Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Lənkəran Dövlət Universiteti

138 
 
paralel müstəvi ilə kəsiyinin sahəsini tapın. 
23. 
a) İki tərəfi 85 sm və 60 sm, üçüncü tərəfinə çəkilmiş hündürlüyü isə 36 sm olan üçbucağın 
sahəsini tapın. 
b) Doğuranı 5 sm, hündürlüyü 4 sm olan konusun tam səthinin sahəsini tapın. 
24. 
a) Diaqonalları 20 sm və 15 sm, hündürlüyü isə 12 sm olan trapesiyanın sahəsini tapın. 
b) Konusun oturacağının radiusu 5 sm, ox kəsiyi isə düzbucaqlı üçbucaqdır. Ox kəsiyinin 
sahəsini tapın. 
25. 
a) Oturacaqları 12 sm və 20 sm olan bərabəryanlı trapesiyanın diaqonalları 
perpendikulyardır. Bu trapesiyanın sahəsini tapın. 
b) Konusun doğuranı 13 sm, hündürlüyü 12 sm -dir. Yan səthinin sahəsini tapın. 
26. 
1. Sahəsi 180 sm
2
 olan ABCD trapesiyasında (AD//BC) AD=12 sm, BC=32 sm, AB=17 sm-
dir. CD-ni tapın. 
b) Kürənin radiusu 12, 5 sm-dir. Onun səthi üzərində M nöqtəsi və bütün nöqtələri M 
nöqtəsindən 15 sm məsafədə olan çevrə verilmişdir. Bu çevrənin radiusunu hesablayın. 
27. 
a) Tərəfləri 5 sm, 6 sm və 8 sm olan üçbucağın böyük tərəfinə çəkilmiş medianın 
uzunluğunu tapın. 
b) Kürənin mərkəzindən 6 sm məsafədə müstəvi keçirilmişdir. Alınan kəsiyin sahəsi 

64
 
olarsa, kürənin radiusunu tapın. 
28. 
a) Oturacaqları 21 sm və 11 sm, yan tərəfi 13 sm olan bərabəryanlı trapesiyanın diaqobalını 
tapın. 
b) Radiusu 2 sm olan kürə daxilinə konus çəkilmişdir. Ox kəsiyindəki təpə bucağı 120
o
 olan 
bu konusun həcmini tapın.  
29. 
a) Üçbucağın tərəfləri 12 sm, 15 sm və 13 sm-dir. Ona oxşar üçbucağın perimetrinin 60 sm 
olduğunu bilərək tərəflərini tapın. 
b) Kürənin mərkəzindən 3 sm məsafədə keçirilmiş kəsiyin radiusu 4 sm -dir. Kürənin 
həcmini tapın. 
30. 
a) Düzbucaqlı üçbucağın hipotenuzu ilə ona çəkilmiş medianın fərqi 7 sm-dir. Hipotenuzun 
uzunluğunu tapın. 
b) Konusun doğuranı 12 sm, doğuran oturacaq müstəvisi ilə 60
o
-li bucaq əmələ gətirir. 
Konusun həcmini tapın.\ 
 
X. Imtahan sualları 
1 
Həndəsənin yaranma tarixi və inkişafı haqqında qısa məlumat. 
2 
Həndəsənin məzmunu, metodları və anlayışları 
3 
Həndəsə kursunun məntiqi quruluşu 
4 
Planimetriyanın aksiomlar sistemi 
5 
Aksiomlar sisteminin əsas xassələri 
6 
Ən sadə həndəsi fiqurlar, onların tərifləri, xassələri və əlamətləri.  
7 
Şüa, parça, bucaq, onların tərifləri, xassələri və əlamətləri.  

