Bino va inshootlar qurilishi

13-14	14-15	15-16	16-17	17-18
18-19
40	16/2	243/63	476/151	561/179	542/164	442/134	276/110	101/99	-/88	-/84	-/83	-/81	-/73	-/59	-/28
	G’arbiy yo’nalishda quyosh vaqti bilan sutkaning soatlari
	19-20	18-19	17-18	16-17	15-16	14-15	13-14	12-13	11-12	10-11	9-10	8-9	7-8	6-7	5-6

9. 
   jadval
   

IYUL OYIDA BULUTSIZ KUNLARI JANUBIY

YO’NALISHIDA TIK YUZAGA TUSHADIGAN QUYOSH RADIASIYASI (TO’G’RI /TARQOQ), Vt/m²

Jug’rofiy kenglik, shimoliy kenglik darajasi	Quyosh vaqti bilan sutkaning tush paytigacha bo’lgan soatlari
	5-6	6-7	7-8	8-9	9-10	10-11	11-12
40	-/27	-/72	-/96	60/106	150/106	222/109	257/110
	Quyosh vaqti bilan sutkaning tush paytidan so’nggi bo’lgan soatlari
	18-19	17-18	16-17	15-16	14-15	13-14	12-13

10. 
    jadval
    

O’RTACHA BULUTLI SHAROITDA OYLIK YUZAGA TUSHADIGAN QUYOSH

RADIASIYASINING O’RTACHA SUTKALIK UMUMIY MIQDORI (TO’G’RI/TARQOQ), MJ/(m^{2 .} sutka)

Respublika, viloyat, joy

Oylar bo’yicha o’rta hisobda

O’rtach a yillik miqdori

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

Toshkent

0.20/0.12

0.30/0.15

0.38/0.16

0.44/0.16

0.50/0.16

0.50/0.14

0.49/0.13

0.49/0.12

0.47/0.13

0.35/0.12

0.23/0.12

0.19/0.10

0.38/0.13

11. 
    jadval
    

KUZATILAYOTGAN QUYOSH YOG’DUSINING MUMKIN BO’LGAN YOG’DU DAVOMIYLIGIGA NISBATI, %

Respublika, viloyat, joy	Oylar													Yil
	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Jizzax	31	36	37	56	72	84	87	88	83	65	50	32	62

12. 
    jadval
    

YOG’IN-SOCHINNING TA’RIFI, YERNI QOR QOPLAB YOTADIGAN KUNLARSONI, MOMAQALDIROQLI SOATLAR SONI

Respublika, viloyat, joy	Yil mobaynidagi yog’in-sochin miqdori, mm	Bir sutka mobaynidagi yog’in-sochinning eng ko’p miqdori, mm	Bir yilda yog’in- sochin tushgan kunlar soni	Bir yilda yerni qor qoplab yotgan kunlar soni	Bir yilda momaqaldiroq gumburlagan soatlar soni
Termiz	381,3	73.1 (май 2005)	101,1	31	37.7

13. 
    jadval
    

TUPROQNING HARORATI VA YAXLAB QOLISH CHUQURLIGI

Respublika, viloyat, joy

O’rtacha oylik harorat, ^oC

Tuproq bir marta bo’lsada muzlash ehtimoli bo’lgan eng katta chuqurlik, sm

yanvar oyida

iyul oyida

tuproq yuzida

chuqurlikda

tuproq yuzida

chuqurlikda

20 sm

80 sm

160 sm

20 sm

80 sm

160 sm

har 10 yilda

har 50 yilda

G’allaorol

-2.0

1,8

6,1

10,2

32.2

29,8

25,4

18,0

58

82

₀ Yanvar oyida
Iyul oyida
0

-20

-40

-60

-80

-100

-120

-140

-160

-180

KO’P QATLAMLI DEVOR KONSTRUKSIYASINI QISH VA YOZ SHAROITIGA HISOBLASH

VARIANT №17 MO’YNOQ

Qatlam	Qurilish ashyosi	Qalinligi, δo [mm]	Hajm og’irligi, γo [kg/m^3]	Issiqlik o’tkazuvchanlik koeffitsienti, λo [Vt/m^oC]	Issiqlik o’zlashtirish koeffitsienti, So [Vt/m^2 ^. ^oC]
1	Мрамор	25	2800	2,91	22,86
2	Маты и полосы из стеклянного волокна прошивные	50	150	0,061	0,8
3	Железобетон	280	2500	1,69	17,98
4	Гипсоперлитовый	15	600	0,14	3,24

