151
Kirşə tərpənən kimi bütün qoşqu Lip-lipin dalınca
yüyürürdü. Beləcə itlər bütün günü qaçırdılar. Bəzən təhqir
olunan lip-lip öz təqibçilərinə hucum etmək üçün
dayanırdı. Amma hər dəfə Mit-sahm otuz funtluq qamçıs,
onun başına dəyirdi. Quru maral bağırsaqlarından
düzəldilmiş burməlı qamçı Lip-lipi irəli qaçmağa məcbur
edirdi. Lip-lip qoşqu ilə boğuşmaqdan qorxmazdı. Amma
Mit-sahın qamçısının ağnsı dəhşətli idi. Buna görə də Lip-
lipin kəndiri dartmaqdan başqa çarəsi yox idi.
Hindu ağlı bitib-tükənməz fəndlərlə doludur.
Qoşqunun Lip-lipə qarşı ədavətini qızışdırmaq üçün Mit-
sah ayrı-seçkilik yaratmağa başladı, bununla da, bütün
xılda Lip-lipə qarşı nifrət oyatdı. Mit-sah xılın qarşısında
təkcə Lip-lipə ət verirdi. O biri itlər ağızlarım açıb baxırdı-
lar. Hiddətlənmiş itlər Lip-lipin başına hərlənir, amma
yaxm gəlməyə cürət etmirdilər. Mit-sah əlində qamçı
yemək yeyən Lip-lipin yanında durmuşdu. Bəzən ət
olmurdu. Mit-sah hiyləyə əl atırdı. O, bütün qoşqunu
özündən uzaqlaşdırıb qovurdu ki, guya Lip-lipi yedizdirir.
İlk gündən Ağ Diş qoşquya həvəslə girişdi. Allahlara
itaət edən Ağ Diş vaxtilə daha uzun yol qət etmişdi. O,
böyük bir həyat yolu keçmişdi. Allahların hökmü əleyhinə
çıxmağın mənasız olduğunu da bilirdi. İtlərin ona qarşı
nifrəti öz əhəmiyyətini itirmişdi. Onun üçün ən
downloaded from KitabYurdu.org
152
əhəmiyyətli varlıq insan idi. Onun öz həmcinslərinin
cəmiyyətinə olan ehtiyac hissi sönmüşdü. Kiççi tamam
yaddan çıxmışdı. Allahların hökmünü qəbul edən Ağ Diş
onlara sədaqət göstərməyə çalışır və bu öz hisslərinin
ifadəsində ona kömək edirdi. O, bütün əmrlərə qulaq asır,
intizama tabe olur, səylə işləyirdi. Vicdanlı əmək
əhliləşmiş bütün canavarlara xasdır. Ağ diş bu
keyfiyyətləri tamamilə mənimsəmişdi.
Az vaxta Ağ Diş itlərlə qaynayıb-qarışdı. Amma bu
ünsiyyət hər şeydən əvvəl düşmənçilik və ədavətlə ifadə
olunurdu. O, heç vaxt itlərlə oynamırdı. Canavar balası
dalaşmağı bacarırdı, dalaşırdı da. Lip-lipin dəstə başçısı
olduğu günlərdə aldığı yaraların əvəzini onqat çıxırdı. Lip-
lip indi də öz həmcinslərindən qabaqda qaçırdı. O, bütün
qoşqunun başçısı idi. Düşərgələrdə Lip-lip Qrey Biverdən,
onun oğlu və arvadından ayrılmırdı. O, allahlardan ayrı
dura bilməzdi. Çünki bütün itlər onu parçalamağa fürsət
gözləyirdi; ədavətin bütün ağrılarını, əzablarını dadmağa
məcbur olurdu. Əvvəllər isə bu əzablar Ağ Dişin payına
düşərdi.
Lip-lip hörmətdən düşmüşdü. Ağ Diş dəstə başçısı ola
bilərdi. Amma o, həddindən artıq qaraqabaq idi. Qoşqu
itlərini dişləyir, onlara olmazın yaralar vururdu. Başqa
vaxtlar heç onlara əhəmiyyət də verməzdi. Canavar
downloaded from KitabYurdu.org
153
balasına rast gələndə itlər dönüb qaçır. Hətta ən güclü
qoşqu iti belə Ağ Dişin ət payını almağa cürət etmirdi.
