Mustaqil ishi mavzu: asosiy vositalarning turkumlanishi

OLIY VA O’RTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNVIVERSITETI
MSS-94 GURUH TALABASI
MUSTAQIL ISHI
MAVZU: ASOSIY VOSITALARNING TURKUMLANISHI
TOPSHIRDI:
QABUL QILDI:
_____________
_____________
M.AXMATOV
N.HAYDAROVA
_____________
MOLIYAVIY HISOB

Reja:

• 1.Asosiy vositalarning turkumlanishi, baholanishi va buxgalteriya hisobining vazifalari.
• 2.Asosiy vositalarning nakdligi va xarakatining hisobi.
• 3.Asosiy vositalarning analitik va sintetik hisobi.

Asosiy vositalarning turkumlanishi, baholanishi va buxgalteriya hisobining vazifalari

• Asosiy vositalarga O`zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobi-ning milliy andozalarida kursatilgan talablarga tula javob beradigan mehnat vositalari kiradi. O`zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobi-ning milliy andozalarida kursatilgan talablarga javob bermaydigan mehnat vositalari kam baholi va tez eskiruvchi buyumlar tarkibida hisobga olinadi.
• Asosiy vositalar tarkibiga kiritiladigan mehnat vositalari keyinchalik oylik minimum ish haqining o`zgarishidan kat`iy nazar asosiy vositalar tarkibida hisobga olinadi.
• Bundan tashqari asosiy vositalar tarkibini aniqlashda va ularni hisobga olishda kuyidagilarni hisobga olish zarur:
• - Agar ilgari asosiy vositalar tarkibida hisobga olingan, ammo kiymati kayta kurib chikilgandan sung kam baholi va tez eskiruvchi buyumlar tarkibiga olib borilishi lozim bulgan mehnat vositalari, texnik xarakteri buyicha (Masalan: traktorlar, stanoklar, telivizorlar va boshkalar) asosiy vositalar bulgan va halq xo`jaligi tarmoqlaridagi yagona amortizsiya ajratmalari kurinishida amortizatsiya hisoblash kuzda tutilgan bulsa bunday mehnat vositalari xam asosiy vositalar tarkibida hisobga olinishi zarur.

- agar ilgari asosiy vositalar tarkibida hisobga olingan lekin ish haqining o`zgargandan sung kam baholi va tez eskiruvchi buyumlar katorida hisobga olinishi zarur bulsada ular asosiy vositalar tarkibida hisobga olinadi.

• - agar ilgari asosiy vositalar tarkibida hisobga olingan lekin ish haqining o`zgargandan sung kam baholi va tez eskiruvchi buyumlar katorida hisobga olinishi zarur bulsada ular asosiy vositalar tarkibida hisobga olinadi.
• Kuyidagilar asosiy vositalar buxgalteriya hisobining asosiy vazifalari hisoblanadi:
• - asosiy vositalarning kirimini, korxonadagi xarakati va hisobdan uchirish, uz vaktida tegishli xujjatlarga asosan rasmiylashtirish va hisob registrlarida aks ettirish;
• - asosiy vositalarning eskirishini to`g`ri hisoblash va buxgalteriya hisobi registrlarida aks ettirish;
• - asosiy vositalar junatilganda moliyaviy natijalar to`g`risida aniq ma`lumotlar olishni ta`minlash;
• - solik tulovlarni hisoblash uchun zarur bulgan ma`lumotlarni aniq hisoblash imkonini ta`minlash;
• - asosiy vositalarni ta`mirlash xarajatlari va ularning samarali foydalanishni nazorat kilish;
• - asosiy vositalar nakdligi va ularning xarakatini to`g`risidagi statistik va buxgaleriya hisoblarida talab kilingan ma`lumotlarni berish imkoniyatini yaratish va x.k.
• Yukoridagi buxgalteriya hisobining vazifalarini bajarish uchun asosiy vositalarni ilmiy asoslangan turkumlash shuningdek buxgalteriya hisobida baholash uchun esa koidalar zarur.
• Korxonalarning asosiy vositalari tarkibiga kura xar xil bulib va ma`lum belgilari asosida turkumlanadi. Korxonalarda asosiy vositalarning yagona namunaviy turkumlash kullaniladi. Unga kura ular tarmoq belgilariga, tayinlanishiga, turlariga, kaysi soxaga tegishli ekanligi va foydalanishiga kura turkumlanadi.