t_i = 18 ^oC t₁ = –25^oC t₅ = –23^oC t₃ = –24^oC
t_t = 31,8 ^oC n = 1
I_max = 579 Vt/m2
I_o’rt =177 Vt/m2
ρ = 0,7
V = m/s
α_i = 8,7 Vt/m^{2 . o}C α_t = 23 Vt/m^{2 . o}C
∆t = 6 ^oC A_tT = 23,7^oC

Tashqi himoya qurilmalarini qish sharoitiga moslab loyihalash

1. 
   Tashqi himoya qurilmasining ichki yuzasining issiqlik yutilishiga termik qarshiligini hisoblash.
   

1

𝛼
𝑅_𝑖 =
𝑖
1
= _8,7 = 0,115
𝑚²°∁



𝑉𝑡

2. 
   Tashqi yuzasining issiqlik yo’qotishga termik qarshiligini hisoblash.
   

1

𝛼
𝑅_𝑡 =
𝑡
1
= = 0,04
23
𝑚²°∁



𝑉𝑡

3. 
   Har bir qatlamning termik qarshiligini aniqlash.
   

𝑅 = ^𝛿1 =
1 _𝜆1
𝛿₂
0,025
_2,91 = 0,009
0,05
𝑚²°∁



𝑉𝑡
𝑚²°∁

2
𝑅₂ = _𝜆
= _0,061 = 0,82



𝑉𝑡

𝑅 = ^𝛿3
3 _𝜆3
𝛿₄
0,28
= _1,69 = 0,166
0,015
𝑚²°∁



𝑉𝑡
𝑚²°∁

4
𝑅₄ = _𝜆 =
_0,6 = 0,025



𝑉𝑡

4. 
   Tashqi himoya qurilmasining umumiy hisobiy termik qarshilini hisoblash.
   

𝑅 = ∑ 𝑅 = 𝑅
+ 𝑅
+ 𝑅
+ 𝑅
+ 𝑅
= ¹ + ^𝛿1 + ^𝛿2 + ^𝛿3 + ^𝛿4 + ¹ =

𝑢𝑚
𝑖 1 2 3
4 _𝛼𝑖
𝜆₁
𝜆₂
𝜆₃
𝜆₄
𝛼_𝑡

= 0,115 + 0,009 + 0,82 + 0,166 + 0,025 + 0,04
𝑚²°∁

= 1,175



𝑉𝑡

5. 
   Tashqi havo haroratining tanlab olinadigan qiymati qurilma issiqlik
   

inersiyasiga bog’liq. Himoya konstruksiyasining issiqlik inersiyasini berilgan ko’p qatlamli tashqi himoya qurilmasi uchun aniqlash.

𝐷 = ∑ ^𝛿 × 𝑆 = ^𝛿1 × 𝑆

+ ^𝛿2 × 𝑆

+ ^𝛿3 × 𝑆

+ ^𝛿4 × 𝑆 =

𝜆 𝜆₁
1 _𝜆2
2 _𝜆3
3 _𝜆4 4

= 0,009 × 22,86 + 0,82 × 0,8 + 0,166 × 17,98 + 0,025
× 3,24 = 0,20574 + 0,656 + 2,98468 + 0,081 = 3,92742
≈ 3,9

6. 
   D<4 bo’lgani sababli tashqi hisobiy harorat 1 sutkalik sovuq kun bo’yicha olinadi, ya’ni t₁ = –25^oC
   
7. 
   Ruhsat qilingan umumiy qarshilikni toppish.
   

𝑟𝑞
𝑛 × (𝑡_𝑖 − 𝑡_𝑡)

1 × ⁽18 − (−25)⁾ 43
𝑚²°∁

𝑅_𝑢𝑚 =
∆_𝑡
=
× 𝛼_𝑖
= = 0,82
6 × 8,7 52,2



𝑉𝑡

8. 
   Qish sharoitiga moslab loyihalangan umumiy hisobiy qarshilik umumiy ruhsat qilingan qarshilikdan kata yoki shunga teng bo’lishi kerak. Bu ikki ko’rsatkichni solishtirib ko’rish.
   