---

139 
 
8 
Həndəsi fiqurların bərabərliyi anlayışı.  
9 
Parça və bucaqların müqayisəsi  
10 
Parça və bucaqların ölçülməsi 
11 
Dərəcə ölçülərinə görə bucaqların növləri 
12 
İki düz xəttin qarşılıqlı vəziyyəti 
13 
Qonşu və qarşılıqlı bucaqlar 
14 
Perpendikulyar düz xətlər 
15 
Düz xətlərin paralellik əlamətləri 
16 
Sınıq xətt anlayışı. Qabarıq və qabarıq olmayan sınıq xətlər. 
17 
Qabarıq çoxbucaqlı və onun elementləri 
18 
Üçbucaq və onun elementləri 
19 
Üçbucağın daxili və xarici bucaqları haqqında təkliflər 
20 
Üçbucağın tərəflərinə və bucaqlarına görə siniflərə bölünməsi 
21 
Üçbucaqların bərabərlik əlamətləri 
22 
Bərabəryanlı üçbucağın xassələri 
23 
Üçbucağın tərəfləri və tərəfləri ilə bucaqları arasında münasibətlər. 
24 
Düzbucaqlı üçbucaqların bəzi xassələri 
25 
İxtiyari qabarıq 
n
-bucaqlının daxili bucaqlarının cəmi. 
26 
Qabarıq dördbucaqlılar. Onların növləri və əsas xassələri.  
27 
Paraleloqram və onun xassələri 
28 
Romb və onun xassələri 
29 
Düzbucaqlı və onun xassələri. 
30 
Kvadrat və onun xassələri. 
31 
Trapesiya, onun növləri və xassələri. 
32 
Trapesiyanın orta xəttinin xassəsi. 
33 
Çevrə və onun elementləri. 

---

140 
 
34  Dairə və onun hissələri. 
35 
Müstəvi fiqurun sahəsi anlayışı. Sahə vahidləri və onlar arasındakı əlaqələr  
36 
Çoxbucaqlının sahəsi anlayışı. Kvadratın sahəsi. 
37 
Düzbucaqlının sahəsi. 
38 
Paraleloqramın sahəsi. 
39 
Üçbucağın sahəsi 
40 
Pifaqor teoremi. 
41 
Rombun sahəsi. 
42 
Trapesiyanın sahəsi 
43 
Dairənin sahəsi. 
44 
Fəza fiqurları anlayışı. 
45 
Çoxüzlü səth və çoxüzlü anlayışı. 
46 
Ən sadə çoxüzlü fiqurlar. Prizma. Paralelepiped. 
47 
Ən sadə çoxüzlü fiqurlar. Prizma. Paralelepiped. 
48 
Piramida, onun səthinin sahəsi və həcmi. 
49 
Fırlanma səthi anlayışı.  
50 
Silindrik səth və silindr. 
51 
Konik səth və konus. 
52 
Sferik səth və kürə. 
53 
Düz dairəvi silindrin səthinin sahəsi və həcmi 
54  Konusun səthinin sahəsi və həcmi. 
55  Sferanın səthinin sahəsi və kürənin həcmi. 
 
 
XI. Fənn üzrə tələblər, tapşırıqlqar 
Təlim  nəticəsində  tələbələrin  əldə  etməli  olduqları  təsəvvür,  vərdiş  və  bacarıqları:-
İnovasiya  mənbəyi  ilə  işin  bacarıq  və  vərdişi;-Əsas  amilin  təhlili  və  ayıra  bilməsi; 
müqayisə  ümumiləşdirmə  və  sistemləşdirmə;  konkretləşdirmə,  sübut  və  rəddetmə, 
ziddiyyətləri 
görmə 
bacarığı;-Təfəkkürlün, 
bacarıq 
və 
vərdişlərin 
formalaşdırılması.Öyrənən  tanış  olur:-  Əsas  həndəsi  anlayışların  öyrənilməsi  fənninin 
inkişafının  aktual  istiqamət  və  problemləri  ilə;-  Əsas  həndəsi  anlayışların  öyrənilməsi 
fənninin yeri, rolu və mövqeyi ilə;- Əsas həndəsi anlayışların öyrənilməsi fənninin digər 
elmlərlə qarşılıqlı əlaqəsi ilə. 

---