257
2023 APREL
Konstitutiya va qonunlarda mustahkamlangan huquqlari va erkinliklarini ta’minlaydi”
46
,
deyiladi.
O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida fuqarolarning
asosiy huquq va
erkinliklariga bag’ishlangan moddalar birmuncha kengaytirilgan.
Mamlakatimiz fuqarolarining demokratik huquq va erkinliklariga oid prinsiplar
Konstitutsiyada o’z aksini topgan. Ular orasida yashash huquqi
har bir insonning uzviy
huquqi ekanligi (24-modda), har kim erkinlik va shaxsiy daxlsizlik huquqiga egaligi, hech
kim qiynoqqa solinishi, zo’ravonlikka, shafqatsizlik yoki inson qadr-qimmatini kamsituvchi
boshqa tarzdagi tazyiqqa duchor etilishi mumkin emasligi (25-modda), O’zbekiston
Respublikasi fuqarosi Respublika hududida bir joydan ikkinchi joyga ko’chish, O’zbekiston
Respublikasiga kelish va undan chiqib ketish huquqiga egaligi (28-modda), har kim fikrlash,
so’z va e’tiqod erkinligi huquqiga egaligi (29-modda), O’zbekiston Respublikasining barcha
davlat organlari, jamoat birlashmalari va mansabdor shaxslari fuqarolarga ularning huquq
va manfaatlariga daxldor bo’lgan hujjatlar, qarorlar va boshqa
materiallar bilan tanishib
chiqish imkoniyatlarini yaratib berishi (30-modda), jamiyat va davlat ishlarini boshqarishda
bevosita va o’z vakillari orqali ishtirok etish huquqiga egaligi, bunday ishtirok etish o’zini-
o’zi boshqarish, referendumlar o’tkazish va davlat organlarini
demokratik tarzda tashkil
etish yo’li bilan amalga oshirilishi (32-modda), O’zbekiston Respublikasining fuqarolari o’z
ijtimoiy faolliklarini Respublika qonunlariga muvofiq mitinglar, yig’ilishlar va namoyishlar
shaklida amalga oshirish huquqiga egaligi (33-modda), kasaba uyushmalariga,
siyosiy
partiyalarga va boshqa jamoat birlashmalariga uyushish, ommaviy
harakatlarda ishtirok
etish huquqiga egaligi (34-modda) alohida qayd etilgan.
47
O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga muvofiq, fuqarolarning shaxsiy hayoti
qonun bilan qo’riqlanadi.
O’zbekiston Respublikasida insoniyat asrlar davomida orzu qilib kelgan demokratik
huquq, erkinlik va burchlar amalga oshmoqda. Birinchi
Prezident Islom Karimov
ta’kidlaganidek: “O’zbekiston – kelajagi buyuk davlat. Bu – mustaqil, demokratik, huquqiy
davlatdir. Bu – insonparvarlik qoidalariga asoslangan, millati, dini, ijtimoiy ahvoli, siyosiy
e’tiqodlaridan qat’i nazar fuqarolarning huquqlari va erkinliklarini ta’minlab beradigan
davlatdir”.
48
Inson va fuqarolarning huquqiy maqomi faqat huquqlar va
erkinliklardangina iborat
emas. Unga burch va majburiyatlar ham kiradi. Fuqarolar o’zlarining Konstitutsiyada
belgilab qo’yilgan burch va majburiyatlarini ado etadilar.
46
O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.Toshkent-“O’zbekiston”-2019.16-b.
47
U.Tadjixanov.,X.Odilqoriyev.,A.Saidov.O’zbekiston
Respublikasining
Konstitutsiyaviy huquqi. “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh
tahririyati.T.:2001.374-375-b.
48
Karimov.I.A.O’zbekistonning o’z istiqlol va taraqqiyot yo’li.
T.:O’zbekiston,1992.15-16-b