Dərslik I hiSSƏ Azərbaycan Respublikası Təhsil
Yüklə 4,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
Yüksək intellektual səviyyə və geniş diapozonlu elmi elitaya malik olan, mükəmməl elmi-pedaqoji fəaliyyəti və dərin biliyi ilə səciyyələnən, mahir pedaqoq, morfoloq, anatom biologiya elmləri namizədi, dosent Adil Babayevin ölkəmizdə aqrar sahə üzrə yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasında xüsusi xidmətləri olub. O, 1957-ci ildə AIMU-nun baytarlıq təbabəti fakültəsinə daxil olmuş, 1962-ci ildə isə həmin universiteti qırmızı diplomla bitirdikdən sonra ilk əmək fəaliyyətinə Gədəbəy rayonunda baş baytar həkim kimi başlamış, 1969 - 1979-cu illətdə Şuşa Kənd Təsərrüfatı Texnikumunda müəllim işləmişdir. Texnikumda yerli komitənin sədri vəzifəsində çalışmış, mütəmadi olaraq şerləri çap olunmuşdur. 0 , 1967 - 1968-d illərdə ADAU-nun “Anatomiya fiziologiya və histologiya” kafedrasında aspiranturaya daxil olub, məşhur professor R B.Rüstəmovun rəhbərliyi ilə “Camışlann barmaq və diz əzələ qollan hissəsində maqistral arteriyaların yaş xüsusiyyətləri” mövzusunda elmi tədqiqatlar apararaq, 1973-ci ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. A.Babayev 1972-ci ildən ADAU-nun “Anatomiya, fiziologiya və histologiya” kafedrasında assistent, sonra isə dosent vəzifəsində çalışmışdır. Alimin 30-dan çox elmi əsərləri, elmi metodik göstərişləri, dərslikləri və dərs vəsaitləri (“Heyvan anatomiyası terminləri lüğəti”, rusca-azərbaycanca-labnca, 1991; “Camışçılığm əhəmiyyəti”, 1986; “Heyvan” anatomiyasının sümük bəhsi”, 2001 və s.) vardır. Onun elmi əsərləri Rusiya Federasiyasının nüfuzlu mərkəzi jurnallarında, elmi külliyadannda nəşr olunmaqla dünya anatomlannın diqqətini cəlb etmişdir. A.Babayev sabiq SSRİ-nin bir çox Respublikalarında, mərkəzi şəhərlərdə (Moskva, Kiyev, Sankt-Peterburq, Səmərqənd, Alma-Ata və s.) keçirilən elmi- praktiki konfranslarda, konqreslərdə, simpoziumlarda və seminarlarda kənd təsərrüfatı heyvanlarının, xüsusilə iri buynuzlu heyvanların anatomiyasına dair çox zəngin və maraqlı elmi məruzələrlə çıxış etmiş, dünya alimlərinin rəğbətini qazanmışdır. O, 2003-cü ildə Gəncədə keçirilən Gəncə-Qars baytarlıq simpoziumda çox maraqlı mövzuda çıxış etmişdir. Zəngin biliyi ilə seçilən alim həm tələbələrin, həm də bütün universitet kollektivin böyük rəğbətini qazanmışdır. Alimin elmi pedaqoji irsi sanki genetik olaraq qızı tərəfindən davam etdirilib. Pürhani Tamara Adil qızı 2011-ci ildə “Camışlarda baş skeletinin ekoloji və yaş xüsusiyyətləri” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək biologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Tamara xanımın həyat yoldaşı professor Pürhani Səfər Həsən oğlu iqtisad elmləri doktoru və professorudur. Respublikamızda informatika və avtomatlaşdırma üzrə məşhur alimdir, hazırda Milli Aviasiya Akademiyasında kafedra müdiri vəzifəsində çalışır. O, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasında Ekspert Şurasının üzvü, Beynəlxalq Ekologiya və Həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi Akademiyasının həqiqi üzvüdür, Azərbaycan Müəllimlərinin I qurultayının və YAP-ın I qurultayının nümayəndəsi olub. Dəfələrlə Təhsil Nazirliyinin Azərbaycan həmkarlar təşkilatlan Konfedera siyasının fəxri fərmanları ilə təltif edilib.
