Dərs vəsaiti «İqtisadi nozəriyyə» ‘ənninin «Mikroiqlisad»
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 0
Sı I>ı. Şəkil 1-də D L (əməyin tələb əyrisi) və S L (əməyin təklif əyrisinin) bazarda müəyyənləşən E L (tarazlıq nöqtəsi) nöqtə 286 sində kəsişməsi rəqabət aparan nar yığan firmanın məhsulunun həcmindən asılı olaraq müəyyənləşir. Çünki firmanın əldə etdiyi pul gəliri ilə istehsal xərclərinin fərqi, onun mənfəətinin maksimum həddini müəyyən edir. Firmanın nar təklifi və nar yığanların sayına olan tələbi, onun əsas məqsədindən - mənfəətin maksimum səviyyəsindən asılı olmaqla, istehsalın və satışın həcminin müəyyənləşdirilməsi ilə əlaqədardır. Bəllidir ki, firma nar yığımında istənilən qədər işçi tuta bilməz. Bu onun narın satılması, daşınması, saxlanılması ilə əlaqədar olsa da, lakin son məhsulun azalması ilə muzdlu işçilərinin sayının artması arasındakı əks əlaqə firmanın nar yığanların artırılması meylini dayandırır. Çünki əsas məqsəd hər əlavə işçinin yığdığı məhsulun (nar), əlavə xeyrin (gəlirin) əldə olunmasına gətirib çıxartmaqdır. Əks təqdirdə firma hər əlavə məhsulun yığımından ziyan çəkməlidir. Rəqabətli firma üçün bazar qiyməti sabit kəmiyyətdir, son məhsulun dəyəri isə muzdlu işçilərin sayının artması ilə dəyişilən və azalan kəmiyyətdir. Bunu misalla da izah etmək olar. Tutaq ki, tozsoran maşın təmiri ilə məşğul olan emalatxana sahibi iki ixtisaslı, muzdlu işçi cəlb etməklə, gündə 30 tozsoran maşını - hər birini orta hesabla 50 manata təmir etdirir. Bir işçi gündə 100 manat pul əldə edir. Hesab edək ki, bir əlavə muzdlu işçi emalatxana sahibinə, təmir olunmuş əlavə tozsoran gətirir. Növbəti muzdlu işçinin tutulması isə avadanlığın çatışma- ması üzündən 10 əlavə tozsoranı təmir edə biləcək ki, bu da son məhsulun azalması deməkdir. Əməyin son məhsulundan əldə olunan gəliri, bizim misalda belə formula ilə göstərmək olar: MRP, = { M R ı ) - { M R ) M R ^ - tozsoranları təmir edənlərin əməyindən son gəlir; M R - son məhsul; - əməyin qiyməti. 287 Tozsoranların təmirinə görə əməyin son məhsuluna görə gəlir, əlavə tutulan işçilərin əlavə gəliri ilə ölçülür. Bu halda əməyin son məhsuluna görə gəlir bərabər olacaqdır: Aö AT/? A T R Yüklə 2,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|