inertsiya momenti uning massasining
aylanish radiusi kvadrati ko’paytmasiga teng bo’lgan fizik kattalikdir.
2
r m L I z z
, (3)
Qattiq jismning z aylanish o’qiga nisbatan impuls momenti-
z L
shu o’qqa nisbatan
inertsiya momenti I
z
- ning burchak tezlikka ko’paytmasiga tengdir.
z z I L Endi impuls momentining o’zgarishini aniqlaymiz.
z z z M dt I d dt L d )
(
, (4)
z z z z M I dt d I dt dL
(5)
Shunday qilib, qattiq jismning z aylanish o’qiga nisbatan inertsiya momentini
burchak tezlanishga ko’paytmasi, tashqi kuchning shu o’qqa nisbatan natijaviy kuch
momentiga teng bo’ladi.
Bu ifoda qattiq jism aylanma harakat dinamikasining asosiy tenglamasidir, u
a m F
tenglamaga o’xshash bo’lgani uchun ba’zan uning qattiq jism aylanma
harakati uchun Nyutonning ikkinchi qonuni deb ataladi.
Agar aylanish o’qiga ega bo’lgan jismga tashqi kuchlar ta’sir qilmasa
0
z M
0
dt M L d z z
yoki
0
)
(
dt M I d L d z z z
“Машинасозлик” илмий хабарномаси
2019/№ 3(15) Научнный вестник «Машиностроение»
27
const I L z z
, (6)
Bu ifoda
