Arı-başkanlık sistemi, gerek terminoloji gerekse ülkelerin sınıflandırılması bakımından

Polonya
TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı 
180
181
Başbakan
Parti
Hükümetin 
Görev 
Süresi
Hükümeti 
Oluşturan 
Partiler
Parlamento 
Çoğunluğu 
(%)
Hükümetin 
Kurulma 
Sebebi
Azınlık / 
Çoğunluk 
Hükümeti
Jaroslaw
Kaczynski
PiS
07/2006-
08/2007
PiS, LPR,SRP
53,1
Marcinkiewicz’in Geri 
Çekilmesi
Çoğunluk
Jaroslaw
Kaczynski
PiS
08/2007-
11/2007
PiS
32,6
PİS’in Diğer 
Partilerle Koalisyonu 
Sonlandırması
Azınlık
Donald
Tusk
PO
11/2007-
11/2011
PO, PSL
52,2
Erken Seçim
Çoğunluk
Donald
Tusk
PO
11/2011-
10/2014
PO, PSL
51,1
Parlamento Seçimi
Çoğunluk
Ewa
Kopacz
PO
10/2014-
11/2015
PO, PSL
51,1
Tusk’un Geri 
Çekilmesi
Çoğunluk
Beata Szydło
PİS
11/2015-
PİS, PR, SP
f
51,1
Parlamento Seçimi
Çoğunluk
Açıklamalar:
a. Cumhurbaşkanı  Walesa  tarafından  atanan  Bielecki  resmi  olmasa 
da Polonya  Birleşik  İşçi Partisi (PZPR) haricinde Sejm siyasi parti 
gruplarının çoğu tarafından desteklenmiştir.
b. Cumhurbaşkanı  Walesa  tarafından  hükümeti  kurmakla 
görevlendirilen  Pawlak,  hükümeti  kuramayarak  geri  çekilmek 
zorunda kalmıştır.
c. Suchocka  Hükümeti,  Mayıs  1993’te  güvensizlik  oylaması  ile 
düşürülmüş ve erken seçimler sonrası kurulan yeni hükümete kadar 
görevine devam etmiştir.
d. Bazı  milletvekilleri  siyasi  parti  grubundan  (AWS)  ihraç  edilmiştir. 
AWS, 1997’de sandalyelerin % 43,7’sine sahiptir.
e. Mayıs 2004’te Sejm’den güvenoyu alamayan Marek Belka Hükümeti, 
Haziran  2004’te  ikinci  kez  Sejm’den  güvenoyu  istemiş  ve  başarılı 
olmuştur.
f. PR ve SP, PİS ile seçim ittifakı gerçekleştirmiştir.
Kısaltmalar
AWS:  Akcja  Wyborcza  Solidarnosc  Prawicy  (Dayanışma  Seçim  Hareketi);  KLD: 
Kongres Liberalno- Demokratyczny
 (Liberal-Demokratik Kongre); LPR: Liga Polskich 
Rodzin
 (Polonya Aile Birliği); NSZZ “S”: Niezalezny Samorzadny Zwiazek Zawodowy 
„Solidarnosc”
  (Bağımsız  Dayanışma  Sendikası);  PC:  Porozumienie  Centrum  (Merkez 
İttifakı);  PChD:  Partia  Chrzescijansko-Demokratyczna  (Hıristiyan  Demokrasi  Parti); 
PİS: Prawo i Sprawiedliwosc (Hukuk ve Adalet Partisi); PL: Porozumienie Ludowe (Köylü 

