199
M.S.Aslanov və A.K.Solovyova isə, inzibati ədliyyənin
təşkilinin 3 modelini fərqləndirirlər: anqlosakson (anqlo –
amerikan), fransız və alman modelləri
321
. Qeyd edək ki, hələ XX
əsrin əvvəllərində S.A.Korf da inzibati ədliyyənin modellərini
məhz bu
cür təsnifləndirirdi
322
.
Müəlliflərdən A.B.Zelentsov isə
inzibati ədliyyənin ən geniş yayılmış modellərinə fransız, alman,
ispan və anqlosakson
modellərini aid edir
323
.
İ.M.Cəfərov və A.N.Artomonov isə təşkilati prinsipə əsa-
sən, tarixən inzibati ədliyyənin üç əsas modelinin formalaşdığını
yazırlar:
324
1.inzibati ədliyyə funksiyalarının ümumi yuris-
diksiya məhkəmələrinə həvalə olunduğu unifikasiya edilmiş
model (ABŞ, B.Britaniya, Kanada); 2. inzibati ədliyyə orqan-
larının icra hakimiyyəti sisteminə daxil olduğu idarəetmə tipli
model (fransız modeli) (Fransa, Portuqaliya, Yunanıstan); 3.
ixtisaslaşdırılmış inzibati məhkəmələrin vahid məhkəmə sis-
teminin bir hissəsi olduğu məhkəmə tipli model (alman modeli)
(Almaniya,
Avstriya, Finlandiya)
Türk hüquq ədəbiyyatında inzibati məhkəmə sisteminin
özünün daxilində də iki əsas inzibati mühakimə tipi fərqlən-
dirilir: mühakimə funksiyası ilə yanaşı, inzibati vəzifələr də
daşıyan və üzvlərinin hakimlərdən ibarət olması
zəruri olmayan
доклады". М.: МОНФ, 1997, № 47, с. 52-60; Галлиган Д.B., Полянский В.В., Старилов
Ю.Н. Административное право: история развития и основные современные концепции.
М.: Юристъ, 2002; Старилов Ю.Н. Административная юстиция. Теория, история,
перспективы. М.: Норма, 2001
321
Aslanov M.S. Azərbaycanda inzibati ədliyyə. Bakı: Azərnəşr, 2009, s. 54 ; Соловьева А.К.
Перспективы развития административной юстиции в России: организационный и
формальный подход // Правоведение, 1999, № 1, с. 66-72
322
Корф А.С. Административная юстиция в России. III книга. Очерк теории
административной юстиции. СПб.: Типография Тренке и Фюсно, 1910, с. 434–439
323
Зеленцов А.Б. Административно-правовой спор: вопросы теории. М.: Изд-во РУДН,
2005, с. 75
324
Cəfərov İ.M. İnzibati icraat (elmi – nəzəri şərh). Bakı: Adventa, 2011, s. 13; Артамонов А.Н.
Формирование и развитие органов административной юстиции в России. Автореф. дисс.
... к.ю.н. М., 2004,c.13