Bobur nomidagi andijon davlat universiteti

Turkmantili.
Turkmantili-turkiytillarningqipchoqguruhigamansubtil. 
TurkmanistonRespublikasiningdavlattili. 
AsosanTurkmaniston, 
shuningdek, 
Qozog‘iston, 
O‘zbekiston, RossiyaningStavropolo‘lkasi, Eron, Iroq, Turkiyavaboshqamamlakatlardatarqalgan. 
Turkmantilidaso‘zlashuvchilarningumumiysoni 48 milliondanoshadi. Asosiylahjalari: taka, yovmut, 
ersari, do‘klan, sariq, salir, chovdur. Turkmantilig‘arbiyo‘g‘uzqabilatillarinegizidashakllangan. 
Turkmantiliningo‘zigaxosxususiyatlari: 
birlamchiso‘ziqunlilarningmavjudligi, 
labundoshlarigarmoniyasiningrivojlanganligi, 
kelasizamongumonfe’liinkorshaklining 
–r 
tugallanmalivariantiningqo‘llanilishvaboshqalar. Leksikasidaarab, fors, mo‘g‘ul, o‘zbek, tatar. 
Rusvaxitoytillaridano‘zlashganso‘zlaruchraydi. 
Eskiadabiyturkmantili, 
asosanshe’riyattilihisoblangan. 
Hozirgiadabiyturkmantili 
XX 
asrning 
20-
yillaridanturkmanlahjalariningtakalahjasinegizidabirlashuvinatijasidashakllangan. 
Tuvatili. 
Tukvatili – turkiytillaroilasigamansub. AsosanRossiyaningTuvaRespublikasida, 
qismanMongoliyavaXitoydatarqalgan. 
So‘zlashuvchilarningumumiysoni 
205 
minggayaqin. 

---

40 
Tuvatilimarkaziy, g‘arbiy, shimoli-g‘arqiyvajanubi-sharqiylahjalargabo‘linadi. Fonetikxususiyatlari: 
kuchlivakuchsizundoshlaroppozitsiyasi, qisqa, cho‘ziqvafaringalunlilarningmavjudligivaboshqalar. 
Morfologikxususiyati: 
jo‘nalishkelishiginingmaxsusshakli, 
shartmayliningmurakkabshakli, 
chegaramayli, 
birgalik, 
ravishdoshshakllariningmavjudligi. 
Sintaktikxususiyatlari: 
ot-
kesimningqadimgishakliqo‘llanishibilanajralibturadi. 
Leksikxususiyati: 
leksikasidamo‘g‘ulbilidano‘zlashganso‘zlarko‘p. 
Adabiytuvatili 
XX 
asarning 
30-50-
yillaridashakllangan.