---

Polonya
TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı 
180
181
İttifakı); PO: Platforma Obywatelska (Yurttaş Platformu); PR: Polska Razem (Birlikte 
Polonya Partisi) PPG: Polski Program Gospodarczy (Polonya Ekonomi Programı), PSL: 
Polski Stronnictwo Ludowe
 (Polonya Köylü Partisi); SD: Stronnictwo Demokratyczne 
(Demokrat  Parti);  SLD:  Sojusz  Lewicy  Demokraticznej  (Demokratik  Sol  İttifak);  SP: 
Solidarna  Polska
  (Polonya  Dayanışma  Partisi)  SRP:  Samoobrona  Rzeczpospolitej 
Polskiej
 (Polonya Cumhuriyeti Müdafaa Partisi); UD: Unia Demokratyczn (Demokratik 
Birlik);  UP:  Unia Pracy  (İşçi  Birliği);  UW:  Unia  Wolnosci  (Özgürlük  Birliği);  ZChN: 
Zjednoczenie  Chrzescijansko-Narodowe
  (Hıristiyan-Ulusal  Birliği),  ZSL:  Zjednoczone 
Stronnictwo Ludowe
 (Birleşik Köylü Partisi)
EK 4. Polonya’da Kohabitasyon (Birlikte Yaşama) Dönemleri
187
Tarih
Cumhurbaşkanı
Başbakan
Aralık1991-
Haziran 1992
Lech Walesa (Bağımsız 
Dayanışma Sendikası)
Jan Olszewski (Merkez İttifakı)
Haziran 1992-
Temmuz 1992
Lech Walesa (Bağımsız 
Dayanışma Sendikası)
Waldemar Pawlak (Polonya Köylü 
Partisi)
Temmuz 1992-Ekim 
1993
Lech Walesa (Bağımsız 
Dayanışma Sendikası)
Hanna Suchocka (Demokratik 
Birlik)
Ekim 1993-
Mart 1995
Lech Walesa ( Bağımsız 
Dayanışma Sendikası )
Waldemar Pawlak (Demokratik 
Birlik)
Mart 1995-
Aralık 1995
Lech Walesa (Bağımsız 
Dayanışma Sendikası)
Jozef Oleksy (Polonya Cumhuriyeti 
Sosyal Demokrasi Partisi/
Demokratik Sol İttifak)
Ekim 1997-
Ekim 2001
Aleksander Kwasniewski 
(Polonya Cumhuriyeti Sosyal 
Demokrasi Partisi/Demokratik 
Sol İttifak)
Jerzy Buzek (Dayanışma Seçim 
Hareketi)
Kasım 2007-
Nisan 2010
Lech Kaczynski (Hukuk ve 
Adalet Partisi)
Donald Tusk (Yurttaş Platformu)
Ağustos 
2015-Kasım 2015
Andrzej Duda (Hukuk ve 
Adalet Partisi)
Ewa Kopacz (Yurttaş Platformu)
187
 Robert Elgie, “Cohabitation – Poland”, (21.05.2009),  
http://www.semipresidentialism.com/?p=753, Erişim: 02.06.2013.

---

---

Rusya
TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı
PB
183
rusy
a

---

---

YARI-BAŞKANLIK YA DA SÜPER BAŞKANLIK:  
RUSYA FEDERASYONU ÖRNEĞİ
Kasım Erdem*
1.GİRİŞ
S
ovyetler  Birliği’nin  dağılmasının  ardından  1991’de  bağımsız  bir 
devlet olan Rusya Federasyonu, 1993’te kabul edilen Anayasası’nda
1
 
“demokratik, federal, hukuk devletine dayalı bir cumhuriyet”
 olarak 
tarif edilmektedir. Anayasa; insan hak ve özgürlükleri, özgür ve serbest 
seçimler, siyasi ve ideolojik çoğulculuk ve yargı bağımsızlığı gibi pek çok 
evrensel ilkeyi içermektedir.
Anayasa, hükümet sistemi olarak halk tarafından seçilen devlet başkanı 
ve parlamentonun güvenoyuna tabi bir hükümetin birlikte yer aldığı yarı-
başkanlık  modeli  öngörmektedir.  Ancak,  Rusya’nın  anayasal  anlamda 
yarı-başkanlık modeline sahip olduğunu kabul eden kimi akademisyenler 
bile,  devlet  başkanının  güçlü  ve  merkezi  konumu  dolayısıyla  sistemi 
“başkanlık” ve hatta “süper başkanlık” olarak nitelendirmektedir.
1993  Anayasası’nda,  devlet  başkanının  görev  süresini  dört  yıldan 
altı  yıla  çıkaran  düzenleme  dışında  hiçbir  değişiklik  yapılmamıştır. 
Buna  rağmen,  devlet  başkanı,  hükümet  ve  parlamento  arasındaki 
ilişkiler zaman içerisinde ciddi farklılıklar arz etmektedir. Sahip olduğu 
güçlü  anayasal  yetkilere  ilaveten  parlamentoda  Kremlin  yanlısı  güçlü 
* 
Yasama Uzmanı, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Bölümü, e-posta: [e-mail]
1
  “Rusya  Federasyonu  Anayasası”,  Anayasa  Mahkemesi  İnternet  Sitesi,  http://www.ksrf.ru/en/
Info/LegalBases/ConstitutionRF/Documents/THE%20CONSTITUTION%20OF%20THE%20RUS-
SIAN%20FEDERATION.pdf, Erişim:24.05.2014.

---