Andijon mashinasozlik instituti standartlashtirish asoslari

 
4.7-rasm.Iqtisodiy samaradorlik(E)ning ishlab chiqarish turi(N)ga bog`liqligi. 
1– Iqtisodiy samaradorlikni xil va o`lchamlar kamayishi hisobiga oshishi. 
2– Unifikatsiyaga harajatning oshishi; 3– Mahsulot sifati yaxshilanishi va ularni ishlab 
chiqarish samaradorliligi hisobiga yig`indi samaradorlilik. 
AБ– kam samaradorlilik; БB– samaradorlilikning oshishi (В-eng katta samaradorlilik); 
ВГ– samaradorlilikni kamayishi; ГД– samarasizlik. 
Unifikatsiyalashtirish iqtiqsodiy samaradorligi quyidagi ifoda orqali ifodalanadi: 
E
um
= E
l
+ E
ig
+ E
eks
Bu yerda: 
E
um
-mumiy iqtisodiy samaradorlik, so`m; 
E
l
– loyixalash bosqichidagi iqtisodiy samaradorlik, so`m; 
E
ig 
– ishlab chiqarish bosqichidagi iqtisodiy samaradorlik, so`m; 
E
eks 
– ekspluatatsiya (foydalanish) bosqichidagi iqtisodiy 
samaradorlik, so`m; 
Har xil sohalarda unifikatsiyalashtirish darajasini belgilovchi koeffitsentlar 
mavjud.
1.
Detallar sonibo`yicha unifikatsiya koeffitsenti: 

---

102 



д
уд
K
ud
, 
Bu yerda: 

уд
- buyumda unifikatsiyalashgan detallar soni 

д
- detallarning buyumdagi umumiy soni 
2.
Detallar og`irligi bo`yicha unifikatsiya koeffitsenti



о
уо
K
uo
 , 
Bu yerda: 

уо
- buyumda unifikatsiyalashgan detallar og`irligi, 

о
- buyum detallarining umumiy og`irligi (buyum og`irligi) 
3. Mehnat sig`imi (sarfi) bo`yicha unifikatsiya koeffitsenti 



м
ум
K
um
, 
Bu yerda: 

ум
- unifikatsiyalashgan detallarni tayyorlash mehnat sarfi; 


м
buyumni tayyorlash mehnat sarfi 
Ta’kidlash lozimki, (1) ifodadagi yig`indi 


уд
standartlashtirilgan 
)
(

сд
, 
o`rniga almashtirilgan 

)
(
ад
va xarid qilingan 
)
(

хд
detallar bo`lgani uchun: 







хд
ад
сд
уд
(4) ifodani (1) ga qo`yib unifikatsiya koeffitsienti uchun quyidagi analitik 
ifodani olamiz: 







д
хд
ад
сд
K
ud
Xuddi shunday amallarni (4.3) va (4.4) ga nisbatan qo`llab og`irlik va mehnat 
sarfi bo`yicha unifikatsiya koeffitsentining kompleks ko`rsatkichi K
k
ni aniqlaymiz:







h
м
С
о
h
ум
уоС
K
o
yo
k
.
.
.