Aparan yol kimi
Yüklə 382,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
Fuad Mammadot Kulturotogiva effektiv» havat va faallvvala aparan vol DÖVLƏT İDARƏÇİLİYİ SİSTEMİNİN ƏSAS SƏVİYYƏLƏRİ ş, Mərkəzi (sistemli) & Sashə (alt sistem, şəbəkə) Ф Regional * Yerli (lokal) • Sosial idarəetmə VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİNDƏ İDARƏÇİLİYİN ƏSAS PRİNSİPLƏRİ Ф İdarəetmə sisteminin polisentrikliyi. Ф Sosial-mədəni fəaliyyətin forma və iqtisadi modellərinin rəngarəngliyi. & Maliyyə sisteminin əksmonopolizasiya, əksmərkəzləşmə və demokratikləşdirilməsi, onun proqram-məqsədli yanaşmaya istiqamətlənməsi. Ф Dövlət və qeyri-hökumət təşkilatlan arasında müqavilə əsasında milli maraqlann prioriteti şərti ilə əməkdaşlıq və iş birliyinin təmin edilməsi. VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİ İNKİŞAFININ İDARƏETMƏ PROBLEMLƏRİ Vətəndaş cəmiyyəti inkişafının effektiv idarə edilməsi dövlətin üç əsas istiqamətdə məqsədyönlü fəaliyyətini tələb edir: 1. İctimai maraqlara cavab verən, yaradıcı fəaliyyət həyata keçirən və bilik, bacanq, mütəşəkkillik, mənəviyyata malik lider və şəxsiyyətlərin inkişaf etdirilməsini nəzərdə tutan yüksək mədəniyyətli vətəndaşlann formalaşdınlması. 2. Milli mədəniyyətin modernləşdirilməsi, vətəndaşlann intellektual və mənəvi inkişafının prioritetləri, eləcə də məhsuldar beynəlxalq mədəni, iqtisadi və siyasi əməkdaşlığa 146 Fuad Mammadov Kulturologiva effektivli havat ta faalivvata aparan vol istiqamətlənmiş düzgün sosial-mədəni siyasətin həyata keçirilməsi. 3. Düzgün siyasət, yüksək hüquqi və etik mədəniyyətə əsaslanan dövlət və ictimai idarəetmənin yüksək mədəniyyətinin yaradılması. Vətəndaş cəmiyyətinin inkişaf səviyyəsi aşağıdakı mühüm sosial problemlərin həllindən asılıdır: $ Münaqişə və terrorizmin aradan qaldmlması Ф Yoxsulluğun aradan qaldmlması Ф Korrupsiyanın aradan qaldmlması Ф Uzunömürlülüyün artırılması & İnkişaf, rifah və tərəqqinin əldə edilməsi. BƏLƏDİYYƏ İDARƏÇİLİYİ Demokratik mədəniyyətin atributlarından biri olan yerli idarəetmələrin yaranma tarixi orta əsrlərə gedib çıxır. O, demokratik ölkələrin konstitusiyalı quruluşunun əsaslarından biri, demokratik dövlətin mühüm institutlarından biri xalq hakimiyyətinin ifadəsi, vətəndaşların özünüidarə formasıdır. Dövlətin və cəmiyyətin demokratik idarəetmə sisteminin bir hissəsi, vətəndaşların həyati maraqlarının reallaşdırma forması kimi,o, yerli və dövlət maraqlarının optimal uyğunluğuna, inkişaf məqsədli yerli sosial-iqtisadi potensialın nisbətən effektli reallaşmasına yardım edir. Bələdiyyə mülkiyyətinin idarə edilməsi , istifadəsi və sahibliyini təmin edir. Bununla yanaşı, yerli özünüidarə orqanı dövlət hakimiyyətini möhkəmləndirir, onun effektliyinin artmasına yardım edir. 147 Fuad Mammadov Kullurologiva cffcktlvli havat y» faalivvata aparan YOİ YERLİ ÖZÜNÜİDARƏ ORQANLARINDA İDARƏETMƏ MƏDƏNİYYƏTİNİN ƏSAS PRİNSİPLƏRİ Əhalinin yerli əhəmiyyət daşıyan məsələlərinin həllində müstəqillik. Yerli özünüidarə orqanları və vəzifəli adamlarının əhali qarşısında məsuliyyəti. İnsanın və vətəndaşın hüquq və azadlıqlarının nəzərə alınması. Yerli özünüidarənin təşkil və fəaliyyətində qanunilik. Yerli özünüidarə fəaliyyətində kollegiallıq və təkbaşınalıq. Yerli özünüidarənin təşkilati müstəqilliyi və praktik məsələlərin həllində onun dövlət hakimiyyəti orqanlan ilə ahəngdar qarşılıqlı əlaqəsi. 