35
təhlükəsini yaxĢı dərk edirəm. Mənə belə gəlir ki, BuĢ adminstrasiyasının
çox sayda tədbirləri, ədalətli olaraq əsəbilĢməkdən baĢqa hansısa bir
reaksiya doğurmur.
Buna baxmayaraq mən düĢünürəm ki, Demokratların partizan
hərəkətləri və ideoloji münaqiĢəyə əsaslanan istənilən cəhdi yalnız
düĢdüyümüz vəziyyəti çətinləĢdirə bilər. Mən əminəm ki, ĢiĢirtmə və
qorxuzma, situasiyanın mürəkkəbliyinə qiymət verməmək və ya əksinə,
ĢiĢirdilmiĢ qiymət vermək bizi hökmən məğlubiyyətə məhkum edəcəkdir.
Əgər biz siyasi mübahisələri susdursaq, mütləq uduzacağıq. Yalnız məhz
ideoloji təmizliyə danıĢıqsız əməl edilməsi, öz xəttimizlə ardıcıl
irəliləməyimiz, siyasi mübahisənin açıq təsəvvür edilən davamı bizi
ümumdövlət əhəmiyyətli problemlərin həlli üçün yeni yollar axtarıĢından
uzaqlaĢdırır. Biz hələ də eləcə «ya bu və ya o» rejimində iĢləyirik, bizə görə
ya böyük hökumət olsun, ya da ümumən heç nə olmasın, ya lap qırx altı
milyon adam tibbi sığortasız qalsın ya da anlaĢılmayan «sosiallaĢmıĢ
səhiyyə»nin ağuĢuna sığınaq.
Məhz bu doktrinaçılıq və partizançılıq çox sayda amerikalıları
siyasətdən uzaq salır. Sağlar üçün bu ümumən problem deyildir; qütbləĢmiĢ
elektorat və ya təəssüf hissi keçirmədən çirkli və əyri siyasi debatlara görə
hər iki partiyadan üz döndərənlər məhz hökumət ideyasını laxlatmaq
istəyənlərə sərf edir. Axı ar bilməyən elektorat həmiĢə yalnız özünə qapılır.
Lakin hökumətin bərabər imkanlar yaratması və bütün amerikalıların
rifahı üçün nəsə edə biləcəyini düĢünən adamlar olan bizlər üçün qütbləĢmiĢ
elektorat heç də cəzbedici deyil. Hələlik Demokratların kiçik çoxluğunun
güclənməsi də o qədər yaxĢı deyildir. Ġndi milli dirçəliĢ iĢi ilə yaxından
məĢğul olmağa hazır olan və öz mənafeyini digərlərinin mənafeyi ilə
qırılmaz surətdə bağlayan amerikalıların – Respublikaçıların, Demokratların,
müstəqillərin -çoxluğunun ciddi üstünlüyü vacibdir.
Mən illyuziyalara qapılmıram ki, belə fəal çoxluğu formalaĢdırmaq
asan olacaqdır. Lakin bu ən mühüm zərurətdir, çünki, qarĢımızdakı vəzifələr
çətindir. Ağır seçim etmək və ona görə qurbanlar vermək lazım gələcəkdir.
Nə qədər ki, siyasi liderlər yeni ideyalara qarĢı kar və kor olacaqlar və təkcə
yaxĢı qablaĢma görünüĢünə diqqət vermələrini kəsməyəcəklər, biz adamların
ürəyini və ağlını radikal energetika siyasətinə və ya defisitin cilovlanmasına
kökləyə bilməyəcəyik. QloballaĢmanın və beynəlxalq terrorizmin
təhlükəsinə layiqli cavab verməli olan, bu vaxt həm də izolyasiyaya və
vətəndaĢ azadlıqlarının məhdudlaĢdırılmasına yuvarlanmayan xarici siyasətə
də əhalinin dəstəyini ala bilmərik. Biz artıq çoxdan zəifləmiĢ Amerikan
səhiyyəsinin əsaslı təmir etməyə də icazə ala bilmərik. Biz yoxsulluqla
mübarizənin səmərəli strategiyasına da ciddi siyasi dəstək ala bilmərik, onun
36
bilavasitə tətbiqinə nail ola bilmərik. Yoxsulluq isə öz girdabında çox sayda
bizim həmvətənlərimizi sıxır.