Əliyev Cəlal Əlirza oğlu (1928)
Dünya şöhrətli görkəmli alim, Respub likanın Əməkdar Elm Xadimi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, Rusiya Kənd Təsərrüfatı Elmlər Akadcmiyasınm həqiqi üzvü. Azərbaycan Milli
Elmlər Akademiyasının Botanika İnstitutu və Kənd
Təsərrüfatı Nazirliyinin Elmi-Tədqiqat Əkinçilik İnstitutu şöbələrinin rəhbəri, biologiya elmləri doktoru Cəlal Əlirza oğlu Əliyevin milli və dünya biologiya elminin
inkişafında, tərəqqisində misilsiz xidmətləri olmuşdur. O, «Mikroelementlərin buğdanın inkişafına və məhsuldarlığına təsiri» mövzusunda namizədlik, «Bitkilərin fotosintez fəaliyyəti, mineral elementlərlə qidalanması və məhsuldarlığı» mövzusunda isə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir, 500-dən artıq elmi əsərin, 20 monoqrafiya və kitabın müəllifi olmaqla, onun rəhbərliyi və köməkliyi ilə 250- yə qədər alim, o cümlədən 70-dən artıq elmlər namizədi və 10-dan çox elmlər doktoru hazırlanmışdır. Həyatın yaranması, üzvi aləmin əmələ gəlməsi, təbiətin əvəzolunmaz inkişafı prosesi fotosintez hadisəsi ilə bağlıdır. Fotosintez prosesinin öyrənilməsi uzun müddət dünya alimlərinin diqqət mərkəzində olmuşdur. Təsadüfi deyil ki, bəşəri əhəmiyyətli bu problemin tədqiqi sahəsində kəşflərə görə indiyə kimi 5 Nobel mükafatı laureatı olmuşdur. Azərbaycan elmi tarixində mühüm yer tutan böyük alim, ictimai xadim, C. Əliyev təbiət elminin bu sahəsinə maraq göstərmiş və bu sahə onun elmi yaradıcılığının fundamental tədqiqat obyektinə çevrilmişdir. Aparılan fundamental tədqiqatların nəticəsində 7-8 t/h məhsuldarlığa və yüksək dən keyfiyyətinə malik, Azərbaycanın taxıl əkıııı sahələrinin böyük hissəsini təşkil edən, Türkmənistan, Özbəkistan və Gürcüstanda yaxşı nəticələr verən «Qaraqılçıq-2», «Mırbəşır-50», eləcə də «Vüqar», «Şıraslan-23», «Bərəkətli-95», «Qobustan», «Əlincə-84», «Əzəmətli- 95», «Qiymətli-2/17», «Əkinçi-84», «Nurlu-99», «Ruzi-84», «Tale-38», «Tərtər» və s. kimi bir sıra bərk və yumşaq buğda sortlannm yaradılması alimin ən böyük elmi nailiyyətidir. Hal-hazırda Alimin rəhbərlik etdiyi kollektiv dünyanın ən öncül laboratoriyaları səviyyəsində elmi-tədqiqat işlərini davam etdirir. Onun elmı-təşkilatçılıq fəaliyyəti sayəsində XX əsrdə biologiyanın ayrı- ayrı sahələrinin yüksək səviyyədə inkişafı XXI əsrdə Azərbaycan biologiya elminin dünya elminə inteqrasiyası üçün zəmin yaratmışdır. Nəticə etibarilə hazırda ölkəmizin alimləri dünyanın öncül elmi laboratoriyaları ilə əməkdaşlıq şəraitində öz tədqiqatlarını davam etdirir və yeni elmi nailiyyətlər əldə edirlər. C. Əliyevin görkəmli bioloq kimi elmi irsinin ən yeni və mühüm sahələrindən birini də bioetika, elm və texnologiyaların etikası problemləri təşkil edir. Onun ümumi biologiya, biotexnologiya, biokimya, bitki seleksiyası və s. sahələr üzrə apardığı çoxsaylı və sanballı elmi tədqiqat işləri dünya mətbuatında geniş əksini 69
Yüklə 4,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|