“Asosiy vositalar”
Yüklə 8,68 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Foydali xizmat muddati Mulohaza
- SAVOL Asosiy vosita ekpluatatsiyaga topshirilmasidan avval unga eskirish hisoblash mumkinmi Misol uchun asosiy vosita ob’ekti o‘rnatilgan, biroq ishlab chiqarish jarayoni hali yo‘lga qo‘yilmagan.
- E’tibor bering! Eskirish hisoblashning ishlab chiqarish usuli qo‘llanganda, maxsulot ishlab chiqarilmagan paytda eskirish summasi nolga teng bo‘ladi.
| Qancha vaqt
Muayyan muddat Mahsulot soni сони Qanday tartibda Eskirish hisoblash usullari Д-тXarajat (aktiv) К-т AB jamg’arilgan eskirishi Eskirish bu AVni eskirish hisoblanadigan qiymatini uning foydali xizmat muddati davomida tizimli asosda xarajatlarga yoki maxsulot qiymatiga olib borishni angalatidi. Eskirish hisoblash Foydali xizmat muddati Mulohaza -kutilayotgan foydalanish muddati -kutilayotgan fizik buzulish xolati -texnik yoki manaviy eskirishi -qonunuy yoki boshqa cheklanishlar ! Foydali xizmat muddati ≠ Iqtisodiy hizmat muddati Foydali xizmat muddati SAVOL Asosiy vosita ekpluatatsiyaga topshirilmasidan avval unga eskirish hisoblash mumkinmi? Misol uchun asosiy vosita ob’ekti o‘rnatilgan, biroq ishlab chiqarish jarayoni hali yo‘lga qo‘yilmagan. AVga eskirish hisoblash Undan foydalanish imkoniyati mavjud bo‘lgan paytdan boshlanadi, ya’ni u rahbariyat tomonidan ko‘zlangan maqsadda foydalanish uchun zarur bo‘lgan joy va holatga keltirilgan paytdan boshlanadi. AVga eskirish hisoblash to‘xtatilmaydi aktiv bekor turib qolganda yoki faol foydalanishdan chiqarilganda to‘xtatilmaydi E’tibor bering! Eskirish hisoblashning ishlab chiqarish usuli qo‘llanganda, maxsulot ishlab chiqarilmagan paytda eskirish summasi nolga teng bo‘ladi.
Eskirish hisoblash usullari: Tashkilot xar yil yakuniga quyidagilarni qayta ko‘rib chiqishi lozim Foydali xizmat muddati Amortizatsiya usuli Tugatish qiymati Zarur hollarda – tegishli o‘zgartirishlar kiritiladi 3 yillik jamg‘arilgan eskirish summasi 800 / 8 * 3 = 300 sh.b. 4-yil uchun eskirish summasi: 4-yil boshi uchun AVning balans qiymati 800 – 300 = 500 sh.b. 4-yil boshi uchun AVning eskirish summasi 500 / 3 = 167 sh.b. Misol. Boshlang‘ich qiymati 800 sh.b.ni tashkil etadigan AVning foydali xizmat muddati 8 yil. Tashkilot rahbariyati 4 yilning boshida AVning qolgan foydali xizmat muddatini qayta ko‘rib chiqish zarurati borligi to‘g‘risida qaror qabul qilib, uni 3 yil qilib belgilashdi. Savol. 4 yil eskirish summasini aniqlang. Foydali hizmat muddati o‘zgarishi hisob baho hisoblanadi va 8-son BHXS talabiga ko‘ra perspektiv hisoblanadi. Asosiy vositalarning komponentlari bo‘yicha eskirish alohida hisoblanadi, agar Ularning foydalanish xizmati muddati turli bo‘lsa Komponent qiyamati ob’ekt umumiy summasiga nisbatan ahamiyatli bo‘lsa AV komponentlari birlashtiriladi, agar Foydali xizmat muddatlari va eskirish hisoblash usullari mos kelsa yoki Tashkilot asosiy vosita ob’ekti bo‘yicha dastlab tan olingan umumiy summani uning ahamiyatli bo‘lgan komponentlari o‘rtasida taqsimlash – Mulohaza talab etadi! Misol. Bino ichida joylashgan lift, isitish va sovutish tizimi foydali xizmat muddati – binonikiga qaraganda kam. Bu AVning turli komponentlari! Agar istsish va sovutish tizimi foydalit xizmat muddati o‘xshash bo‘lsa, ularni yagona komponent sifatida birlashtirish mumkin. Ayrim komponentlarni ma’lum bir davrdan so‘ng almashtirilishi talab etilishi mumkin. Komponent almashtirilganda: Eski komponent qiymati – hisobdan chiqariladi Yangi komponent qiymati – AVning umumiy summasiga qo‘shiladi (kapitalizatsiya qilinadi) Misol. AV ob’ekti 3800 sh.b. xarid qilingan Foydali xizmat muddati – 8 yil Aktivning asosiy komponentlaridan biri xar ikki yilda almashtirladi. AVni tan olish sanasiga uning qiymati – 600 sh.b. Eskirish hisoblash maqsadida AV ikiita komponentga ajratilishi lozim va ular bo‘yicha eskirish alohida hisoblanadi. AV obyekti 3 800 Komponent 600 Qolgan qismi 3200 600 / 2 y. = 300 3200 / 8 y. = 400 Yillik eskirish summasi – 700 sh.b. Qadrsizlanishni qoplash Yüklə 8,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|