Асосий воситалар эскириши хисоби ва аудити

Qiymatni tiklash- asosiy vositalarning qiymati, shu jumladan qayta baholash. Asosiy vositalarni tiklash qiymati asosiy vositalarni tiklash, ya'ni ularni qurish yoki ma'lum vaqt davomida joriy bozor narxida sotib olish xarajatlari bilan bog'liq.

2. 
   Asosiy vositalarning amortizatsiyasi
   

Uzoq vaqt davomida o'zining tabiiy shaklini saqlaydigan va shu bilan birga qiymatini o'zgartiradigan asosiy vositalarning o'ziga xos xususiyatlari amortizatsiya miqdorini aniqlashni taqozo etadi. Bu miqdor asosiy vositalardan foydalanish davridagi eskirish yoki eskirish summasini ko’rsatadi.
Amortizatsiya qilinmaydi:

1. 
   yer uchastkalari va boshqa tabiatdan foydalanish ob'ektlari (suv, yer qa'ri va boshqa tabiiy resurslar);
   
2. 
   mahsuldor chorvachilik;
   
3. 
   kutubxona fondi;
   
4. 
   muzey qimmatbaho buyumlari (muzey ashyolari);
   
5. 
   qonun hujjatlarida belgilangan tartibda konservatsiyaga berilgan asosiy vositalar;
   
6. 
   arxitektura yodgorliklari;
   
7. 
   mahalliy davlat hokimiyati organlari tasarrufidagi umumiy foydalanishdagi avtomobil yo‘llari, yo‘laklar, bog‘lar, xiyobonlar, obodonlashtirish obyektlari;
   
8. 
   qiymati ilgari to'liq chegirib tashlangan mulk;
   
9. 
   asosiy fondlar va nomoddiy aktivlarga kapital qo’yilmalar.
   

Soliqqa tortish maqsadlarida amortizatsiya qilinadigan mol-mulk amortizatsiyaning quyidagi maksimal stavkalari bo‘yicha guruhlarga bo‘linadi: 1 Soliqqa tortish maqsadlarida har bir kichik guruh uchun amortizatsiya ajratmalari amortizatsiya stavkalarini qo‘llash yo‘li bilan qo‘llaniladi, lekin ushbu Kodeksda emas.
maksimal chegaradan oshmasligi kerak.
Soliq solish maqsadlari uchun amortizatsiyani ushbu moddada ishlab chiqarishdan pastroq va soliq to'lash to'g'risidagi hisobotda mustahkamlangan normalar bo'yicha qo'yiladi.
Soliq solinadigan foydaning to'liq hisoblanmagan amortizatsiya summasiga soliq solish usullarida ushbu moddada nazarda tutilgan normalarga zid qayta qo'shimcha amalga oshirilmaydi.
Foydalanish uchun asosiy vositalar ob'ektini olgan soliq to'lovchi ushbu asosiy vosita ob'ekti bo'yicha oldingi egalari foydalangan yillar (oylar) soniga kamaytirilgan asosiy vositalardan foydalanish muddatini hisobga olgan holda amortizatsiya normasini belgilashga haqli. Agar ushbu asosiy vositaning haqiqiy foydalanish muddati ushbu asosiy vositalarning ushbu moddada tasniflanishi bilan belgilanadigan ushbu asosiy vositalarning foydali xizmat qilish muddatiga teng yoki undan ortiq bo'lsa, xavfsizlik talablari va boshqa omillarni hisobga olgan holda ushbu asosiy vositadan samarali foydalanish. , kamida uch yil muddatga tayinlanishi mumkin. Amaldagi asosiy vositalarning xizmat qilish muddatini aniqlashning iloji bo'lmasa,
Asosiy vositalarning amortizatsiyasi korxonaning hisobot davridagi faoliyatidan qat’iy nazar hisoblab chiqiladi va hisobot davridagi buxgalteriya hisobida aks ettiriladi.
Mol-mulk hisoblangan yoki moliyaviy lizing shartnomasi bo‘yicha olingan asosiy vositalarning amortizatsiyasi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni umumlashtirish quyidagi schyotlar bo‘yicha amalga oshiriladi:
0211 “Eskirgan melioratsiya”;
0212 “Moliyaviy ijaraga olingan asosiy vositalarning amortizatsiyasi”;
0220 “Binolar, inshootlar va elektr uzatish moslamalarining amortizatsiyasi”;

1 O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 144-moddasi.

0230 “Mashina va uskunalarning amortizatsiyasi”; 0240 “Mebel va orgtexnika jihozlarining eskirishi”;
0250 “Kompyuter texnikasi va hisoblash texnikasi amortizatsiyasi”; 0260 “Transport vositalarining amortizatsiyasi”;
0270 “Eskirgan mehnat hayvonlari”;
0280 “Ko‘p yillik o‘simliklarning qarishi”; 0290 “Boshqa asosiy vositalarning amortizatsiyasi”;
0299 “Moliyaviy lizing bo‘yicha olingan asosiy vositalarning amortizatsiyasi”.
Asosiy vositalarning hisoblangan eskirish summasi tegishli asosiy vositalarning amortizatsiya schyotlarining kreditiga (0200) va xarajatlar schyotlarining debetiga yoziladi. Ijaraga beruvchi korxonalar joriy ijaraga olingan asosiy vositalar bo‘yicha hisoblangan amortizatsiya summasini tegishli asosiy vositalarning amortizatsiya schyotlarining krediti (0200) va 9430 “Boshqa operatsion xarajatlar” schyotining debeti bo‘yicha aks ettiradi.

3.