Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 30. 06. 2010-cu il tarixli
Yüklə 27,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
C in s Yatağancıqlar Eryx D a u d in , 1803 N ö v . Qərb yatağancığı Eryx jaculus L in n a e u s , 1758 F əs. Kolubridalar Colubridae O p p e l, 1811 C in s Qamətli təlxələr Coluber L in n a e u s , 1758 N ö v Zeytuni təlxə Coluber najadum (E ic h w a ld , 1831) N ö v Rəngbərəng təlxə Coluber ravergieri M e n e ır ie s , 1832 C in s Qonurilanlar Coronella L a u r e n ti, 1768 N ö v Adi qonurilan Coronella austriaca ( L a u r e n t i, 1768) C in s Eyrenislər Eirenis J a n , 1863 N ö v Xaltalı eyrenis Eirenis collaris ( M e n e t r ie s , 1832) N ö v Dinc eyrenis Eirenis modestus ( M a r t i n , 1838) N ö v Nöqtəxətli eyrenis Eirenis punctatolinaetus ( B o e tt g e r , 1892) C in s Dırmaşantəlxələr Elaphe F itz in g e r in W a g le r, 1833 N ö v Naxışlı dırmaşantəlxə Elaphe dione ( P a lla s , 1773) Növ Cənub Qafqaz dırmaşantəl- xəsi Elaphe hohenackeri ( S t r a u c h , 1873) N ö v Eskulap dırmaşantəlxəsi Elaphe longissima ( L a u r e n ti, 1768) N ö v iran dırmaşantəlxəsi Elaphe persica (W e rn e r, 1 9 1 3 ) N ö v Pallas dırmaşantəlxəsi Elaphe sauromates (P a lla s , 1814) C in s Yelmarlar Hierophis F itz in g e r in B o n a p a r te , 1834 N ö v Sarıqarm və ya xəzər yelman Hierophis caspius (G m e lin , 1779) N ö v Qırmızı yelmar Hierophis schmidti ( N i c o l s k y , 1909) C in s Kələzilanları Malpolon F itz in g e r , 1826 N ö v Çökəkbaş kələzilanı Malpolon monspessulanus ( H e r m a n n , 1804) C in s Əsl suilanları Natrix L a u r e n ti, 1768 N ö v Adi suilanı N.natrix (L in n a e u s , 1758) N ö v Su ilanı Natrix tessellata (L a u r e n ti, 1768) C in s Qumilanları Psammoophis B o ie in F itz in g e r , 1826 N ö v Ox ilan Psammopphis lineolatus ( B r a n d t, 1838) C in s Rinxokalamus Rhynchocalamus G u n th e r , 1864 N ö v Qarabaş rinxokalamus Rhynchocalamus melanocephalus ( J a n , 1862) C in s Damilanlan Telescopus W a g le r, 1830 N ö v Qafqaz damilanı Telescopus fallax ( F le is c h m a n n , 1831) F əs. Gürzəkimilər Viperidae L a u r e n ti, 1768 C in s Qalxansifətlər Gloydius H o g e e t R o m a n o - H o g e , 1981 N ö v Adi qalxansifət Gloydius halys (P a lla s , 1776) C in s Gürzələr Vipera L a u r e n t i, 1768 N ö v Radde gürzəsi Vipera (Montivipera) raddei B o e ttg e r , 1890 N ö v Dinnik gürzəsi Vipera (Pelias) dinniki Nikolsky, 1913 N ö v Şərq çöl gürzəsi Vipera (Pelias) renardi (C h r is to p h , 1861) C in s Irigürzələr Macrovipera R e u s , 1927 N ö v Livan irigürzəsi Macrovipera lebetina ( L in n a e u s , 1758) 12 downloaded from KitabYurdu.org SİSTEMATİK QRUPLARIN İCMALI Anapsida (Anapsida) yarımsinfi Bu yarımsinif 3 dəstəni - seymuromorflar, kotilozavrlar və tısbağaları özündə birləşdirir. Qazıntı halında tapılan, həm çinin müasir reptililərin müxtəlifliyinə başlanğıc verən əsas əcdadlar kotilozavrlar hesab olunur. Onlar perm dövrünədək hökmranlıq etsələr də, orta triasda məhv oldular. Kotilozavr- lardan ayrılan daha proqressiv reptililərin rəqib təzyiqi buna səbəb oldu. Qeyd etdiyimiz kimi yarımsinif 3 dəstəni özündə birləşdi rir: Seymuriomorflar və Kotilozavrlar dəstələrinin nümayən dələri məhv olmuşlar, tısbağalar dəstəsi - müasir dövrə qədər qalmışlar. Tısbağalar (Testudines) dəstəsi Başlanğıcını birbaşa kotilozavrlardan götürən və müasir dövrədək yaşayan tısbağalar - Chelonia perm dövründə onlar dan ayrılır. Primitiv tısbağalarda qabırğalar birləşərək bütöv çanaq əmələ gətirmir. Bu ilkin formaların primitivliyi öz əksini kəllənin strukturunda tapırdı: göz və qoxu çuxurlarından sa vayı kəllədə heç bir çuxur yox idi.. Tısbağaların bədəni zirehlə örtülüdür. Kəllə bütöv zirehə malikdirlər. Ön və arxa tərəflərdə zireh çanaqdakı dəliklər ət rafların kənara çıxmasını mümkün edir. Əksər tısbağaların zirehi xaricdən buynuz qalxanlarla simmetrik örtülü olur. Hər qalxan sərbəst olaraq ömür boyu inkişaf edir və onun üzərində konsentrik illik halqalar artır. Üst çanaq - karapaks dəri mən şəli sümük lövhələrdən əmələ gəlmişdir. Daxildən qabırğalar və onurğa sütununun böyük hissəsi onunla bitişir. Qalxanın alt payı - plastron da həmçinin sümük qalxanlardan ibarət olub 13 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 27,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|