Əksinə, itlər öz ət paylarını mümkün qədər tez yeməyə
çalışırdılar. Yoxsa Ağ Diş onların da payını ala bilərdi. Ağ
Diş üçün bir qanun bəlli idi; zəifləri sıxışdır, güclüyə tabe
ol! O, Qrey Biverin ona tulladığı ət tikəsini tələm-tələsik
üyüdürdü. İtlərdən biri yeməyini vaxtında qurtarmayanda
qiyamət başlayırdı. Ağ Diş onun da payının axırına çıxardı.
Ət payı yeyilən it isə hiddətlə mırıldanır, dişlərini
şaqqıldadır, öz narazılığını yalnız göydə sayrışan ulduzlara
bildirirdi.
Günlər ötdükcə qoşqu itləri bir-bir Ağ Dişə qarşı
çıxmağa başlayırdılar. Buna baxmayaraq, Ağ Diş onları
asanlıqla ram edirdi. O, xıl- dakı xüsusi rolunu inadla
mühafizə edib qoruyurdu. İtlərlə boğuşmalar çox da davam
etmirdi. Qoşqu itlərinin ona gücü çatmırdı. Ağ Diş rəqibinə
qəfil, gözlənilməz zərbələr endirir, onu yaralayırdı. İtlərin
bədəni qanayırdı. Bu zaman it özünü itirir və boğuşmağa
macal tapmırdı.
Ağ Diş öz həmcinsləri arasında möhkəm intizama
riayət edir, allahlar kimi o, itlərə azca da olsa, güzəştə
getmirdi. Onlardan özünə qarşı sonsuz hörmət və itaət
tələb edirdi. Əlbəttə, itlər öz aralarında hər şey edə
bilərdilər. Bunun canavar balasına dəxli yox idi. Amma
downloaded from KitabYurdu.org
154
ləyaqətinin tapdanmasına yol verməzdi. Çalışırdı ki, xılda
itlər həmişə ona yol versinlər. Onu özlərinin Allahı kimi
tanısınlar. Hünəri var, bir it döyüş mövqeyində dursun,
tüklərini pırpızlaşdırsın, yaxud da dişlərini şaqqıldatsın!
Bu vaxt Ağ Diş onun üstünə cumar, amansızlıqla, rəhm
etmədən ona əməllərinin yanlış olduğunu sübut edərdi.
O, yırtıcıya dönmüşdü. Qoşqunu dəmir dəyanəti
gücünə idarə edirdi. Zəiflərə aman verməzdi. Yaşamaq
naminə, həyatda mövcud olmaq naminə hələ uşaqlıqda
anası ilə birlikdə heç bir köməksiz-fi- lansız şimal
cəngəlliklərinin sərtliyinə qalib gələrək mübarizə apar-
mışdılar və bu çəkişmələr onu bərkitmişdi. Güclü rəqibə
rast gələndə, Ağ Diş farağat dururdu. Sakit-sakit baxırdı.
Zəifləri əzirdi, istismar edirdi, amma güclülərə itaət
göstərirdi. Qrey Biver uzun səyahəti zamanı yolüstü başqa
adamların düşərgələrinə düşürdü. Bu vaxt Ağ Diş qərib və
zırpı itlər arasında ehtiyatla, sakit-sakit gəzməyi üstün
tutardı.
Bir neçə ay keçdi. Qrey Biverin səyahəti hələ də davam
edirdi. Uzun yol və qoşqudakı əzablı zəhmət Ağ Dişi
möhkəmlətmişdi. Görünür, onun əqli inkişafı da son
həddinə çatmışdı. Ətraf aləm başdan- başa qavranılıb süfrə
kimi onun qarşısında açılmışdı. Bu aləm amansız və sərt
idi. Onun istiliyi, nəvazişi, mərhəməti yox idi.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |