Buxoro davlat universiteti turobova hulkar rustamovna agrobiznesni tashkil etish va boshqarish
Yüklə 2,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
| ko’p tarmoqli fermer xo’jaligi
- qishloq xo’jaligi mahsulotlarini yetishtirish bilan bog’liq bo’lgan faoliyati bilan birgalikda qishloq xo’jaligi mahsulotlarini qayta ishlash, saqlash va sotish, sanoat ishlab chiqarishi, ishlar bajarish, xizmatlar ko’rsatish va qonun hujjatlarida ta’qiqlanmagan boshqa faoliyat bilan shug’ullanuvchi fermer xo’jaligidir. Bu sohada islohotlarning yangi bosqichi sifatida O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 9 oktyabrdagi “Fermer, dehqon xo’jaliklari va tomorqa yer egalarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish, qishloq xo’jaligi ekin maydonlaridan samarali foydalanish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi PF-5199-son farmoni qabul qilindi. Farmonga asosan, endilikda fermer xo’jaliklari faoliyatida tubdan o’zgartirish, ya’ni fermer xo’jaliklarida bosqichma-bosqich ko’p tarmoqli faoliyat yo’lga qo’yish ishlari amalga oshiriladi. Unga ko’ra, faqatgina qishloq xo’jaligi mahsuloti ishlab chiqarish bilan shug’ullangan fermer tadbirkorlarimiz bozor talablaridan kelib chiqib o’zlarida qo’shimcha yo’nalishlarni joriy qiladi. Ushbu talabga javob bermaydigan, ko’p tarmoqli faoliyatni yo’lga qo’ymagan sub’ektlar 2022 yilning 1 yanvaridan boshlab yangilik va yangilanishga intiluvchan, yangi g’oyalar asosida ish yuritishga qobiliyatli, tadbrkorlik qilish, nafaqat o’zining, balki butun xalqimiz dasturxonini to’kin bo’lishiga hissa qo’shishga tayyor bo’lgan shaxslar, ayniqsa yoshlarga joylarini bo’shatib beradilar. Shuningdek, O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 10 oktyabrdagi “Fermer, dehqon xo’jaliklari va tomorqa yer egalari faoliyatini yanada rivojlantirish bo’yicha tashkiliy chora-tadbirlar to’g’risida”gi PQ-3318- son qarori bilan O’zbekiston fermer, dehqon xo’jaliklari va tomorqa yer egalari kengashi tashkil etilib, uning asosiy vazifalari va faoliyat yo’nalishlaridan biri etib ko’p tarmoqli fermer xo’jaliklarini rivojlantirishga va har tomonlama qo’llab-quvvatlashga ko’maklashish, ular uchun qulay ishbilarmonlik muhitini yaratishda bevosita ishtirok etishi belgilab qo’yildi. Dehqonchilik mahsuloti yetishtirishga ixtisoslashtirilgan fermer xo’jaliklariga ijaraga beriladigan yer uchastkalarining eng kam o’lchami 70 paxtachilik va g’allachilik uchun 10 gektar, bog’dorchilik, uzumchilik, sabzavotchilik va boshqa mahsulotlarni etishtirish uchun esa 1 gektarni tashkil etadi. Chorvachilik mahsuloti etishtirishga ixtisoslashtirilgan fermer xo’jaligi kamida 30 ta shartli bosh chorva moli bo’lgan taqdirda tashkil etiladi. Fermer xo’jaligiga ijaraga beriladigan yer uchastkalarining eng kam miqdori bir shartli bosh chorva molga hisoblanganda Farg’ona vodiysi viloyatlariga, Toshkent, Samarqand va Xorazm viloyatlaridagi sug’oriladigan yerlarda kamida 0,3 gektarni, qolgan viloyatlarda Qoraqalpog’iston Respublikasida esa 0,45 gektarni, sug’orilmaydigan yerlarda esa kamida 2 gektarni tashkil etishi, Nizomda esa aniq yer uchastkalari (konturlar) berilishi ko’rsatilgan. Bular mamlakatda fermerlikni tashkil etishning o’ziga xos xususiyatlarini belgilab beradi. Fermer xo’jaligining iqtisodiy negizini uning mol-mulki tashkil etadi, unga quyidagilar kiritilishi mumkin: Binolar inshootlar, qishloq xo’jalik ekinzorlari va ko’chatzorlarni, dov-daraxtlar, chorva mollari, parrandalari, mavjud bo’lgan barcha qishloq xo’jalik texnikalari, inventarlari, asbob va uskunalari, transport vositalari, etishtirayotgan barcha mahsulotlari, ularni sotish va xizmat ko’rsatishdan olinayotgan barcha mablag’lari, foydasi, intellektual mulki va boshqalar. So’ng bo’lajak a’zolar bilan kelishgan holda tasdiqlab oladi. Fermer xo’jaligining ustavi Respublika Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlangan, “Namunaviy Ustav” asosida tuzilib, quyidagilarni qamrab olgan bo’lishi kerak: - fermer xo’jaligining nomi; - fermer xo’jaligi boshlig’ining familiyasi, o’zining va otasining ismi va yashash joyi; - fermer xo’jaligining joylashgan joyi to’g’risidagi ma’lumotlar va pochta manzili; - fermer xo’jaligining ixtisoslashuvi va faoliyatining asosiy turlari, yo’nalishlari; - uning ustav fondining miqdori va boshqalar. Fermer xo’jaligini ro’yxatdan o’tkazish belgilangan tartibda amalga oshiriladi. Fermer xo’jaligi davlat ro’yxatidan o’tganidan so’ng tashkil 71 etilgan deb hisoblanadi. U to’liq yuridik shaxs maqomini olish uchun o’zi aloqa qiladigan banklarda turli xildagi xisob va raqamlarini ochishi, tumanning soliq, statistika tashkilotlarida ro’yxatdan o’tib, o’z muhriga, blankalariga ega bo’lishi kerak. Shundan so’ng fermer xo’jaligi to’liq faoliyat yuritadigan yuridik shaxs maqomiga ega bo’ladi. Yüklə 2,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|