AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları
122
ƏDƏBİYYAT
1. http://www.
antoloji.
com/gurbetten-anneme-1-5-avrupa-siir-yarismasi-birincilik-
odulune-layik-gorulmustur-siiri/
2. http://www. azadliq. org/content/article/1749622. html#relatedInfoContainer
3. http://www. tezadlar. az/index. php?type=xebergoster&id=10641
4. http://www. tezadlar. az/index. php?type=xebergoster&id=10529
5.
http://mirzexezerinsesi.net/articles/2011/08/02/abdulkadir-inaltekin-can-%D0%B
Egul-dur-ayaga-yatan-%D1%85alqi-oyandir
LOVE OF AZERBAİJAN İN ABDULKADİR İNALTEKİN`S POEMS
Summary
Abdulkadir İnaltekin was born in Ankara, Turkey in 1958. He has been living in
Munich, Germany since 1970.
Abdulkadir İnaltekin, who is known as a researcher/author
and poet in many European countries, shows his deep love towards Azerbaijan in his
career, particularly in his poems. This fact made us interested in performing research about
his love towards Azerbaijan in his poets.
As a result of his love towards Azerbaijan, he has been doing research about Turk-
Azerbaijani literature and folklore since 1994. He established "Mugham Cultural Center" in
1998 for the first time in Azerbaijan and in 2000 he founded a branch of this Cultural
Center in Berlin, Germany.
The above mentioned facts are a very small part of his research about Azerbaijan.
His love shows up in his poems written in various years. He even revealed his deep sorrow
by calling his mother a "flower extorted from Karabakh" in his poem "From Oversea To
My Mother", for which he was awarded best poet in the fifth European Poem Contest.
Moreover, he writes about the Azerbaijani people's long tragedy and his grief over the
death of famous Azerbaijani poet Bakhtiyar Vahabzade in the poems; "Give My Lands
Back", "Is Bakhtiyar Dead?", and "Beating". In the poem "Give My Lands Back" below,
which he dedicated to Karabakh, he talks about how great, eternal and interminable is his
love towards Azerbaijan. We will talk more about his love for Azerbaijan by giving
examples from his poems.
Key words: poem, Karabakh, folklore, literature, love
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları
123
“KOROĞLU”AVROPA DILLƏRINDƏ
Dr. Elza ismayilova
X
əzər Universitəsi
Türk xalqlarının qəhrəmanlıq dastanı “Koroğlu” möhtəşəm sənət abidəsidir.
Türk ell
ərinin folklor araşdırmalarında koroğluşünaslıq sahəsi inkişaf etmişdir. Bu
sah
ə folklorçuların mühüm elmi obyekti olaraq qalır. “Koroğlu” dastanı haqqında ilk
ciddi v
ə ətraflı araşdırma Pertev Naili Boratav tərəfindən aparılmışdır.
Koroğluşünaslıq sahəsində P.N.Boratavın araşdırmaları mühüm elmi əhəmiyyətə
malikdir.
Xalq q
əhrəmanı və şairi Koroğlu haqqında ən tutarlı məlumatları P.N.Boratav
1931-ci ild
ə yazdığı “Köroğlu Destanı” adlı kitabında vermişdir. Müəllifin istər
Türk dünyasında, istərsə də Avropada “Koroğlu” mövzusu ilə bağlı aparılmış
araşdırmaların əksəriyyəti haqqında məlumatı olmuşdur. P.N.Boratav altı
bölümd
ən ibarət olan bu kitabla koroğluşünaslıqda yeni bir yol açdı. ”Koroğlu”ya
aid h
ər bir məlumatı, elmi araşdırmaları özündə əks
etdirən bu kitab tez bir
zamanda böyük uğur qazanaraq ən önəmli bir qaynağa çevrildi.
Bundan başqa, P.N.Boratavın “L’epopée et la hikaye” adlı yazısında
“Koroğlu” dastanının türk olmayan və türkcə versiyalarının geniş biblioqrafiyası
verilmişdir
1
.
Bu dastan t
əkcə Türk dünyasının deyil, dünya xalqlarının da diqqətini özünə
c
əlb etmişdir. Bu marağın nəticəsidir k i, “Koroğlu” dastanı bir çox Avropa xalq-
larının dillərinə tərcümə olunmuşdur. Çoxlu sayda Avropa tədqiqatçı, diplomat,
s
əyyah, tarixçi, şərqşünas və etnoqraflar , xüsusən ingilisdilli tədqiqatçılar dastanla
bağlı araşdırmalar aparmış və Koroğlunun mənşəyi, şəxsiyyəti, qəhrəmanlığı ilə
bağlı maraqlı fikirlər irəli sürmüşlər.
Türk dünyasının milli varlığı olan “Koroğlu” dastanını da ilk dəfə üzə çıxaran
v
ə elm aləminə tanıdan əcnəbilər oldular. Fransız səyyahı Frederic Dubois de
Montpereux (1798-1850) 1839-cu ild
ə fransız dilində yazdığı “Voyage autour du
Gaucase, chez les Tcherkesses et les Abkhases, en Colechide, en Georgie, en
Armenie et en Crimme”
adlı əsərində Qafqazda və Qafqaz ətrafında olan “korun
oğlu” əfsanələrindən, o cümlədən Koroğludan danışır. O, bu əsərdə Koroğlunun
İran şahının gözləri çıxardılmış mehtərinin oğlu olduğunu, onun barıtın icadından
40-50 il
əvvəl doğulduğunu və Qafqazda bir adının da Qaraoğlu olduğunu diqqətə
çatdırır
2
.
“
Koroğlu” dastanının tədqiq və nəşrində polyak əsilli şərqşünas, şair və tərcü-
m
əçi Alехandеr Chodzkonun (1804–1891) хidmətləri əvəzsizdir. O, 1829-cu ildə
Şərq Araşdırmaları İnstitutunu bitirmiş və Rus İmpеriyasının Хarici İşlər Nazirliyinin
Asiya Dеpartamеntində çalışmışdır. A. Chodzko İranın Rəşt və Gilan şəhərlərində
1
P.N.Boratav. “L’epopée et la hikaye” (Turcicae fundamenta, ed. Jean Deny et al., 3 vols.,
Wiesbaden, 1959-70, II, 1964, pp. 11-44, esp. pp. 24-28 and 39-41 for a comprehensive bibliography
of Turkish and non-
Turkish Köroğlu versions).
2
Frederic Dubois de Montpereux.Voyage autour du Caucase, chez les Tcherkesses et les Abkhases,
en Colechide, en Georgie, en Armenie, et en Crimme, 6 volumes, Paris: Librairie de Gide, 1839-
1843; tome III, 1839. – P. 454- 457. –
P.N.Boratav. Köroğlu Destanı.– İstanbul, 1984. – S.232, 247.