Dərs vəsaiti «İqtisadi nozəriyyə» ‘ənninin «Mikroiqlisad»
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
| miqyas effekti
ilə əlaqədar onların həcmi azalacaq, sonra isə miqyas effektinin hərəkəti ilə onların azalması aradan qalxmaqla tədricən minimuma enəcək. Lakin son hədd məhsulunun həcminin dəyişilməsi ilə istehsal xərclərinin həm ümumi, həm də son xərci artmağa doğru meyil edəcək. Bu prosesi qrafik təsvirlə şərh edək. Şəkil 7 Şəkildə göstərilən əyrilər və Aı-Bı, A 2 -B 2 və digərləri istehsal güclərinin genişləndirilməsi hesabına ümumi xərclərin kəmiyyətini əks etdirir. Buradan görünür ki, A B -B S səviyyəsində istehsal xərcləri minimuma enir, sonra isə artmağa 246 doğru hərəkət edir. İstehsal güclərinin yüksəlməsi hesabına ümumi xərclərin real dinamikasını, Bı B 2 B3 B4 B5 əyriləri sınmış şəkildə əks etdirəcək. Bu əyrilərin hər biri firmanın istehsal xərcləri əyrisinin seçim imkanıdır. Bazarda vəziyyətin dəyişilməsi ilə əlaqədar hər dəfə firmaya istehsal güclərinin azaldılması və yüksəldilməsi barədə yeni qərarların qəbul edilməsinə imkan yaradır. Bu baxımdan firma uzun müddət ərzində istehsal xərclərini minimumlaş- dırmaqdan ötrü, istehsal amillərinin nisbətini müəyyən edir. Bu nisbətin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, firma məhsul istehsalına başlayarkən əvvəlcədən özü üçün istehsalın həcmini minimum xərclə müəyyənləşdirir. Uzun müddət ərzində istehsal amillərinin dəyişilən xarakter alması firmanın fəaliyyət miqyasının seçilməsinə əsas verir. Yəni sahibkar bu və ya digər əmtəə istehsalı üçün bir iri və ya bir neçə xırda müəssisənin açılmasım müəyyən etməklə, əslində xərclərin minimuma endirilməsi ilə əlaqədardır. Bunu praktikada biz görürük, avtomobil zavodları, maşınqayırma müəssisələri, metal emalı üçün iri müəssisələr xarakterik olduğu halda, ancaq geyim avadanlıqları istehsal edən, xidmət göstərən sahələr isə kiçik müəssisələrdə cəmlənir. Bunun əsas səbəbi Yüklə 2,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|