Azərbaycan və avropa şurasi
Yüklə 1,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
89 edilmiş qanunların Avropa standartlarına tam uyğun olduğunu və Azərbaycanda mükəmməl məhkəmə sisteminin yaradılmasına xidmət edəcəyini bildirmişlər. Məhkəmə sisteminin strukturunun təkmilləşdirilməsi və hakimlərin iş yükünün azaldılması məqsədilə müvafiq təhlillər aparılmış, bütün hakimlər arasında anket sorğusu keçirilmiş və bu sahədə beynəlxalq təcrübə əsasında hakimlər üçün məqbul hesab edilən iş yükü və hər məhkəmə üçün nəzərdə tutulan hakimlərin sayı müəyyənləşdirilmişdir. Bununla əlaqədar "Məhkəmələr və hakimlər haqqında" və "Məhkəmə-Hüquq Şurası haqqında" qanunlara əlavələr və dəyişikliklər edilməsi barədə qanun 30.12.2005-ci il tarixdə qəbul olunmuşdur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən imzalanmış Azərbaycan Respublikasında məhkəmə sisteminin müasirləşdirilməsi və qeyd olunan qanunun tətbiqi barədə 2006-cı il 19 yanvar tarixli Fərmanla Azərbaycanda yeni məhkəmələr yaradılmış, ədalət mühakiməsinin səmərəliliyinin, məhkəmələrə müraciət imkanlarının asanlaşdırılması, məhkəmələrin fəaliyyətində yeni informasiya texnologiyalarının tətbiq edilməsi, məhkəmə aparatlarının strukturunun və işinin daha optimal şəkildə qurulması, habelə digər mühüm məsələlərin həll edilməsi üçün tədbirlər həyata keçirilmişdir. Bu istiqamətdə işlər davam etdirilir. 2006-cı ilin birinci yarısında hakimlərin müstəqilliyi, seçilməsi, təyin edilməsi və fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi və hakim vəzifələrinə namizədlərin və hakimlərin tədrisi işinin təkmilləşdirilməsi üzrə birgə Azərbaycan—Avropa Şurası işçi qrupunun və ekspert komissiyasının iclasları keçirilmişdir. Bu tədbirlər çərçivəsində Azərbaycanda Ali Ədliyyə Məktəbinin yaradılması ilə bağlı xarici ölkələrin təcrübəsi, o cümlədən Fransa Milli Hakimlər Məktəbinin fəaliyyəti öyrənilmişdir. Azərbaycan 90 Respublikası Məhkəmə-Hüquq Şurasının 22 iyun 2007-ci il tarixli qərarı ilə Hakimlərin Etik Davranış Kodeksi təsdiq edilmişdir. Hakimlərin təyinatı qaydalarının təkmilləşdirilməsi üzrə tədbirlər həyata keçirilmişdir. Hakim vəzifəsinə namizədlərin peşəkar bacarıqlara yiyələnməsi üçün xüsusi proqrama uyğun olaraq ilkin təlim kursları təşkil edilmişdir. Bu məqsədlə Ədliyyə Nazirliyində Avropa Şurası ilə birgə təlim Komissiyası yaradılmış və ora tanınmış beynəlxalq ekspertlər, ədliyyə və prokurorluq işçiləri daxil olmuşlar. 2009-cu il may ayında 60 vakant hakim vəzifəsi yerinə 438 namizədin iştirakı ilə test imtahanı keçirilmişdir. İmtahan 30-dək beynəlxalq və yerli QHT tərəfindən müşahidə olunmuşdur. Qeyd edək ki, indiyədək Azərbaycanda hakimlərin seçilməsi üzrə 5 imtahan keçirilmişdir. Onlardan üçü Bakıda, ikisi isə Naxçıvan MR-də keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 yanvar 2006-cı il tarixli fərmanı ilə Ali Məhkəmə və digər yuxarı instansiya məhkəmələrinə Avropa Məhkəməsinin presedent hüququnun öyrənilməsi işini təşkil etmələri və məhkəmə təcrübəsində nəzərə almaları barədə verilən tövsiyələrə əsasən 2006- cı il martın 30-da Ali Məhkəmənin Plenumu "Avropa Konvensiyası müddəalarının və Avropa Məhkəməsi presedentlərinin tətbiqi barədə" qərar qəbul etmişdir. Bundan əlavə, 2006-cı il dekabrın 28-də Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikasında insan hüquqlarının müdafiəsi üzrə Milli Fəaliyyət Planı"nda da insan hüquqlarının müdafiəsini tənzimləyən beynəlxalq sənədlərin müddəalarının məhkəmə təcrübəsində tətbiqi məqsədilə tədbirlərin görülməsi Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinə və Ali Məhkəməsinə tövsiyə edilmişdir. 