Асосий воситалар эскириши хисоби ва аудити

jadval 2
Yig'ilgan amortizatsiyani hisoblash

Amortizatsiya o'zlashtirish yillari	Amortizatsiya - qiymat	Yillik amortizatsiya miqdori	Yig'ilgan amortizatsiya
1 yil	60 000 000	(5/15 x 60 000 000) = 20 000 000	20 000 000
2 yil	60 000 000	(4/15 x 60 000 000) = 16 000 000	36 000 000
3-yil	60 000 000	(3/15 x 60 000 000) = 12 000 000	48 000 000
4-yil	60 000 000	(2/15 x 60 000 000) = 8000 000	56 000 000
5 yil	60 000 000	(1/15 x 60 000 000) = 4000 000	60 000 000

Yillar yig'indisi (hisoblash usuli bo'yicha) bo'yicha yillik amortizatsiya summasi ob'ektning yakuniy qiymati chegirib tashlanganidan keyin asosiy vositalar ob'ektining foydali xizmat qilish muddati tugaguniga qadar qolgan yillar soniga, maxrajda esa - ob'ektning foydali muddati yillar soni yig'indisiga nisbati asosida aniqlanadi.

Soliq solish maqsadida amortizatsiya O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 144-moddasida belgilangan chegaralardan pastroq va soliq to‘lovchining hisob siyosatida belgilangan me’yorlarga muvofiq hisoblab chiqilishi mumkin. Soliq solish maqsadlari uchun soliq solinadigan foydaning to‘liq hisoblanmagan amortizatsiya summasi O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 144-moddasida nazarda tutilgan normalarni buzgan holda qayta hisoblab chiqilmaydi.
Xulosa

Xo‘jalik yurituvchi sub’yektlarda asosiy vositalarning eskirishini hisoblash hozirgi kunda ancha takomillashtirildi. Shu bilan birga, buxgalteriya hisobini chuqur isloh qilish va uning zamonaviy shakllarini joriy etish natijasida mamlakatimizda hali ham ko‘plab muammolar mavjudligini ta’kidlash lozim. BHMS 5 “Asosiy vositalar” ning joriy etilishi, shuningdek, xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda buxgalteriya hisobining dastlabki yillarida yangi tahrirdagi schyotlar rejasining ishlab chiqilishi ma’lum qiyinchiliklarni keltirib chiqardi.

Shuni yodda tutish kerakki, xo'jalik yurituvchi sub'ektlar asosiy vositalarning eskirishini hisoblashda to'g'ri chiziqli usuldan foydalanadilar va bu, o'z navbatida, xo'jalik yurituvchi sub'ektlarni hisoblashda asosiy vositalarning eskirishini hisoblashning ushbu usuli hisobga olindi. Biroq, ayrim tarmoqlar uchun bu usuldan foydalanish amalda samarasiz. Asosiy vositalar, shu jumladan faol o'sish sur'atlariga ega bo'lganlar uchun amortizatsiyaning asosiy usulini, ya'ni bajarilgan ishlar hajmiga qarab amortizatsiya usulini qo'llash maqsadga muvofiqdir. Amortizatsiyani bajarilgan ish hajmiga qarab hisoblash usuli korxonalarga mavjud asosiy fondlardan samarali foydalanish, shuningdek, mahsulot tannarxini to‘g‘ri va adolatli aniqlash imkonini beradi.
O'z navbatida, “Mahsulotlar (ishlar, xizmatlar) ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to'g'risida”gi Nizomga muvofiq asosiy vositalarning amortizatsiyasini hisoblashning tezlashtirilgan usullaridan foydalanish birinchi yillarda. yilda soliq solinadigan bazaga ijobiy marja qo'shiladi, lekin oxirgi yillarda amortizatsiya summasi, ya'ni salbiy marja soliq solinadigan bazadan chegirib tashlanmaydi. Bizning fikrimizcha, soliq solinadigan bazadan keyingi yillarda kam miqdorda hisoblangan manfiy daromadni ayirib tashlasak, soliqning raqobatbardosh funksiyasi xo‘jalik yurituvchi subyekt faoliyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi va bu yangi texnologiya rag‘batlantiriladi. berish.
Iqtisodiyotni erkinlashtirish, respublika iqtisodiyotining jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuvi, zamonaviy texnika va texnologiyalardan foydalanish munosabati bilan bozorlarimizni nisbatan arzon, xalqaro standartlarga to‘liq javob beradigan tovar va xizmatlar bilan ta’minlash g‘oyat muhim ahamiyatga ega. Buning uchun tovar va xizmatlar tannarxining katta qismini tashkil etuvchi tannarxni kamaytirish kerak.