Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya

1) bir inventar və ya tapıntı, ixtira – bu mərhələdə gələcək nitq üçün lazım olan material toplayır və sistemləşdirirlər;
2) dispozisiya və ya tənzimləmə – gələcək nitq müəllifi materialı qurur, detalları əlaqələndirir, materiala şərh hazırlayır;
3) fərziyyə və ya düşüncənin şifahi şəkildə tərtib edilməsi – bu hissədə açar sözlərin ilk nəşri aparılır, əsas hissəsi stilizə olunur, giriş və nəticə tərtib olunur, son mətn düzəldilir;
4) xatirə, ya da yadda saxlama – bu mərhələdə yazılı mətni mənimsəmək lazımdır, bəlkə də onu ürəkdən öyrənmək və ritorik şəkildə öyrənməyə çalışmaq lazımdır. Fasilələrin, səs modulyasiyasının, mətn üçün şifahi dəstəyin və fərdi nitq tərzinin digər təzahürlərinin lazım olduğu yerləri müəyyənləşdirmək gərəkdir.
Qeyd: Kanon yunanca kanon sözündən olub, norma, qayda-normalar və qaydalar məcmusu deməkdir. Kanonik ritorikanı beş əsas hissəyə, mərhələyə bölmüşlər.

• 
  Invensiya (latınca inventio “ixtira etmək, fikirləşib tapmaq”) fikirlərin ixtirası, başqa sözlə, nitqin mövzusu və ya nitq məzmununu düşünüb tapmaq;
  
• 
  Dispozisiya və ya kompozisiya (latın dilində “yerləşmə” deməkdir) çıxışın mətnindən və xarakterindən, nitq janrından asılı olaraq əsas müddəaları yerləşdirə bilməkdir. Bir çıxışda bir neçə müddəa olur. Onların hansını öncə, hansını sonra – deyə düzə bilmək nitqin uğurlu alınmasının əsas şərtlərindəndir.
  
• 
  Elokusiya (latın dilində elequeniya sözündəndir) sözünün mənası “nitqi bəzəmək” deməkdir. Burada dil vasitələrinin seçilməsi, poetik fikirlərin pafosla çatdırılması nəzərdə tutulur.
  
• 
  Memoria (latınca memarya “yaddaş” deməkdir) sözü indi “xatirə” mənasında işlənir (memuar, memorial lövhə və s.). Memoriya tələb edir ki, ritor çıxışdan əvvəl mətni bir neçə dəfə xatırlamalı, fikrindən keçirməlidir.
  
• 
  Aksiya və ya icra. Çıxışçının özü danışdığı dili yüksək səviyyədə bilməklə, şifahi niqin ustalıqla ifadəsinə, özünə nəzarət.
  

Yunan alimləri belə hesab edirdilər ki, nitq üç mühüm tərkib hissədən ibarət olmalıdır: etos, pafos, loqos.
Onlar çox vaxt məhkəmə prosesini etos hesab edirdilər. Afinada təşkil edilən bu açıq prosesdə açıq dialoq olmalı, həqiqət qalib gəlməliydi.