Dars-muqaddas

JIZZAX VIYOYATI XALQ TA`LIMI BOSHQARMASI

JIZZAX SHAHAR XALQ TA`LIMI MUASSASALARI
FAOLIYATINI METODIK TA`MINLASH
VA TASHKIL ETISH BO`LIMI


Jizzax shahar 15-
umumta’lim maktabi matematika fani
o`qituvchisi Bo’riyev Navro’zning
“DARS-MUQADDAS” shiori ostida
“Natural sonlarni taqqoslash. Katta kichik”
mavzusida tayyorlagan


BIR SOATLIK
DARS ISHLANMASI

Mavzu: Natural sonlarni taqqoslash. Katta kichik.

Darsning maqsadi:

1. 
   Ta’limiy: O’quvchilarga natural sonlarni taqqoslash haqida tushuncha berish.Unga doir misol va masalalar yecha olish
   
2. 
   Tarbiyaviy: O`quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, komil inson sifatida voyaga yetishiga hissa qo`shish. Ajdodlarimiz buyuk me’rosi bilan o’quvchilarni tanishtirish,olingan bilimlarni hayotda qo’llay olish
   
3. 
   Rivojlantiruvchi: O`quvchilarning mantiqiy fikrlashini rivojlantirish, dunyoqarashini kengaytirish, mustaqil fikrlashga o’rgatish
   

Tayanch kompetensiyalar:
Axborot bilan ishlash kompetensiya elementi: mavzu doirasida ko’rsatilgan multimedia ilovalariga ongli munosabat bildirish.
Fanga oid kompetensiyalar: sodda real hodisalarni matematik tilda ifodalash usullarining samarali ekanligini tushuna olish.
Dars turi: yangi tushuncha, bilimlarni shakllantiruvchi
Dars jihozi: darslik, konspekt, ko’rgazmali qurollar, tarqatma materiallar
Tashkiliy qism:

1. 
   Salomlashish
   
2. 
   Navbatchi axborotini tinglash
   
3. 
   O’tilgan mavzular yuzasidan savol-javob o’tkazish
   

Diagrammalar necha xil bo’ladi?
Ustunli diagrammaga misol keltiring?

4. 
   Uy vazifalarini tekshirish
   

Asosiy qism:
Ikkita turli natural sonlarni taqqoslash deganda ularning qaysi biri katta yoki jkichikligini aniqlashga aytiladi.

Ikki natural sondan qaysi biri sonlar nurida chapda joylashgan bo’lsa, o’sha son kichik bo’ladi. Aksincha, qaysi biri o’ngda joylashgan bo’lsa, o’sha son katta bo’ladi.

8 soni 5 dan katta, lekin 10 sonidan kichik. Bu belgilar yordamida 5<8<10 qo’shtengsizlik ko’rinishida yoziladi.
Ko’pxonali sonlarni quyidagicha taqqoslash mumkin:
Chunki, 1-son 4 xonali, ikkinchi son uch xonali (4>3)
Turli xonali sonlarni taqqoslaganda qaysi birining xonalari ko’p bo’lsa, o’shanisi katta bo’ladi.
Bir xil xonali sonlarni taqqoslashda ularning chap tomonidan boshlab bir xil nomdagi xonalarida turgan raqamlarini o’zaro taqqoslab chiqish kifoya.
Ikkita turli natural sonlarni taqqoslash deganda, ularning qaysi bin katta yoki kichikligini aniqlashga aytiladi. Sonlar nuri natural sonlarni taqqoslash uchun juda qo‘l keladi (1- rasm).

Ikki natural sondan qaysi biri sonlar nurida chapda joylashgan bo‘lsa, o‘sha

• 
  son kichik bo'ladi. Aksincha, qaysi biri o'ngda joylashgan bo'lsa, o‘sha son katta : bo'ladi.
  

Sonlarni taqqoslash natijasi tengsizlik ko'rinishida, katta (>) yoki kichik (<) belgilari yordamida yoziladi. 1- rasmda 5 < 8, chunki sonlar nurida >4(5) nuqta 6(8) nuqtaga qaraganda chaproqda joylashgan.
8 soni 5 dan katta, lekin 10 sonidan kichik. Bu belgilar yordamida 5 < 8 < 10 qo'shtengsizlik ko‘rinishida yoziladi.

2. 
   Turli xonali sonlarni taqqoslash
   

Ko‘pxonali sonlarni quyidagicha taqqoslash mumkin:
,5612 , > , 963 ,

4. 
   xonali 3 xonali
   

Chunki, birinchi son to‘rt xonali, ikkinchi son esa uch xonali (4>3).
“if^- Turli xonali sonlarni o‘zaro taqqoslaganda qaysi birining xonalari ko‘p bo‘lsa,

• 
  o'shanisi katta bo'ladi.
  

2. 
   Bir xil xonali sonlarni taqqoslash
   

1. 
   [8]512 > [3]925. Chunki, har ikkala son to‘rt xonali. Birinchi sonning minglar xonasidagi 8 raqami, ikkinchi sonning minglar xonasidagi 3 raqamidan katta (8>3).
   
2. 
   3|8]42 > 3^]18. Chunki, har ikkala son to‘rt xonali. Ularning minglar xonasidagi raqamlari bir xil 3 ga teng bolsada, birinchi sonning yuzlar xonasidagi 8 raqami ikkinchi sonning yuzlar xonasidagi 6 raqamidan katta (8 > 6).
   

4. 
   65 43|7] > 65 43(2]. Chunki, har ikkala sonning birlar xonasidan boshqa barcha xonalaridagi raqamlari o‘zaro teng. Lekin, birinchi sonning birlar xonasidagi 7 raqami, ikkinchi sonning birlar xonasidagi 2 raqamidan katta (7 > 2).
   

Mustahkamlash:
1-masala.
a) A(1)B(539)

3-masala. a) 10<20<30 b) 33<44<55 d) 32<43<54

5-masala. 300<305<310

Baholash:


Uyga vazifa: 15-17-masala.