Dərslik Azərbaycan Dillər Universiteti Elmi Şurasının
Yüklə 16,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| xüsusiyyətləri
(Kamal Abdulla, Etibar Nəcəfov)............................. ........415 11.3. Multikulturalizm siyasətinin həyata keçirilməsində Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığı (Rəvan Həsənov)...................... ...........................................423 Fəslə aid suallar........................................................................................428 Ədəbiyyat...................................................................................................429 9 ÖN SÖZ ÖN SÖZ “Multikulturalizmə giriş” fənni yeni interdissiplinar bir fənn olaraq fəlsəfə, tarix, sosiologiya, kulturologiya, hüquq və politologiya kimi ictimai elmlərin nəzəri müddəalarına əsaslanır. Qeyd etmək lazımdır ki, bu müddəalar “Multikulturalizmə giriş” fənnində təhlil olunan mövzuların, ümumiyyətlə, onun predmetinin dərk olunmasına kömək edir. “Multikulturalizmə giriş” fənninin predmetinə gəlincə isə, bu fənn cəmiyyətdəki etnik, irqi, dini və mədəni müxtəlifliklərin, o cümlədən bu müxtəlifliklərin əsasını təşkil edən etnik, dini və mədəni dəyərlərin qorunması yollarını öyrədir. Məlum olduğu kimi, cəmiyyətdəki etnik-mədəni müxtəlifliyin qorunması multikulturalizm siyasəti vasitəsilə həyata keçirilir. 2019-2020-ci tədris ilindən başlayaraq, “Multikulturalizmə giriş” ölkənin ali məktəblərinin bakalavriat səviyyəsi üzrə bütün ixtisasların təhsil proqramlarının humanitar fənlər blokuna məcburi fənn kimi daxil edilmişdir. Bu fənnin ali məktəblərdə tədris olunması zəruriliyi, ilk növbədə, müasir qloballaşma şəraitində çoxmədəniyyətli cəmiyyətlərdə mövcud olan etnik-mədəni müxtəlifliyin tənzimlənməsində multikulturalizm siyasətinin əhəmiyyətindən və alternativsizliyindən irəli gəlir. Məlumdur ki, hazırda dünyanın bir sıra dövlətlərində assimilyasiya, izolyasiya və aparteid kimi siyasi idarəçilik modelləri mövcuddur. Lakin tarixi-siyasi təcrübə və müasir etnik-dini proseslər göstərir ki, bu modellər coxmədəniyyətli və coxmillətli cəmiyyətlərdə milli-mənəvi harmoniya və həmrəyliyə gətirib çıxarmır, əksinə, dinlərarası və mədəniyyətlərarası ziddiyyətləri daha da dərinləşdirir. Belə ki, multikulturalizm assimilyasiya, izolyasiya və aparteid siyasətindən fərqli olaraq, cəmiyyətdəki etnik-mədəni müxtəlifliklərin və onların əsasını təşkil edən etnik-mədəni dəyərlərin müdafiəsini, eyni zamanda, titul etnosla milli azlıqlar arasında qarşılıqlı mədəni-mənəvi zənginləşmə və harmoniya üçün lazımi şəraiti və ictimai-siyasi sabitliyi təmin edir. Bu isə, öz növbəsində dinlərarası və mədəniyyətlərarası dialoqun və əməkdaşlığın inkişafına, milli azlıqların yaşadıqları cəmiyyətə inteqrasiyasına səbəb olmaqla, müasir dövrdə MULTİKULTURALİZMƏ GİRİŞ 10 çoxmədəniyyətli cəmiyyətin inkişafını şərtləndirən əsas amillərdən biridir. Hazırda dünyanın müxtəlif yerlərində etnik, dini və ya irqi zəmində baş verən bir çox toqquşmalar, münaqişə və müharibələr multikulturalizmin siyasi zərurətini bütün ciddiyyəti ilə qarşıya qoyur. Multikulturalizmin daha bir mühüm əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, müasir mərhələdə bu siyasət modeli öz mahiyyətinə görə demokratik cəmiyyətin norma və prinsiplərinə uyğun gəlir. Belə ki, milli azlıqların etnik- mədəni dəyərləri beynəlxalq hüquqda təsbit edilmiş əsas insan haqları və azadlıqları sisteminin tərkib hissəsidir. Milli azlıqların müdafiəsi məsələsi BMT, Avropa İttifaqı, Avropa Şurası, ATƏT, UNESKO və digər beynəlxalq təşkilatların qəbul etdikləri sənədlərdə əks olunmuşdur. BMT-nin Baş Assambleyası tərəfindən 9 dekabr 1948-ci ildə qəbul olunmuş Yüklə 16,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|