Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
283 gərəh ürəyində deyəsən. Bunnan qorxuluğu adamın canınnan çıxardırsan ı . İnanıllar ki, torpax ağırrığı, azar-bezarı götürür. Orda başqa şey ola bilməz ‒ yumurtadı, çörəhdi, kömür- dü: adamı torpaxdan keçirənnən son ı ra üçünü də bir eliyillər, çıxacax yerə qoyullar, qalır torpağın altında. O qazdığımız ye- ri möhkəmcə doldururux. Boş qalmasın dana. Belə eliyillər ki, qorxulux getsin, ağırrığ qalsın torpağın altında. Eyni vaxda, eyni gündə başqa adam üçün yerdən çəhmə eləməh olmaz. Gərəh başqa vaxdı, başqa yerdə olsun. O qazı- lan yerdən başqasını keçirməh olmaz. Necə adam olur olsun, hər kəsinki gərəh ayrı olsun. 34. Qorxan adamın qorxuluğunu götürməhçün onun paltarı- nı kürəh tərəfdən cırıllar. Kürəyinə xoruzun qanınnan vurul- lar. Bu da onun qorxuluğunu götürür. Yarım isdəkan su götürürsən ı , suyun içinə yeddi dənə kibrit çöpünü yandırıf atırsan ı , bir də qapının dəsdəyinə həmin sudan götürüf tökürsən ı , qapının dəstəyinnən axan suyu qorxan adama içirdirsən ı . O da qorxuluğu götürür. 35. Üzərrihdi, ilan qavığıdı, dağdağandı, soğan qavığıdı, it tüküdü, pişih tüküdü – bax bunnarın hamsını bir yerdə yandı- rıf qorxmuş adama iylədellər. Deellər: “Pısmıllahırəhmanı- rəhim, qorxun bunnan getsin”. 36. Uşağın, ya böyüyün qorxuluğunu götürməh üçün yatan- da nəzih pambığı didif qoyullar da, pışqeyi 231 çəkellər, yandı- 231 Pışqa – rus dilindəki spiçka sözünün şivə variantıdır. 284 rellar. Gözdööllər, yanan kimi getdi o başdan çıxdı, deellər: “Pısımillahirəhmanirəhim, qorxun ı u, xatan ı ı-balan ı ı bunnan kutareyrım”. 37. Kuşburnu 232 ağacının, çıvığının birini puçaxnan kəsməə- sən ı , puçax bulamaasan ı , qırasan ı , üş dəfə uşağın başınnan sala, əəğınnan çıxardasan ı . Bax o da qorxuyu götürməyə çox yax- şıdı. Dəəsən ı : “Xatan ı ı, balan ı ı, qorxuluğun ı u bunnan götü- rörüm”. Onnan qorxulux gedey. 38. Kökə qayırıf, sancağa keçirif də uşağın üsdünə asellar, qorxmasın yatanda. Qorxmasın deyin düymə kimi göycəyh yu- mruloyullar, onun da içini dəlellər, sapa keçirif asellar üsdünə. 39. Tüfəngin çiyinnən asılan yekə qayışı var. Tüfəngin qa- yışınnan uşağı üş dəfə keçirirsən ı , bir dəfə də tüfəngi atırsan ı . Tüfəngi əlində saxlıyırsan ı , uşağı da əlinə alırsan ı , bu qay- daynan keçirirsən ı . Bir, iki, üç. Tüfəngi atırsan ı ki, cin-şeytan getsin tüfəngin səsinə. 40. İLAN AĞZI BAĞLAMA İlanın dilini-ağzını bağlamaxdan ötəri bir sapı götüröl- lər, deellər: İlan ilan ahudu, İlannarın şahıdı. Kəlbəlada küş-küşü. 232 Kuşburnu – itburnu 285 Bağladım ilan dişi. Dəyməsin, dolaşmasın, Bənd oluf ilişməsin. Həzrət Süleymanın pıçağı, Fatma nənənin qurşağı. Son ı ra sapı üflüyə-üflüyə bağlıyıllar, düyün vurullar. Bunnan da ilanın ağzı bağlanır. 41. QURD AĞZI BAĞLAMA Mal-heyvan çöldə qalanda qurdun ağzını bağleyırıx. Deerih: Pismillah, Pəsmihəsən qulfu Allah, Qulfu Allahdan bir qalay aparrım, Oanımız həsər, buanımız həsər, Əlinin qılıncı kəsər, İmamlarımızın möhürnü basar, Yamannarın yolnu kəsər, Füröy qurdun-quşun ağzını bağladım. Deef, dörd yanımızı fülöyrüh. Yanı qurd-quş gəlməsin heyvana. 42. DİL-AĞIZ BAĞLAMA Birinin ağzını bağleyıllar, qıfıla salellar. Qıfıla salınan heş bir vax açılmır. Çünki aparıf o qıfılın açarın çaya tulloyul- lar. Daa o getdi ömür boyu. Eləsi də var, o qıfıla imkan yoxdu. Yazey-pozoy, haçarı saley də, qıfılleyır. Baxdı qıfıla tüşən deer ki, helə bil dilimi- ağzımı bağleyıflar, nıtqımı bağleyıflar. Nıtqı bağleellar dır- nağnan, başının saçınnan, paltarınnan. Yığıllar hamısını bir 286 yerə, düyün vurullar. Düyünə də nə qədər pul isdiyillər ki, ver açem. Ona da güjümüz çatmeyir. 43-44. QURD YAĞI 43. Qurt yağı var. Birinin üsdünə vurallarsa, ömründə imkan yoxdu. Üzümüzdən irağ olsun. Bir qadının üsdünə qurt yağın- nan vurullarsa, yoldaşı helə bilər, qurt görür. Uzağ olsun, helə yolnan ayilələri dağıdellar. 44. Onu deellər ki, canavarın bir tişini, iki dənə qarpajax tiş- dəri var – alt-üsd, onu götürüllər, bir də onun yağınnan götü- rüllər. Molluya yazdırellar, kimi isdəməsən ı , onun paltarına sürtdün ı mü, kutardı. Daa ayilə pozulmalıdı, qadın kişinin, kişi də qadının gözünə pis görünəjəh. Bax bunu belə eşitmişəm. 45. TAS QURMA Molla Musa vardı. Gətirdi tas qurdu. Tasın qırağında üş gün bizi oturtdu, bir xəsdə oğlan vardı, duaynan o oğlanı sa- ğaltdı. Bayavoy da uşağıydı, vergi verilmişdi, nədi, möhgəm xəsdələnmişdi. Molla cinnərə əmr elədi ki, oğlana toxunma- yın ı . Onun ətrafına cız çəkdi. Oxudu dedi, bu cızdan içəri heş kəs girə bilməz. Cız çəkdi, kimnən danışer, nə danışer, bilmi- rih. Əyağüsdə qoydu oğlanı. Dedi, aparın ı , iki sutka yatajax, üçüncü sutka ayılajax. Onnan son ı ra heş kəsə toxunmuyjax. Hindi bu saat sappasağlamdı, oğlu-uşağı, evi-eşiyi var. 46. YEL XƏSTƏLİYİ Əyaxda yel olanda bu duanı oxuyallar ki, xəsdəlih çəki- lif getsin. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|