7. Yerli özünüidarənin maddi və maliyyə resurslarının onun səlahiyyətlərinə uyğunluğu. 8. Yerli özünüidarənin həyata keçirilən təşkilati formalarının rəngarəngliyi. 9. Yerli özünüidarənin fəaliyyətində şəffaflıq və aşkarlıq. 10. Yerli özünüidarəyə dövlət təminatı. ■ Demokratik ölkələrdə yerli özünüidarə prinsipləri yerli özünüidarə haqqında Avropa Xartiyasında öz hüquqi təsdiqini tapmış və o, Avropa Şurası üzvü ölkələrinin bələdiyyə qanunvericiliyi üçün hüquqi əsas rolunu oynayır. • Yerli özünüidarə prinsiplərinin reallaşdırılması onun qanun məcəlləsində hüquqi təsdiq olunması ilə, bələdiyyə nizamnamələrində , bələdiyyə işinin təşkilati forma və metodlarının bu prinsiplərə uyğun sistemi ilə təmin olunur. ■ Bələdiyyə özünüidarəsinin prinsipləri obyektiv qanunauyğunluqlar, məntiq və yerli hakimiyyətin inkişaf tendensiyası əsasında formalaşır. ■ Onlar bələdiyyə yaqradıcılığının ideya-nəzəri əsası kimi çıxış edərək, bələdiyyə hakimiyyətinin qurulması və fəaliyyətini təmin edir, bələdiyyə özünüidarəsi sisteminin effektliyinin qiymətləndirmə meyarı kimi çıxış edir. 148 Fuad Mammadov Kulturologiva effektivli havat va faalivvata aparan vol BƏLƏDİYYƏ İDARƏÇİLİYİNİN FUNKSİYA, FORMA, RESURS VƏ MODELLƏRİ Yerli özünüidarənin əsas funksiyaları Yerli özünüidarənin funksiyaları onun təbiəti, xalq hakimiyyəti sistemində yeri, bələdiyyə fəaliyyətinin məqsəd və vəzifələri ilə şərtlənir. Bura daxildir: 1. Yerli əhəmiyyət daşıyan ictimai-mədəni və iqtisadi problemlərin həllində əhalinin iştirakının təmin edilməsi. 2. Bələdiyyə mülkiyyəti və yerli özünüidarənin maliyyə resurslarının idarə edilməsi. 3. Bələdiyyə ərazisinin kompleks sosial-iqtisadi inkişafının təmin edilməsi. 4. Əhalinin sosial-mədəni, kommunal-məişət və digər həyat əhəmiyyətli xidmətlər üzrə ehtiyaclarının ödənməsinin təmin edilməsi. 5. İctimai asayişin mühafizəsi. 6. Yerli idarəetmənin maraq və hüquqlarının konstitusiya və qüvvədə olan qanunvericiliyin təmin edilən müdafiəsi. Yerli özünüidarənin təşkilat formaları 1. Öz iradəsini müxtəlif formalarlafseçki, referendum, yığıncaq və s.) ifadə edən vasitəsiz demokratiya. 2. Gündəlik nizamnamə fəaliyyətini həyata keçirən yerli idarəetmənin seçkili orqanı. 3. Yaşayış yeri üzrə sahə ictimai özünüidarəsi ( bələdiyyənin yarandığı ərazi hissələrində icma, şura, komutə və s.) Bələdiyyə idarəçiliyinin resursları © Mədəniyyətin insan kapitalı ( bilik, bacanq, mütəşəkkillik, mənəviyyat, kadrlann yaradıcı fəaliyyəti) © Maddi resurslar © Maliyyə resursları © Texnoloji resurslar © Təşkilati resurslar © Hüquqi resurslar © Bələdiyyə resursları 149 Yüklə 382,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|