Bütün bu dəlilləri mən sol qanadın «Daily Kos» bloquna 2005-ci ilin
sentyabrında yazdığım məktubda saxladım. Bundan bir az əvvəl Con
Robertsin Ali Məhkəmənin sədri seçilməsinə səs verən mənim kolleqalarıma
çox sayda dəstək qurpları və aktivistlər hücum etməyə baĢlamıĢdılar. Buna
görə mənim əməkdaĢlarım da bir qədər əsəbiləĢməli olmuĢdular,
baxmayaraq ki, mən Ģəxsən Robertsin təsdiq edilməsinin əleyhinə səs
vermiĢdim. Həmin vaxtadək mən bloqsferanın əks reaksiyasının gücünü tam
qaydada qiymətləndirmiĢdim. Demokratik prinsiplərə müvafiq olaraq bir
neçə gündən sonra öz məktubuma altı yüzdən artıq Ģərh almıĢdım. Kimsə
mənimlə razılaĢırdı. Kimsə hesab edirdi ki, mən böyük idealistəm, çünki
haqqında yazdığım siyasət Respublikaçıların PR (piar) maĢınının təzyiqinə
davam gətirə bilməz. Elələri də var idi ki, Ģübhələnirdi ki, məni VaĢinqton
elitası xüsusi olaraq göndərmiĢdir ki, sıralarımıza qarıĢıqlıq salım, guya həm
də mən uzun müddət paytaxtda iĢlədiyimdən artıq sadə adamlarla hər cür
əlaqəni itirmiĢəm, bir bloqqer isə məni sonralar sadəcə «sefeh»
adlandırmıĢdı.
Bəlkə də, mənim tənqidçilərim haqlıdır. Bəlkə də, böyük siyasi
parçalanmadan qaçmaq mümkün olmayacaqdır və bu kəsilməyən döyüĢlər
və onun oyun qaydalarını dəyiĢmək cəhdləri yalnız havanı titrətmək
olacaqdır. Ancaq bəlkə də, siyasətin sadələĢdirilməsi artıq geri dönməsi
mümkün olmayan nöqtəyə çatmıĢdır və adamların əksəriyyəti onda yalnız
bir əyləncə növünü, idman, qladiator döyüĢünü görürlər. Bu vaxt rəqibləri
yalnız köhnə tərəfdarların reaksiyası düĢündürür. Qorxuzmaq üçün biz lap
qırmızı rəngə də, göy rəngə də boyanmağa razıyıq, özümüzünküləri
dəstəkləməyi, özgələri söyməyi də bacarırıq və qələbə üçün lazımınca zərbə
də endirərik, ya da əleyhdarların ağrılı yerinə təpik də vurarıq. Nə etmək
olar, axı qalibləri mühakimə etmirlər.
Ancaq mən baĢqa cür düĢünürəm. Çox vaxt fikirləĢirəm ki, sadə, adi
adamlar vardır ki, onlar siyasi və mədəni antoqonizmin mərkəzində
böyümüĢlər, lakin bununla yanaĢı, hətta yalnız Ģəxsi səviyyədə də olsa
qonĢuları və öz-özü ilə dinc Ģəraitdə yaĢaya bilirlər. Mən ağ Cənublunu
təssəvvür edirəm, o, hələ də babasının qaradərililəri ən axırıncı sözlərlə
söydüyünü xatırlayır. Ġndi isə bu Cənublu özü qara iĢ yoldaĢları ilə dostluq
edir, öz oğlunu tam baĢqa ruhda tərbiyə edir, baĢa düĢür ki, ayrı-seçkilik
böyük bəladır, ancaq qara həkimin oğlunun hüquq kollecinə girməkdə öz
uĢağına nisbətən nəyə görə böyük üstünlüyə malik olduğunu bilmir. Mən
«Qara Panterlər»in keçmiĢ üzvünü təssəvvür edirəm, indi o, öz malikanəsi
ilə sakitcə məĢğul olur, rayonunda evlər almıĢdır, onu boğaza yığan narkotik
Dostları ilə paylaş: |