Ortiqcha bog’lanishlarga ega bo`lgan sistemalar statik aniqmas sistemalar deyiladi.
Agar berilgan sistemaning biror sharnirli tugunida bir necha disklar bir-biri bilan
bog’langan bo`lsa, bunday sharnir murakkab sharnir deb ataladi (1.13-rasm). Murakkab
sharnirli sistemalarning erkinlik darajalari soni (1.1) formula bilan aniqlanadi; lekin
Agar murakkab sharnirda n ta disklar bir-biri bilan bog’langan bo`lsa, uning oddiy
tuzilishini kerak.
Agar berilgan sxema uchun
W
< 0 shart bajarilgan bo`lsa, u geometrik
o`zgaruvchan bo`lishi ham mumkin. Masadan, rasmda, a va b da ko`rsatilgan ikki
sistemadagi disklar soni
D
= 3, oddiy sharnirlar soni
Sh =
2 va tayanch sterjenlar soni St
= 5 bir xildir. U holda ularning erkinlik darajasi (1.1) formulaga asosan:
W =3 • 3—
2-2— 5=0.
Birinchi sxema (1.16- rasm,
a)
geometrik o`zgarmasdir. Lekin ik-kinchi
sxemaning uchinchi prolyotidagi C sharniri pastga yoki yuqoriga erkin ko`chishi
mumkin. Demak, balkaning BCD qismi geometrik o`zgaruvchan va
AB
qismi esa
ortiqcha tayanch bog’lovchiga ega.
Inshootni hisoblash sxemasi geometrik o`zgarmas bo`lishi uchun uni tashkil etuvchi
elementlar bir-biri bilan o`zaro quyidagi shartlarga asosan bog’langan bo`lishi kerak.
1.
Ikki diskdan iborat sistemani o`zaro geometrik o`zgarmas qilib birlashtirish uchun
ularni bitta sterjen’ va bitta oddiy sharnir bilan bog’lash kerak (1.17- ra
Dostları ilə paylaş: