MA‟RUZA MASHG„ULOTLARI
1-
ma‘ruza
Kiberxavfsizlikning asosiy tushunchalari
Reja:
1.
Xavfsizlik va kiberxavfsizlik tushunchasi.
2.
Kiberxavfsizlikning fundamental terminlari.
3.
Kiberxavfsizlikning bilim sohalari.
4.
Axborot xavfsizligi va kiberxavfsizlik muammolari.
Tayanch
iboralar:
Kiberxavfsizlik,
Konfidensiallik,
Yaxlitlik,
Foydalanuvchanlik, Ma‘lumotlar xavfsizligi, Dasturiy ta‘minotlar xavfsizligi,
Tashkil etuvchilar xavfsizligi, Aloqa xavfsizligi, Tizim xavfsizligi, Inson xavfsizligi,
kiberxavfsizlik risklari, Zaiflik, Tahdid, Hujum.
“Agar siz siringizni shamolga aytsangiz, uni
daraxtlarga aytgani uchun shamolni ayblamang”.
Kahlil Gibran
1.1
Xavfsizlik va kiberxavfsizlik tushunchasi.
Axborot xavfsizligi
deb, ma‘lumotlarni yo‗qotish va o‗zgartirishga
yo‗naltirilgan tabiiy yoki sun‘iy xossali tasodifiy va qasddan ta‘sirlardan xar
qanday tashuvchilarda axborotning himoyalanganligiga aytiladi.
Axborotning himoyasi
deb, boshqarish va ishlab chiqarish faoliyatining
axborot xavfsizligini ta‘minlovchi va tashkilot axborot zaxiralarining yaxlitliligi,
ishonchliligi, foydalanish osonligi va maxfiyligini ta‘minlovchi qat‘iy
reglamentlangan dinamik texnologik jarayonga aytiladi.
Kiberxavfsizlik
hozirda kirib kelgan yangi tushunchalardan biri bo‗lib,
unga turli berilgan turli ta‘riflar mavjud.
Xususan,
CSEC2017
Joint
Task
Force
(CSEC2017
JTF)
kiberxavfsizlikka quyidagicha ta‘rif bergan:
kiberxavfsizlik – hisoblashga
asoslangan bilim sohasi bo„lib, buzg„unchilar mavjud bo„lgan sharoitda amallarni
kafolatlash uchun o„zida texnologiya, inson, axborot va jarayonni
mujassamlashtirgan.
•
U xavfsiz kompyuter tizimlarini yaratish, amalga oshirish, tahlil qilish va
testlashni
Dostları ilə paylaş: |