Baki avrasiya universiteti NİĞde üNİversitesi
Yüklə 4,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
28 III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
İSFİLA Türk Pulları Kataloğunda 2701 katalog numarasıyla yayınlanmış olan bu pulun tasarımında gök mavisi zemin üzerinde stilize edilmiş olan Yeşil Kubbe ve tasarımın ön kısmında beyaz renkle stilize edilmiş olan iki semazen figürüne yer verilmiştir. Soğuk renklerin kullanıldığı bu tasarımda semazenlerin kollarının birleştirilmesiyle bir kalp figürü oluşturularak sıcak bir hava oluşturulmaya çalışılmıştır. Semazen figürlerinin altında Mevlana Celaleddin’in doğum ve ölüm tarihleri yazılmıştır. Pulun basıldığı tarih olan 1973 yılının Mevlana’nın ölümünün 700. yılı olması nedeniyle böyle bir bilginin verilmesine gerek duyulduğunu söyleyebiliriz. Pulun en üst kısmında Türkiye Cumhuriyeti yazısına ve hemen altında sol üst kenarda ise pulun posta pulu olduğuna dair bilgi vermeye yarayan POSTA ibaresine ve pulun ederini gösteren 100 Kuruş yazısına yer verilmiştir. Mevlana Celaleddin’in Ölümünün 700. Yılı seri adıyla basılan diğer pul ise İSFİLA kataloğunda 2702 numarayla yayınlanmıştır. Pulun tasarımında yine ağırlıklı olarak soğuk renkler kullanılmıştır.
Katalog No:2702 Pul tasarımının ana unsurunu kübist formda çizilmiş olan Mevlana figürü oluşturmaktadır. Tasarımın büyük bir kısmını kaplayan Mevlana figürünün ön kısmında yine kübist tarzda çizilmiş olan Yeşil Kubbeye, Semazene, ney üfleyen ve kudüm çalan sufilere yer verilmiştir. Kübist tarzda parçalı form yapılarının oluşturduğu tasarımda yer alan unsur sayısının çok olmasından ötürü dikkatin dağıldığını söyleyebiliriz. Pulun en üst kısmında Türkiye Cumhuriyeti yazısına ve hemen altında sağ üst kenarda ise pulun posta pulu olduğuna dair bilgi vermeye yarayan POSTA ibaresine ve pulun ederini gösteren 250 Kuruş yazısına yer verilmiştir. En alt kısımda ise Mevlana’nın doğum ve ölüm tarihlerine yer verilmiştir. Mevlana Celaleddin’in Ölümünün 700. yılı münasebetiyle basılan her iki pulun tipografik yönden yeterince güçlü olmadığını söyleyebiliriz. Mevlana konulu bir diğer pul tasarımı ise 30 Eylül 2005 tarihinde “Kültür Varlıklarımız (Mevlana)” seri adıyla tedavüle girmiştir. Ankara’da Ajans-Türk Matbaasında ofset baskı tekniğiyle 500
29 Yrd. Doç. Dr. Aydın ZOR / Mevlana Konulu Pul Tasarımlarının Grafik Tasarım Yönünden Analizi ve bin adet basılan bu pul 22x37 mm ölçülerinde olup İran, Suriye ve Afganistan’la müşterek olarak oralarda da tedavüle çıkmıştır.
İSFİLA kataloğunda 3873 numara ile yayınlanan bu pulun tasarımı gerçekçi bir resimleme tekniğine sahiptir. Tasarımda dikkati çeken en önemli unsur bir daire içerisinde resmedilen Mevlana portresidir. Portrenin üst kısmında yer alan çini pano, tasarıma açılan bir kapı havası vermektedir. Kompozisyonun merkezinde ise Mevlana Müzesi ve önünde yer alan şeyh efendi ile semazen figürleri yer almaktadır. Tasarımın sol kenarında aşağıdan yukarıya doğru yazılan “Afganistan, İran, Suriye ile ortaklaşa” ibaresine yer verilmiştir. Pul tasarımının en alt kısmında ise Mevlana’nın doğum ve ölüm yılının tarihleri bulunmaktadır. İran, Suriye ve Afganistan ile müşterek basılan Kültür Varlıklarımız (Mevlana) konulu pullar İran Suriye Afganistan Bu pulun tasarımda Mevlana hakkında evrensel anlamda bilindik semboller kullanılmıştır. Pulun farklı ülkelerde de tedavüle çıkmasından ötürü bu sembollere yer verildiğini söyleyebiliriz. Mevlana konulu bir başka pul tasarımı ise 08 Mayıs 2007 yılında “Mevlana’nın Doğumunun 800. Yılı Hatıra Bloku” seri adıyla tedavüle çıkan 22x37 mm boyutlarında dört ayrı pul tasarımından oluşmaktadır. Ankara’da Ajans-Türk matbaasında ofset tekniğiyle basılan bu hatıra blokunun tirajı 100 bindir.
30 III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
Bu hatıra blokunun ilk pulu İSFİLA kataloğunda 3985 numarayla yayınlanmıştır.
Bu pulun tasarımda Mevlana ile ilgili yapılmış olan bir minyatürden detay kullanılmıştır. Mevlana figürü olduğu düşünülen figürün çizim tekniği İran üslubu minyatürlerini anımsatmaktadır. Aynı serinin bir diğer pul tasarımı ise 3986 katalog numarasıyla yayınlanmıştır. Bu pulun tasarımında mor zemin üzerine beyaz renkle Arap harfleriyle müsenna tarzında “Ya Hazreti Mevlana” yazmaktadır. İki kısım veya iki parçadan oluşan, ikili, iki katlı anlamındaki müsennâ kelimesi terim olarak “düz istifli veya girift, çift ve karşılıklı şekilde yazılmış yazı, aynalı yazı” demektir. Soldaki ikinci kısım sağdaki asıl yazının ters şeklidir (Alparslan, 2006,88).
31 Yrd. Doç. Dr. Aydın ZOR / Mevlana Konulu Pul Tasarımlarının Grafik Tasarım Yönünden Analizi ve
“Ya Hazreti Mevlana” yazısının istifi aynalı olarak yazılarak Mevlevi başlığını andıran bir şekil oluşturulmuştur. Bu istifin üzerinde yer alan “Mevlana’nın Doğumunun 800. Yılı” ibaresi el yazısı tarzında bir karakterle yazılarak bütünlük oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu seride yer alan bir diğer pul ise katalogda 3987 numara ile yayınlanmıştır. Semazenlerin tepeden çekilmiş fotoğrafından yola çıkılarak oluşturulan tasarım farklı bir bakış açısıyla Mevlana konusunu ele alması bakımından oldukça yenilikçi bir yaklaşım olarak karşımıza çıkmaktadır.
Katalog No: 3987 Tasarımda yer alan “Mevlana’nın Doğumunun 800. Yılı” ile POSTA yazının renkleri zeminde yer alan görselin rengiyle birbirlerine yakın tonda olduğu için okunurluğu güçleştirmiştir diyebiliriz. “Mevlana’nın Doğumunun 800. Yılı” seri adıyla yayınlanan hatır bloğunun son pulu ise İSFİLA kataloğunda 3988 katalog numarasıyla yayınlanmıştır.
Katalog No: 3988 Yüklə 4,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|