Axborot tizimlarini loyihalashtirish

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI MILLIY UNIVERSITETININIG
JIZZAX FILIALI

AMALIY MATEMATIKA FAKULTETI
«AXBOROT TIZIMLARI VA TEXNOLOGIYALARI» kafedrasi
“AXBOROT TIZIMLARINI LOYIHALASHTIRISH” FANIDAN

AMALIY TOPSHIRIG’I


Mavzu: Kommunal xizmlatlar tizimi (Avtomatlashtirilgan to‘lov)
Bajardi: “60610200-Axborot tizimlari va texnologiyalari (tarmoqlar va sohalar bo‘yicha)” ta’lim yoʻnalishi 3-kurs 21-21 guruh talabasi Qo‘zibekov Ahad

Tekshirdi: Ergashev Sirojiddin



JIZZAX 2023
Mavzu: Kommunal xizmlatlar tizimi (Avtomatlashtirilgan to‘lov)
Reja:

1. 
   Ma’lumotlarni boshqarish.
   
2. 
   To‘lovlar va hisob-kitob.
   
3. 
   Xulosa.
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar.
   

Kommunal xizmatlar tizimi, bir qator kommunal xizmatlarni (suv, elektr, gaz, issiqlovchi, omborlar, transport va boshqalar) boshqarish va to‘lovlarini avtomatlashtirish imkoniyatlarini ta’minlagan tizimni anglatadi.
Kommunal xizmatlar tizimining asosiy maqsadlari quyidagilardir:
Ma’lumotlarni boshqarish: Kommunal xizmatlar tizimi, mijozlar haqidagi ma’lumotlarni boshqarish imkonini beradi. Bu ma’lumotlar mijozlarning shaxsiy ma’lumotlari, hisob-kitob ma’lumotlari, to‘lov tarixi, asosiy va qo‘shimcha xizmatlar haqida ma’lumotlar va boshqalar kabi ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi.
To‘lovlar va hisob-kitob: Kommunal xizmatlar tizimi, mijozlar uchun to‘lov jarayonini avtomatlashtiradi. Tizim orqali mijozlar to‘lovlarini elektron platformalar orqali amalga oshirishlari mumkin. Shuningdek, tizim mijozlarning hisob-kitob ma’lumotlarini boshqarish, hisobotlar yaratish va xizmat narxlarini boshqarish imkoniyatlarini ham taklif etadi.
Xizmatlarni boshqarish: Kommunal xizmatlar tizimi, kommunal xizmatlar bilan bog‘liq ishlar va xizmatlar boshqarishni osonlashtiradi. Bu tizim orqali mijozlar xizmatlarni buyurtma berish, qayta ishlash, xizmatlarga aloqani boshqarish va shikoyatlarini yuborish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
Xarajatlar va hisobotlar: Kommunal xizmatlar tizimi, xarajatlar va hisobotlar yaratish imkoniyatlarini ta’minlaydi. Bu orqali mijozlar o‘zlarining hisobotlarini olish, xarajatlarni tekshirish, ma’lumotlarni analiz qilish va xizmatlarga o‘tkazilgan xarajatlarning hisobotlarini yaratishlari mumkin.
Xavfsizlik: Kommunal xizmatlar tizimi uchun xavfsizlik muhimdir. Tizim shaxsiy ma’lumotlarni shifrlash, autentifikatsiya va avtorizatsiya tizimlarini qo‘llash, to‘lov jarayonlarida xavfsizlikni ta’minlash, tizimni xakerlik va to‘lov qayta ishlashdan himoya qilish muhim bo‘ladi.
Integratsiya va kengaytiriluvchi imkoniyatlar: Kommunal xizmatlar tizimi, boshqa tizimlar bilan integratsiya qilish imkoniyatiga ega bo‘lishi mumkin. Masalan, banklar, mobil to‘lov tizimlari (Payme, Click, PayPal kabi), hisobot tizimlari, shaxsiy ma’lumotlar tizimlari kabi tizimlar bilan o‘zaro integratsiya va bog‘lanishni ta’minlash muhimdir. Shuningdek, tizimning kengaytirilishi va yangilanishi uchun modullardan foydalanish ham muhimdir.
Kommunal xizmatlar tizimi, mijozlarga avtomatlashtirilgan, qulay va samarali kommunal xizmatlar boshqarish imkoniyatlarini taqdim etadi. Bu tizim orqali mijozlar to‘lovlarini osonlik bilan amalga oshirish, xizmatlar bilan bog‘liq ishlarini boshqarish.

Chizma modeli.

1-rasm.IDEf0


2-rasm.IDEF3


3-rasm.DFD

Xulosa
Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak avtomatlashtirilgan to‘lov tizimi orqali kommunal xizmatlarning boshqarishida ma’lumotli va samarali ishlaydigan tashkilotlarning faoliyatini yuksaltadi. Bu tizim orqali olingan ma’lumotlar asosida, tashkilotlar xizmatlarni yaxshi xolatda ta’minlash va optimallashtirilgan resurslarni ishlatish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Yuqorida biz Process Modeler dasturida Kommunal xizmatining loyiha chizmasini ko‘rdik. Bu chizmalarda IDEF0, IDEF3 va DFD tizimlarida bajarilish jarayoni va ularning chizmalari ko‘rsatib o‘tilgan. Bu tizimlar orqali barcha loyihalarni ketma-ket bajarilish tartibi asosida kerakli dasturlar va loyihalarni bajarishimiz mumkin bo‘ladi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   https://www.google.com
   
2. 
   https://advice.uz/oz/category/449
   
3. 
   https://my.gov.uz/oz/service/63
   
4. 
   https://telegram.me