81
Öyrənilən arpa sortnümunələrinin duzluluq stresinə davam-
lılığının ilkin diaqnostikası toxumların 0,2M NaCl məhlulunda
cücərmə qabiliyyətinə görə aparılmışdır. Alınan nəticələr 2.2-ci
cədvəldə verilir. Cədvəldən göründüyü kimi iki cərgəli arpa
sortnümunələrindən Nutans 80/32-21, Arpa-77 və Nutans 118/21
toxumların cücərmə qabiliyyətlərinə görə ən yüksək göstəriciyə
malikdirlər. Onların toxumları duzlu məhlulda nəzarətə nisbətən
98-100% cücərti vermişdir ki, bu göstəriciyə görə həmin nümunə-
ləri ən davamlı genotiplər kimi qəbul etmək olar. Ən aşağı gös-
tərici isə Nutans 57/9, Nutans 124/32, Arpa-59, 6 №-li Seçmə və
Cəlilabad 19, Arpa 43 və Arpa 81 sortnümunələrində müşahidə
edilmişdir. Bu nümunələri də ən həssas genotiplər kimi qiymət-
ləndirmək olar. Öyrənilən digər iki cərgəli arpa sortnümunələrinin
toxumları NaCl məhlulunda nəzarətə görə 70-94% cücərti ver-
mişdir ki, onları da duzluluq stresinə davamlı və orta davamlı
genotiplər qrupuna aid etmək olar. Cədvəldən göründüyü kimi,
çox cərgəli arpa genotipləri də NaCl məhlulunda cücərmə qabiliy-
yətinə görə bir-birindən əsaslı surətdə fərqlənirlər. Bu nümu-
nələrin toxumları adi suda 84-100% cücərmə verdiyi halda, duz
məhlulunda bu göstərici 52-99% arasında olmuşdur. Tədqiq edi-
lən arpa nümunələri içərisində Arpa 44, Arpa 31, Arpa 29, Arpa
32 və Naxçıvan dəni sortları ən yüksək cücərmə faizi göstər-
mişdir. Bu nümunələrin toxumları nəzarətə görə 92-100% ara-
sında cücərmə vermişdir ki, bu da onların duzluluq stresinə ən
davamlı sortnümunələr olduğunu söyləməyə əsas verir. Cücərmə
faizinə görə ən aşağı göstəricilər Arpa 81, Arpa 84, Pallidum 79/1-
2 və Pallidum 69/91-də müşahidə olunmuşdur. Bu nümunələrin
toxumları duz məhlulunda cəmi 62-74% cücərmə vermişdir. Odur
ki, onları həssas sortnümunələr qrupuna aid etmək olar. Öyrənilən
digər çox cərgəli arpa nümunələri toxumlarının NaCl məhlulunda
cücərmə qabiliyyəti nəzarətə nisbətən 77-88% arasında dəyişmiş-
82
dir. Toxumların osmotik məhlulda cücərmə qabiliyyətinə əsasən
bu nümunələri də orta davamlı genotiplər kimi dəyərləndirmək
olar.
Cədvəl 2.2.
Arpa toxumlarının 0,2M NaCl məhlulunda
cücərmə qabiliyyəti
№
Ka
talo
q
№
-si
Nümunənin adları
Toxumların cücərmə qabiliyyəti
%-lə
Suda
(nəzarət)
0,2M
NaCl
məhlu-
lunda
Nəzarətə
görə
%-lə
İki cərgəli
1
2308
Hüseyn 1
100
70
70
2
2448
Arpa 47
96
68
71
3
2311
Nutans 67/91
99
90
91
4
2323
Nutans 303
100
93
93
5
2482
Arpa-77
96
94
98
6
2270
Nutans 118/21
96
94
98
7
2443
Arpa-43
71
63
60
8
2262
Cəlilabad-19
89
45
50
9
2315
Nutans 86-35/18
97
89
91
10
2286
Nutans 80-32/21
88
97
100
11
2288
Nutans 28/92
99
82
83
12
2301
Nutans 57/9
78
13
17
13
2325
Nutans 124/32
97
46
47
14
2461
Arpa-59
96
48
50
15
2296
6№-li seçmə
87
44
50
16
2302
Nutans 80-34/14
98
92
94
83
Cədvəl 2.2-nin davamı
2.3. Buğda toxumlarının cücərmə qabiliyyətinə görə
quraqlıq və duzluluq streslərinə davamlılığının
müəyyən edilməsi
Bitkilərin stres amillərə davamlılığının təyini üçün müxtəlif
üsullar işlənib hazırlanmışdır ki, bunlardan biri də bitkilərin ilkin
№
Ka
talo
q
№
-si
Nü
m
un
ən
in
a
dlar
ı
Toxumların cücərmə qabiliyyəti
%-lə
Suda
(nəzarət)
0,2M
NaCl
məhlul-
unda
Nəzarətə
görə
%-lə
Çox cərgəli
17
2321
84 № Seçmə
88
78
88
18
2271
Pallidum 69/91
93
69
74
19
2480
Arpa-75
94
78
83
20
2483
Arpa-78
93
82
88
21
2406
Arpa-32
97
90
93
22
2277
№ 78 Cəbrayıl
98
82
83
23
2322
№ 76 Seçmə
95
77
81
24
2298
Pallidum 79/1-2
95
71
75
25
2368
Arpa-31
100
99
99
26
2366
Arpa-29
99
93
94
27
2439
Arpa-39
100
85
85
28
2367
Arpa-30
97
76
79
29
2305
№ 55 Yerli
100
88
88
30
2445
Arpa-44
92
92
100
31
2486
Arpa-81
84
52
62
32
2540
Arpa-84
99
72
73
33
2329
Naxçıvan dəni
96
88
92
34
2440
Arpa-40
91
70
77
Dostları ilə paylaş: |