227
Ayrı-ayrı millətlərdən, onların milli xüsusiyyətlərindən söhbət düşəndə,
adətən, başqa sahələrlə bərabər, onları müxtəlif sənət və peşələrlə, elm və
ixtisaslar üzrə də fərqləndirir, çeşidli sahələrə görə xalqları istedadlı və iste-
dadsızlara, qabiliyyətli və qabiliyyətsizlərə bölürlər. İngilisləri siyasi iqtisadın,
iqtisadiyyatın; almanları fəlsəfənin, texnikanın; fransızları nəsrin - romanın,
modanın, ətriyyatın; italyanları musiqinin, rəssamlığın - incəsənətin; yaponları
elektronika və mini texnikanın; yəhudiləri maliyyə-bank işinin, ticarətin; türkləri
- hərbin-müharibənin keçilməz ustaları adlandırırlar. Belə bölgünü idmanın
müxtəlif növləri üzrə də aparırlar. Futbolu - ingilislərin (hazırda isə braziliya-
lıların), basketbolu və peşəkar boksu - şimali amerikalıların, güləşi türklərin,
monqolların və qafqazlıların, mürəkkəb əlbəyaxa döyüşləri çinlilərin, yapon-
ların və koreyalıların payı sayırlar. Bu cür bölgü müəllifləri ayrı-ayrı dövrlərdə
belə coğrafi-etnik ustalıq müəlliflərinin dəyişilməsini nəzərə almır, bunun
səbəblərini izah etmirlər. Halbuki onlar tarix üçün qısa sayılan müddətlərdə
yerlərini kifayət qədər tez-tez dəyişirlər. Məsələn, bu gün Almaniyanı Avro-
panın elmi-texniki, iqtisadi motoru; Yaponiyanı isə, sadəcə, texniki-iqtisadi
möcüzələr ölkəsi adlandırırlar. Eyni sözləri idman sahəsinə də şamil etmək
olar. Məsələn, müasir dövrümüzdə birinciliyi futbolda ingilislərdən artıq, Bra-
ziliya, Almaniya, İtaliya və Argentinaya; hokkeydə - kanadalılardan çox rusi-
yalılara, skandinavlara, çexlərə; şahmatda - qədim vətəni şərqə - hindlərə,
ərəblərə, farslara, türklərə deyil, yəhudilərə məxsus sayırlar və i.a. Həmişə ol-
duğu kimi, burada da ilkin şərt ölkənin, xalqın, coğrafi regionun ümumi iqti-
Masallı Olimpiya Kompleksi ilə tanışlıq
MOK rəhbərliyindən ölkə prezidentliyinə
228
10 il öncə başlanan yol
sadi, ictimai-siyasi, sosial-mədəni durumu, inkişaf səviyyəsidir. Bizə qalsa, milli
xarakter və ənənələr müəyyən önəm kəsb etsə də, sözügedən məsələdə bu
özünü ikinci deyil, üçüncü şərt kimi göstərir. İkinci, çox halda isə lap birinci (il-
kin yox, ilk) şərtsə ölkədə idmana və ya idmanın məlum sahəsinə dövlət və iş
adamları tərəfindən münasibətin, qayğının nə yerdə olmasından, səriştə, ba-
carıq, milli təəssübkeşlik baxımından o sahəyə necə rəhbərlik edilməsindən
daha çox asılıdır. Başqa nə ilə izah etmək olar ki, Rusiya boyunduruğu altında
olduğu iki yüzillik ərzində, üstəgəl, sonrakı bir neçə ildə də o taylı - bu taylı
Azərbaycan dünya şahmatına elə bir şəxsiyyət vermədiyi halda, indi dünya-
nın aparıcı şahmat məmləkətlərindən birinə çevrilib? İdmanın burada tarixən,
ənənəvi güclü olmuş əlbəyaxa döyüş növləri, o cümlədən güləş, boks, sam-
bo, cüdo kimi növləri də onun kimi.
Yox, biz hər hansı sahədə millətlərin, ölkələrin istedadlı və istedadsızlara
bölünməsi barədə “nəzəriyyə” və “ideya”larla heç vaxt, heç cür razılaşmaq
istəməzdik. MOK rəhbəri kimi fəaliyyəti və iş prinsipləri qazanılan
möhtəşəm
qələbə və rekordlar sübut edir ki, İlham Əliyev bu baxımdan əvvəlcədən
qarşıya daha qəti, şəksiz inam və məqsədlər qoymuş və buna da nail ol-
muşdur.
İdmansevərlər, idmanla, çeşidli yarışlarla maraqlananlar dəfələrlə şahidi
olublar ki, ayrı-ayrı etnoslara mənsub tək-tək idmançılar Olimpiya Oyunla-
rında, digər beynəlxalq yarışlarda yüksək nəticələr, hətta rekordlar qazanır-
Prezident İlham Əliyevə Qazax Olimpiya
İdman Kompleksin Üzcüçülük Hovuzu
barədə məlumat verilir