BAKI. MART 1918-ci il. AZƏRBAYCAN QIRĞINLARI SƏNƏDLƏRDƏ
156
Sənəd № 261
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 9 dekabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Mehdi bəy Hacı Ağa bəy oğlu Bakıxanov, 40 yaşım var, Bakı şəhəri,
Zamkovskaya küçəsi, 29 №-li evdə yaşayıram, savadsızam.
Bu ilin mart hadisələri zamanı mənim qardaşım Məmməd bəy Hacı
Ağa bəy oğlu Bakıxanov Buzovna kəndinin ictimai dükanının tapşırığı ilə
Bakı şəhərinə gəlmiş və burada öldürülmüşdür. Onun 6000 rubl pulunu
qarət etmişlər, əvvəl pulunu cibindən çıxarmış, sonra öldürmüşlər. Pullar
Buzovna kəndinin ictimai dükanına məxsus idi.
Oxundu. Savadsızdır.
Komissiya üzvləri: Məmməd Xan Təkinski, А.Kluge (imzalar).
AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 14, v. 9.
Sənəd № 268
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 3 noyabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Hümmət Hacı Xuda Qulu oğlu Dövlətov, 16 yaşım var, Bakı şəhərin-
də, Kanitapinskaya küçəsi, 94 №-li evdə (6-cı polis məntəqəsi) yaşayı-
ram.
Mart qırğınlarının üçüncü günü bizim evimizə 10 nəfərə yaxın tüfəng-
lərlə və xəncərlərlə silahlanmış erməni gəldi və qardaşlarım 30 yaşlı
Rüstəmi, 22 yaşlı Hacı Ağanı və 20 yaşlı Həsəni öldürdülər, sonra isə mən-
zili qarət etdilər. Mən bu vaxt zirzəmidə gizlənmişdim. Rüstəm başından
5 güllə yarası, sinəsindən və sol ayağından üç xəncər yarası almışdı; Hacı
157
FƏSİL I. AZƏRBAYCANLI SAKİNLƏRİN ŞAHİD İFADƏLƏRİ
Ağanın üzündə bir güllə yarası, Həsənin isə başında 5 güllə yarası var idi.
Ermənilər bizim 2000 rubl nağd pulumuzu və 8020 rubl dəyərində müxtə-
lif əşyalarımızı apardılar.
Oxundu. Hümmət Dövlətov (imza).
Komissiya üzvləri: Məmməd Xan Təkinski, А.Kluge (imzalar).
AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 90.
Sənəd № 284
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 14 dekabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Məşədi Möhbəli Loğman oğlu, 35 yaşım var, Qala kəndinin sakini,
Bakıda, 9-cu Kanitapinskaya küçəsi, 6 №-li evdə yaşayıram, savadsı-
zam.
Bu il mart ayının 19-da 70 nəfərə yaxın erməni əsgəri yuxarıda göstər-
diyim evə soxularaq, 60 yaşlı atam Loğman Kərbəlayı Yusif oğlunu, 55 yaş-
lı anam Əminə Avolya qızını, 6 yaşlı qızım Raziyəni qətlə yetirdilər, özü
də qızım Raziyəni mismarla otağın divarına mıxladılar. Məni yaraladılar
və mən özümü ölülüyə vurdum. Mənim hər iki ayağıma 2 güllə dəymişdi
və sol ayağımı bu günədək müalicə edirəm. Ermənilər həmçinin 40 yaşlı
qardaşım Bəyəlini öldürdülər, mənim və ölümündən qabaq atamın 38.000
pulumuzu götürdülər. Atam və mən pullarımızı ermənilərə verdik ki, bizi
öldürməsinlər, lakin erməni əsgərləri pullarımızı aldıqdan sonra atamı
öldürdülər. Qətldən sonra mənzili qarət etdilər və təqdim etdiyim siyahı-
da göstərilən 118.700 rubl dəyərində əşyalarımızı apardılar.
Oxundu. Savadsızdır.
Komissiya üzvləri: M.Təkinski, А.Kluge (imzalar).
AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 14, v.198.
BAKI. MART 1918-ci il. AZƏRBAYCAN QIRĞINLARI SƏNƏDLƏRDƏ
158
Sənəd № 296
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 8 dekabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Ağamalı Bəyəli oğlu, 34 yaşım var, Bakı şəhəri, Pojarnıy döngəsi, 13
№-li şəxsi evimdə yaşayıram.
Bakıda 1918-ci ilin mart qırğınları zamanı ermənilər mənim evim-
də 75 yaşlı qayınanamı qətlə yetirmiş, məni və başqalarını isə əsir gö-
türmüşlər. Yolboyu xəndəklərdə çoxlu sayda öldürülmüş müsəlmanla-
rı görürdüm. 4 sutka əsirlikdə oldum. Orada xeyli yaralı müsəlman var
idi. Biz 4 sutka ərzində yalnız 1\8 funt çörək almışdıq və aclıqdan atla-
rın yemini toplayır, bu qayda ilə qidalanırdıq. Ermənilər mənim mən-
zilimi və emalatxanamı qarət etmişlər. Mən oğurlanmış əmlakın siya-
hısını və dəyərini 2 vərəqdə sizə təqdim edirəm. Mənim əşyalarımın
əvvəlki qiyməti 15.700 rubldur. Hal-hazırda mənim əmlakımın dəyəri
78.500- rubldan az deyildir və bu məbləğin mənə ödənilməsini xahiş
edirəm.
Oxundu. İmza.
Komissiya üzvləri: Aleksandroviç, А.Kluge (imzalar).
AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 14, v. 88.
159
FƏSİL I. AZƏRBAYCANLI SAKİNLƏRİN ŞAHİD İFADƏLƏRİ
Sənəd № 311
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 8 noyabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Teymur Mürsəli oğlu, 33 yaşım var, Bakı şəhəri, Fabriçnaya küçəsi,
85 №-li evdə yaşayıram.
Bu ilin martında ermənilər müsəlmanlara çıxış edən zaman, mən evdə
olmadığım vaxt, qonşularımın – Qazan tatarlarının dediklərinə görə, mə-
nim evimə erməni əsgərləri gəlmiş və üç qardaşım Mehdi, Həsənqulu və
Əbülfəzi və bacım oğlu Ağa Kərim Abbas Əli oğlunu öldürmüşlər. Mənə
30.000 rubl dəyərində ziyan vuraraq, evimi və dükanımı qarət etmişlər.
Qardaşlarımın öldürüldüyü günün ertəsi anam, üçüncü günü isə atam
dünyalarını dəyişmişlər. Məni qırğınların elə birinci günü, ermənilərdən
qaçarkən, yaralamışdılar: güllə sol ayağımın pəncəsini zədələmişdi. Qar-
daşlarımın və bacım oğlunun meyitləri üzərində güllə, xəncər və süngü ya-
raları var idi.
Komissiya üzvləri: M.Təkinski, А.Kluge (imzalar).
AR Pİİ SSA, f. 277, s. 2, iş 13, v. 131.
Sənəd № 318
Dindirmə protokolu
1918-ci il, 31 oktyabr. Bakı şəhəri.
Azərbaycan Hökuməti yanında Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının Cinayət
Prosessual Məcəlləsinin 307 və 443-cü maddələrinə uyğun olaraq zərərçəkən qis-
mində dindirdiyi aşağıda adı çəkilən şəxs göstərmişdir:
Rəcəb Kəlbalı oğlu, 36 yaşım var. Bakılıyam, Bakı şəhəri, Lagernaya
küçəsi, 6 №-li evdə yaşayıram.
Bu il mart ayının ortalarında, dəqiq gün yadımda deyil, bazar günü
atışma başlandı. Mən Lagernaya küçəsi, 6 №-li şəxsi evimdə arvadım və
Dostları ilə paylaş: |