𝑅^𝑟𝑞 < 𝑅

𝑢𝑚 ^𝑢𝑚

0,82 < 1,175

Demak, mazkur tashqi himoya qurilmasi issiqlik texnikasi talablariga to’la javob beradi. Bino tashqi himoya konstruksiyasi qish sharoitida bino ichidagi haroratni insonga kerakli bo’lgan me’yorida saqlab tura oladi.

9. 
   Tashqi to’siq konstruksiyasining ixtiyoriy nuqtasiagi haroratni aniqlash
   

𝑡 = 𝑡

− ^{𝑡𝑖 − 𝑡𝑡} × ∑ 𝑅

𝑥 𝑖
_𝑅𝑢 𝑥

𝑡_𝑅𝑖 = 𝑡_𝑖 −
𝑡_𝑖 − 𝑡_𝑡

𝑅_𝑢
× 𝑅_𝑖 = 18 −
18 − ⁽−25⁾
_1,175 × 0,115 = 13,8 ℃

𝑡₄ = 𝑡_𝑖 −
𝑡_𝑖 − 𝑡_𝑡

𝑅_𝑢
× (𝑅_𝑖 + 𝑅₄) = 18 −
18 − ⁽−25⁾
_1,175 × (0,115 + 0,025)

𝑡 = 𝑡
= 12,9 ℃
− ^{𝑡𝑖 − 𝑡𝑡} × (𝑅

+ 𝑅
+ 𝑅 ) =

3 𝑖
𝑅_𝑢
𝑖 4 3

= 18 −
18 − ⁽−25⁾
_1,175 × (0,115 + 0,025 + 0,166) = 6,8℃

𝑡 = 𝑡

− ^{𝑡𝑖 − 𝑡𝑡} × (𝑅

+ 𝑅

+ 𝑅

+ 𝑅 ) =

2 𝑖
𝑅_𝑢
𝑖 4 3 2

= 18 −
18 − ⁽−25⁾
_1,175 × (0,115 + 0,025 + 0,166 + 0,82)

= −23,2℃

𝑡 = 𝑡

− ^{𝑡𝑖 − 𝑡𝑡} × (𝑅

+ 𝑅

+ 𝑅

+ 𝑅

+ 𝑅 ) =

1 𝑖
𝑅_𝑢
𝑖 4 3 2 1

= 18 −
18 − ⁽−25⁾
_1,175 × (0,115 + 0,025 + 0,166 + 0,82 + 0,009)

𝑡 = 𝑡
= −23,5℃
− ^{𝑡𝑖 − 𝑡𝑡} × (𝑅

+ 𝑅
+ 𝑅
+ 𝑅
+ 𝑅
+ 𝑅 ) =

𝑅_𝑡 𝑖
𝑅_𝑢
𝑖 4 3
2 1 𝑡

= 18 −
18 − ⁽−25⁾
_2,73 × (0,115 + 0,025 + 0,166 + 0,82 + 0,009

+ 0,04) = −25℃

Tashqi himoya qurilmalarini yoz sharoitiga moslab loyihalash

1. 
   Devor ichki sirtidagi harorat o’zgarishining talab qilingan miqdori quyidagicha aniqlanadi:
   

𝐴^𝑡𝑞 = 2,5 − 0,1 × ⁽𝑡
− 21⁾ = 2,5 − 0,1 × ⁽31,8 − 21⁾ = 1,42

𝑐_𝑖 ^𝑡

2. 
   
