MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI
___________________________ 163 ____________________________
ITIL/ITSM modelinin əsas bölmələri aşağıdakılardan
ibarətdir:
•
İnformasiya texnologiyalari servislərinin təqdim edilməsi
(
Service Delivery);
•
İnformasiya texnologiyalari servislərinin müşayiət
edilməsi (
Service Support);
•
Biznes mövqeyindən informasiya texnologiyalarina baxış
(
Busines Perspective);
•
İnformasiya texnologiyalari infrastrukturunun və
telekommunikasiyanın idarə edilməsi (
ICT Infrastructure
Management);
•
Proqram əlavələrinin idarə edilməsi (
Applications
Management).
Bu, şəkil 25-dəki kimidir:
Şəkil 25. ITIL/ITSM modelinin əsas bölmələri
MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI
___________________________ 164 ____________________________
Biznes-istifadəçilərin
tələblərini
ödəmək
üçün
malgöndərəndən məhz hansı informasiya texnologiyalari
servisinin
tələb
edilməsi
informasiya texnologiyalari
servislərinin təqdim edilməsi blokunda müəyyən edilir.
İnformasiya texnologiyalari servislərinin müşayiət
edilməsi bloku sifarişçilərin informasiya texnologiyalari
servisindən istifadə edə bilməsini təmin edir.
Biznes mövqeyindən informasiya texnologiyalarina baxış
bloku aşağıdakı prosesləri özündə birləşdirir:
•
Kəsilməz biznesin idarə edilməsi, başqa sözlə, fövqəladə
hallarda – yanğın, subasma (daşqın), terakt və s.
zamanı biznesin normal fəaliyyətinin bərpası;
•
Digər təşkilatlarla partnyorluq və autsorsinq;
•
Dərin dəyişikliklər zamanı təşkilati davranış qaydaları;
•
Radikal dəyişikliklər yolu ilə biznesin transformasiyası.
İnformasiya
texnologiyalari
infrastrukturunun
və
telekommunikasiyanın idarə edilməsi bloku aşağıdakı prosesləri
əhatə edir:
•
Şəbəkə servislərinin idarə edilməsi;
•
Əməliyyatların,
daha
doğrusu,
informasiya
texnologiyalari infrastrukturundakı reqlamentli işlərin
idarə edilməsi;
•
Lokal proseslərin idarə edilməsi;
•
Kompüterlərin qurulması və onların istismara qəbul
edilməsi;
•
Sistemlərin idarə edilməsi.
Proqram əlavələrinin idarə edilməsi bloku proqram
təminatının yaradılmasından testləşdirilməsinədək bütün ömür
tsiklinin əhatə edir.
MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI
___________________________ 165 ____________________________
XİDMƏTLƏRİN TƏQDİM EDİLMƏSİ
PROSESLƏRİ BLOKU
Servis xidmətinin səviyyəsinin idarə edilməsi
prosesi (SLM- Service Level Management) servis parametr-
lərinin servislər portfelində təsdiq edilmiş çərçivədə təyin
edilməsini, razılaşdırılmasını və nəzarət edilməsini əhatə edir.
İnformasiya sistemləri xidməti menecmenti ilə biznes-
istifadəçilər arasında servisin səviyyəsinə dair razılaşmalar
servislər kataloqu əsasında sənədləşdirilir.
Servis xidmətinin səviyyəsinin idarə edilməsi prosesi
aşağıdakı funksiyaları yerinə-yetirir:
•
İnformasiya texnologiyalari servisinə istifadəçilərin
tələblərini (
SLR - Service Level Request) qiymətləndirir,
onları mövcud servislər üzrə paylayır və ixtisaslaşdırılmış
(xüsusi) servislərə tələbləri müəyyən edir;
•
Servisin səviyyəsi barədə razılaşmanı (SLA-
Service Level
Agreement) sənədləşdirir;
•
Servislər
portfelinin
nəticəliliyi
üzərində
(həm
bütövlükdə, həm də ayrı-ayrı servislər səviyyəsində)
nəzarət təşkil edir;
•
Servislərin prioritetini (nüfuzluluğunu, üstünlüyünü)
təyin edir;
•
Servislərin səviyyə versiyalarını idarə edir;
•
Servisin keyfiyyətinin yüksəldilməsi planını (
SIP- Service
Improvement Plans) hazırlayır ki, bu da mövcud olan və
yeni daxil edilən servislərə şamil edilir;
•
İnformasiya sistemləri xidmətinin, daxili dəstəklənmə
səviyyəsi barədə razılaşmaya və informasiya sistemləri
xidmətinin malgöndərənlərlə avadanlıqlara, proqram
təminatına
və
xidmətlərə
dair
subordinasiya
MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI
___________________________ 166 ____________________________
müqavilələrinə (Subordinasiya müqaviləsi dedikdə,
şərtləri daha ümumi müqavilədə müəyyən edilmiş müqa-
vilə nəzərdə tutulur. Bu halda daha ümumi müqavilə
dedikdə, servisin səviyyəsi barədəki razılaşma müqaviləsi
başa düşülür) uyğunluğunu təmin edir;
•
Prosesin daim yaxşılaşmasını həyata keçirir.
Bu prosesdə əməkdaşın fəaliyyətinə nümunə olaraq fərz
edək ki: biznes-sifarişçi elektron-poçtun 24x7 rejimində
dəstəklənməsini tələb edir. İnformasiya sistemləri xidməti
əməkdaşı güclərin idarə edilməsi meneceri ilə birgə müşayiət
xidməti əməkdaşlarının bu tələbi yerinə-yetirməsi imkanlarını
araşdırır. Bu yeni tələbata uyğun əlavə xərclər smetası tərtib
edilir. Bu məlumatlar biznes-istifadəçiyə ötürülür. Razılıq əldə
edildikdə yeni servisin səviyyəsi və yeni resurslar servisin
səviyyəsi barədə razılaşma müqaviləsində qeyd edilir.
İnformasiya sistemləri xidməti maliyyəsinin idarə
edilməsi prosesi (Financial Management) sifarişçilər,
informasiya texnologiyalari servisləri və istifadəçilər üzrə faktiki
xərcləri izləyir və bunun əsasında informasiya sistemləri
xidmətinin daxili qiyməti hesablanır.
Xərclərin idarə edilməsi prosesinin əsas vəzifəsi
informasiya texnologiyalari servisləri ilə bağlı xərclərin, biznes-
istifadəçilər üçün servis qiymətlərinin hesablanmasından və
bunların azaldılması yollarının axtarılmasından ibarətdir.
Güclərin idarə edilməsi prosesi (Capacity
Management) real yüklənmə şəraitində informasiya
texnologiyalari infrastrukturunun servislər toplusunu təmin
etmək qabiliyyətinə nəzarət edir. Bu prosesin əsas vəzifəsi
informasiya texnologiyalari servisinin müqavilədə razılaşdırılmış
şərtlərə uyğun səviyyədə dayanıqlı işləməsini təmin etməkdən
ibarətdir.
Dostları ilə paylaş: |