl deganda , odatda iqtisodiyot rivojlanishining bir holatidan boshlanib, birin-ketin bir necha fazalarni bosib o‘tib, o‘zining dastlabki holatiga qaytib kelgunga qadar o‘tgan davr tushuniladi. Iqtisodiyotning rivojlanishidagi harakati bir sikl bilan to‘xtab qolmaydi, balki u to‘xtovsiz to‘lqinsimon harakat sifatida davom etadi. Siklli harakat iqtisodiy o‘zgarishning muhim omili , makroiqtisodiy muvozanat unsurlaridan biri bo‘lib, milliy xo‘jalik turli tarkibiy qismlarining amal qilishidagi notekislikni, uning rivojlanishidagi inqilobiy va tadrijiy bosqichlarning iqtisodiy taraqqiyot jarayonidagi almashuvini aks ettiradi. Alohida iqtisodiy sikllar bir-biridan davomiyligi va intensivligi bo‘yicha keskin farqlanadi. Shunga qaramay, ularning hammasi bir xil fazalarga ega bo‘ladi. Mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanish tarixini o‘rganish, ulardan hech biri uzoq muddatda bir tekis rivojlanmaganligi , aksincha, barcha mamlakatlar uchun davriy rivojlanish xos ekanligini ko‘rsatadi. Ishlab chiqarish, bandlilik va inflyatsiya darajasining davriy tebranishga iqtisodiy davr (sikl)lar deyiladi. Ayrim iqtisodiy davrlar boshqalaridan o‘tish davrining davomiyligi va faolligi bilan farq qiladi. Shunga qaramasdan ularning barchasi bir xil bosqichlardan tashkil topadi (1-chizma). Yuqorida ta’kidlaganimizdek, iqtisodiy davrlar bir xil bosqichlarga ega bo‘lsa-da, ammo ular davomiyligi va faolligiga ko‘ra o‘zaro farq qilib turadi. Shuning uchun ham iqtisodchilar , bu jarayonlarni iqtisodiy davrlar deb emas, balki iqtisodiy tebranishlar deb atash to‘g‘ri bo‘ladi, deb hiso Yüklə 342,59 Kb. Dostları ilə paylaş:
|