Bosqichlardagi о‘zgarishlarni namoyish qilishi, о‘tkazilayotgan tajribalar

Masalan “Urug‘” mavzusi bо‘yicha darsdan tashqari о‘quvchilar
urug‘ning bо‘rtishini kuzatadilar, uning unuvchanlik foizini aniqlaydilar.
Gulli о‘simliklar biologik xususiyatlarini kuzatadilar. Zoologiyadan
darsdan tashqari ishlarda о‘quvchilar tirik tabiat burchagida sodda
hayvonlarni kо‘paytirib, ularni mikroskopda о‘rganadilar. Halqali
chuvalchanglarni о‘rganishda ularning tuproq hosil qilishdagi harakatini,
ta’sirlanishini kuzatadilar. Ayrim hasharotlar g‘umbagining
metamorfozini о‘rganishlari mumkin.
Odam va uning salomatligi bо‘yicha tirik tabiat burchagida
о‘tkazilayotgan darsdan tashqari ishlar uncha xilma-xil emas, ular
asosan uch xil bо‘ladi:
1. hayvonlarda shartli refleks hosil qilish ekologik va fiziologik
tajribalar qо‘yish;
2. ergograf, tonometr, spirometr bilan ishlash;
3. mikroskop bilan ishlash.
Oddiy meditsina kо‘nikmalari suyak singanda, qon ketganda
birinchi yordam kо‘rsatish, sun’iy nafas olish kabilar ham darsdan
tashqari vaqtda о‘qituvchi rahbarligida olib boriladi. Umumiy
biologiyadan tirik burchakda о‘quvchilarga botanika va zoologiya
obyektlari bilan ishlash uchun topshiriq berish mumkin. Bundan maqsad
darslarda о‘rganilayotgan organik dunyo qonuniyatlarini kuzatishdan
iboratdir. Agar ba’zi о‘qtuvchilar tirik burchakda har xil о‘simliklarga
turli ekologik omillarning ta’sirini о‘rganish bо‘yicha tajriba qilsalar,
boshqalari shu mavzuda hayvonlar bilan tajriba о‘tkazadilar. Masalan,