Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ

 

260 

 

ƏDƏBİYYAT 

 

1.

 

Гуслиц  И.С.,  Шапиро  И.Д.  и  др.,  Методические  рекомендации  по  оценке 

устойчивости сельскохозяйственных культур к вредителям. Л.,ВИЗР, 1983 

2.

 

Голышин Н.М., Захаренко И.А. Защита зерновых культур при интенсивных 

технологиях. М., Агропромиздат, 1986 

3.

 

Евдокимов  Н.Я.,  Корчагин  А.А.  Защита  зерновых  культур  от  вредителей, 

болезней и сорняков в северном Казахстане. -Алма-Ата, 1982 

4.

 

Məmmədova S.R., Xəlilov B.B. Kənd təsərrüfatı entomologiyası, Bakı, 1986, səh. 

5.

 

Орлова В.Н. Вредители зерновых колосовых культур. – М.: Печатный Город, 

2006. – 104 стр.: ил. 

6.

 

Павлов И.Ф. Защита полевых  культур от вредителей. Москва, 1983,стр.132-

135 

7.

 

Радченко  Е.Е.  Семенова  А.Г.  Устойчивости  зерновых  и  зернобабовых 

культур к тлям в лабораторных условиях. ВИР, 1988; 

8.

 

Cəfərov  Ə.Ə.,  İbrahimov  H.R.  Dənli  bitkilərin  zərərvericilərinə  və  xəstəliklərinə 

qarşı mübarizə. Bakı, 1966, səh. 33-35 

9.

 

Cливкина К.А. Научные основы богарного земледелия. Алма-Ата, 1981. 

10.

 

 Танский  В.И.,  Дормидонтова  Г.Н.  Использование  экономических  порогов 

вредоносности насекомых в практике защиты растений. Москва,1980, стр.8 

11.

 

 Танский  В.И.  Биологические  основы  вредоносности  насекомых.  М.,  ВО 

“Агропрломиздат”, 1988 

12.

 

 Чесноков П.Г. Устойчивость зерновых культур к насекомым. М., Советская 

наука, М., 1956 

13.

 

 Пестициды против тли на пшенице:   

http://rupest.ru/primenenie/pshenitsa/tli/spisok-pestitsidov.html 

 

РАСПРОСТРАНЕНИЕ И ВРЕДОНОСНОСТЬ ТЛЕЙ НА ПОСЕВАХ 

ПШЕНИЦЫ 

 

Н.Г.Азизова 

НИИ Земледелия 

 

Исследования по изучению Злаковых тлей проводились в 2014-2015 годах 

на  посевах  пшеницы  в  условиях  Абшеронский  ПЭХи  Тертерской  ЗОС.  На 

посевах зерновых культурЗлаковые тли является постоянным вредителем и  их 

вредоносность носит периодический характер. 

Нами  изучались  распространение,  плотность,  вегетационного  периода 

характер  повреждений  и  вредоносность  тлей.  В  2015-ом  годy.Погодные 

условия благоприятно влияли на развитие тлей. Число их были более 50 экз.  на 

1 колос, в результате чего повреждались многие сорта пшеницы.   

На  посевах  проводилась  оценка  образцов  пшеницы  на  повреждаемости  и 

отобраны  наиболее  слабо  поврежденные  образцы  для  далнешего  изучения  в 

качестве исходного материала для селекции на устойчивость к тлям. 

---

 

261 

 

DISTRIBUTION AND HARMFULNESS OF APHIDES ON THE FIELD OF 

WINTER WHEAT  

 

N.H.Azizova  

Aphides of Crop Husbandry   

 

Studies  on  Research  İnstitutedamageability  of  wheat  variety  samples  were 

conducted in 2014 and 2015 on wheat sowings in Absherones  and Terter RES. 

We  have  studied  the  distribution,  density,  the  nature  of  damage  and  losses 

from  aphides.  Aphides  in  these  areas  is  a  constant  pest  of  cereal  crops,  but  their 

harmfulness is periodic. 

In  2014  and  2015  years,  optimal  weather  condition  in  vegetation  period 

influenced development of the larvae of  Aphides. Their number was more 50 ekz. 

Larvae per 1 spike, resulting in much damage to variety samples of wheat.  

Selected  the  most  weakly  damaged  variety  samples  as  initial  material  for 

breeding for resistance to harmful leaf beetles. 

 

UOT 6311:631.52 

 

BUĞDA (T.durum Desf., T.aestivum L.) GENOTİPLƏRİNİN QONUR PASA 

DAVAMLILIĞININ SÜNİ FONDA QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ VƏ 

DAVAMLILIQ GENLƏRİNİN SKRİNİNQİ 

 

M.Ə.ABBASOV

1,2 

1

AMEA Genetik Ehtiyatlar İnstitutu, AZ1106, Azadlıq 155, Bakı  

2

Bakı Dövlət Universiteti, AZ 1148, Z. Xəlilov küç. 23. Bakı 

 

Tədqiqat  işində  bərk  və  yumşaq  buğdaların  müxtəlif  növmüxtəlifliklərinə  aid 

121  genbank  nümunəsi  və  36  seleksiya  sortunun  qonur  pas  xəstəliyinə  (Puccinia 

triticina)  davamlılığı  istixana  şəraitində  qiymətləndirilmiş  və  16  davamlılıq  geninin 

(Lr19,  Lr21,  Lr24/Sr24,  Lr34/Yr18,  Lr37/Sr38/Yr17,  Lr39,  Lr46/Yr29,  Lr50, 

T1RS·1BL 

(Lr26/Sr31/Yr9)) 

skrininqi 

aparılmışdır. 

Davamlılığın 

qiymətləndirilməsində  qonur  pas  xəstəliyini  törədən  göbələyin  4  izoformasından 

(rasa) (BBBDB, PRTUS25, PRTUS45 və PRTUS60) istifadə olunmuşdur. Nəticələrin 

analizi  zamanı  qonur  pasa  davamlılıq  ilə  bərk  buğdanın  növmüxtəliflik  əlamətləri 

arasında,  xüsusilə  sünbülün  rəngi  arasında  əlaqə  müşahidə  edilmişdir.  Müəyyən 

edilmişdir  ki,  ağ  sünbüllü  nümunələrin  qonur  pasa  davamlılığı  qırmızı  sünbüllülərə 

nisbətən daha yüksəkdir. Bərk buğda nümunələrinin yumşaq buğdaya nisbətən qonur 

pasa  daha  davamlı  olması  müəyyən  edilmişdir.  İlk  dəfə  olaraq,  12  yumşaq  buğda 

nümunəsində  Lr34  geni,  9  yumşaq  buğda  nümunəsində  isə  T1RS·1BL  çovdar 

translokasiyası  aşkar  edilmişdir.  Fitopatoloji  və  molekulyar  analizlərin  nəticələrinə 

əsasən  25  nümunədən  ibarət  əlamət  kolleksiyası  yaradılmışdır  ki,  onlardan  yeni 

sortların yaradılmasında başlanğıc seleksiya materialı kimi istifadə olunması tövsiyə 

olunur.  

---