Bosqichlardagi о‘zgarishlarni namoyish qilishi, о‘tkazilayotgan tajribalar

о‘simlikning о‘sishiga quyosh nuri va sun’iy yorug’ligining ta’siri yoki
niholning о‘sishi va rivojlanishiga quyosh nuri va haroratning ta’siri,
irsiyat haqida aniq tushunchaga ega bо‘lish uchun hayvonlardan
drozofila, akvarium balig‘i guppi ustida chatishtirish bо‘yicha tajribalar
qо‘yadilar. Ayniqsa vegetativ kо‘payish, organizmlarning
moslashganligini, sun’iy biotsenozlar yaratish, kun uzunligini, о‘simlik
va hasharotlar g‘umbagining rivojlanishini о‘rganishga oid tajribalar
qо‘yish nihoyatda qiziqarlidir. Bitta tajribadan bir necha mavzularni
о‘rganishda ularga monand holda foydalanish mumkin.
Eng asosiysi о‘quvchilarning darsdan tashqari ishlaridan darslarda
pedagogik maqsadda tо‘la foydalanishdan, ya’ni puxta о‘ylangan tarzda
teskari bog‘lanishlarni amalga oshirishdan iboratdir.
Tabiatdagi darsdan tashqari ishlar asosan morfologiya,
ekologiya va sistematikaga doir hodisalarni aniqlashga va gerbariy
hamda kolleksiyalar tayyorlashga yordam beradigan kuzatishlar uchun
topshiriqlar beriladi. Ular asosan yozda bajariladi va shuning uchun
kо‘pincha yozgi topshiriqlar deb ataladi. Yoz davomida V sinf
о‘quvchilariga poya, ildiz va barglari har xil shakldagi о‘simliklarni
yig‘ish. VI sinf о‘quvchilariga madaniy va yovvoyi о‘simliklarni yig‘ish
va gerbariy tayyorlash; VII sinf о‘quvchilariga hayvonlar ustida kuzatish
olib borish, hasharotlardan kolleksiyalar tо‘plash kabi topshiriqlar
beriladi. О‘simliklarni hamda ularda yashaydigan hasharotlarni, ular