   
   Himoya konstruksiyasining yoz sharoitida issiqlik berish koeffitsientini aniqlaymiz:
   

𝛼_𝑇 = 1,16 × (5 + 10√𝑉) = 1,16 × (5 + 10√1) = 1,16 × 15 = 17,4

3. 
   Tashqi havo haroratini o’zgarish amplitudasining hisobiy qiymatini topamiz:
   

𝐴^𝑥 = 𝐴

× 0,5 + ⁽𝐼

− 𝐼

𝜌 0,7
⁾ × = 23,7 × 0,5 + ⁽579 − 177⁾ ×

𝑡_𝑟
𝑡_𝑟
𝑚𝑎𝑥

= 28,02

𝑜′𝑟𝑡
𝛼_𝑇
17,4

4. 
   Devor qatlamlarining tashqi sirtining issiqlik o’zlashtrish koeffitsientini hisoblaymiz:
   

𝑦₁
𝑅₁ × 𝑆² + 𝛼_𝑖

1
=
1 + 𝑅₁ × 𝛼_𝑖
0,009 × 22,86² + 8,7
⁼ 1 + 0,009 × 8,7
= 12,43

𝑦₂
𝑅 ₂ × 𝑆² + 𝛼_𝑖

2
= =
1 + 𝑅₂ × 𝛼_𝑖
0,82 × 0,8² + 8,7



1 + 0,82 × 8,7
= 1,13

𝑦₃

𝑅 ₃ × 𝑆² + 𝛼_𝑖

3
= =
1 + 𝑅₃ × 𝛼_𝑖
𝑅₄ × 𝑆² + 𝛼_𝑖
0,166 × 17,98² + 8,7



1 + 0,166 × 8,7
0,025 × 3,24² + 8,7

= 25,52

𝑦₄ =
4 ₌
1 + 𝑅₄ × 𝛼_𝑖
1 + 0,025 × 8,7
= 7,36

5. 
   Harorat o’zgarishlarini so’nish koeffitsienti quyidagicha aniqlanadi:
   

^∑ 𝐷
𝛾 = 0,9 × 𝑒 ^√2 ×
3,9
= 0,9 × 𝑒^√2
(𝛼_𝑖 + 𝑦₁⁾ × ⁽𝑆₁ + 𝑦₂⁾ × ⁽𝑆₂ + 𝑦₃⁾ × ⁽𝑆₃ + 𝑦₄⁾ × ⁽𝑆₄ + 𝛼_𝑇^{) (}𝑆₁ + 𝑦₁⁾ × ⁽𝑆₂ + 𝑦₂⁾ × ⁽𝑆₃ + 𝑦₃⁾ × ⁽𝑆₄ + 𝑦₄⁾ × 𝛼_𝑇

⁽8,7 + 12,43⁾ × ⁽22,86 + 1,13⁾ × ⁽0,8 + 25,52⁾ × ⁽17,98 + 7,36⁾ × ⁽3,24 + 17,4^{)
× (}22,86 + 12,43⁾ × ⁽0,8 + 1,13⁾ × ⁽17,98 + 25,52⁾ × ⁽3,24 + 7,36⁾ × 17,4
= 181,17

6. 
   Himoya konstruksiyasining ichki yuzasidagi harorat o’zgarishining amplitudasining hisobiy qiymatini quyidagicha aniqlaymiz:
   

𝐴_𝑐𝑖

𝑥

𝐴
= ^𝑡𝑟 =
𝛾
28,02



181,17

= 0,155

7. 
   Tashqi himoya qurilmalari yozgi sharoitga mos bo’lishi uchun devor ichki sirtidagi ruhsat qilingan harorat o’zgarishi hisobidan katta yoki shunga teng bo’lishi kerak, ya’ni:
   

𝐴^𝑡𝑞 ≥ 𝐴
𝑐_𝑖 ^𝑐_𝑖

1,42 > 0,155

Demak, mazkur tashqi himoya qurilmasi issiqlik texnikasi talablariga to’la javob beradi. Bino tashqi himoya konstruksiyasi yoz sharoitida bino ichidagi harorat yozda haddan tashqari qizib ketishininh oldini oladi.