91 I. Bu günədək Azərbaycan Avropa Şurasının bir çox sənədinə (konvensiyalar, onların protokolları və digər sənədlər) qoşulmuş, bu da ölkəmizin Avropa hüquq məkanına inteqrasiyası üçün əsas yaratmışdır. İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Konvensiya, — daha çox bu müqavilə qısaca Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyası adlanır, — 1950-ci il noyabrın 4-də, yəni Avropa Şurası təsis olunduqdan bir il sonra qəbul edilmiş və 1953-cü ilin sentyabrında qüvvəyə minmişdir. Konvensiyanın bugünkü mətni onun 11 saylı Protokolunun qüvvəyə mindiyi gündən — 1998-ci il noyabrın 1-dən qüvvədədir. Hal-hazırda Avropa Şurasının bütün üzv dövlətləri, yəni 47 dövlət bu konvensiyanın iştirakçısıdır. Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının Avropa Şurasının ən mühüm sənədi olduğunu və əslində, Avropa Şurasının bu konvensiyasız təsəvvür edilmədiyini nəzərə alaraq, təşkilata daxil olan hər bir yeni dövlətin üzərinə bu konvensiyanı müəyyən müddət ərzində imzalamaq və təsdiq etmək məcburi vəzifə kimi qoyulur. İnsan hüquqları müdafiəsinin Avropa sisteminin tədqiqatçısı A.Robertson konvensiyanın Avropa Şurasının mühüm nailiyyətini özündə əks etdirməklə beynəlxalq hüququn inkişafında mühüm mərhələ olması fikrini əsaslandırmaq üçün konvensiyanın aşağıdakı xüsusiyyətini qeyd edirdi: "Konvensiyanın müddəalarına müvafiq olaraq iştirakçı dövlətlər onların yurisdiksiyasında olan şəxslərin İnsan Hüquqlarının Ümumi Bəyannaməsində elan edilmiş bir sıra hüquq və azadlıqlarını təmin etməyi öhdəsinə götürür. Həmin konvensiyanın iştirakçısı olan dövlətlərin üzərinə götürdükləri öhdəliklərə riayət edilməsini təmin etmək üçün Avropa Komissiyası və İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsi yaradılmışdır. İnsan hüquqlarının pozulmasına gorə şikayətlə komissiyaya təkcə dövlətlər müraciət etmir, həm də ayrı-ayrı şəxslər özlərinin hökumətlərindən bu cür şikayətlər vermək hüququna malikdir. Bir şərtlə ki, sonuncular bu yeni proseduru qəbul etmiş olsunlar". AŞ PA-nın Azərbaycanla bağlı 222 saylı Rəyində dövlətimizin üzərinə qoyulan öhdəliyə uyğun olaraq, Azərbaycan Parlamenti Avropa İnsan Hüquqları konvensiyasını və onun 1, 4, 6, 7 və 14 saylı protokollarını ratifikasiya etmişdir. Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyası insan hüquqları sahəsində mövcud olan və Azərbaycan Respublikasının iştirak etdiyi bütün digər müqavilələrdən əsas etibarı ilə onunla fərqlənir ki, bu konvensiya onda təsbit olunmuş hüquq və azadlıqların təmin edilməsi üçün olduqca səmərəli bir hüquqi mexanizm nəzərdə tutur. Bu, fərdi şikayət mexanizmi və dövlətlərarası şikayət mexanizmidir. Bu mexanizmlərin məğzi ondan ibarətdir ki, konvensiyada və ya protokollarda əks olunmuş hüquqlardan hər hansı birinin dövlət tərəfindən pozulduğunu güman edən hər bir şəxs həmin dövlətdə mövcud olan bütün səmərəli hüquq müdafiə Yüklə 1,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|