Diaqnostika və texniki xiDMƏT

Natura sınaqları. Sürtünmə aqreqatlarının və cütlərinin tam miqyasda sınaqdan keçirilməsinin məqsədi bu qurğunun və cütlərin konstruksiyasını nəzərə almaqla onların işini öyrənməkdir. Bu testlər düyünün temperatur diapazonunu, onun sərtliyini və yükləmə diaqramını təyin etməyə imkan verir. Əməliyyat sınaqlarından fərqli olaraq, tam miqyaslı testdə tədqiqat parametrlərini daha dəqiq ölçmək və qeyd etmək mümkündür. Sınaqlar nəticəsində sürtünmə anı (sürtünmə əmsalı), sürtünmə əmsalı sabitliyi, aşınma müqaviməti, iş temperaturu və s. Tribodüyünlərin seçilmiş konstruktiv icrası nəzərə alınmaqla onların iş qabiliyyətliliyi tədqiq olunur. Sınaq nəticələrinə əsasən sürtünmə momenti (sürtünmə əmsalı), sürtünmə əmsalının sabitliyi, yeyilməyə davamlılıq. Işçi temperatur və s. təyiun olunur. Natura sınaları material və friksion cütləri sənaye sınaqlarının keçirilməsinin məqsədəuyğunluğunu qiymətləndirməyə imkan yaradır.

İstismar sınaqları. İş şəraitində aparılan sürtünmə qurğularının sınaqları mexanizmlərin müxtəlif bölmələrinin qarşılıqlı təsirini müəyyən etməyə imkan verir. İstismar sınaqları nəticəsində mexanizmlərin etibarlılığı və xidmət müddəti ümumiyyətlə qiymətləndirilir. Əməliyyat sınaqla-rında sürtünmə əmsalı və onun sabitliyi, sürtünmə cütlərinin aşınma dərəcəsi və müqavimət temperaturu müəyyən edilir.

• İstismar sınaqları. İş şəraitində aparılan sürtünmə qurğularının sınaqları mexanizmlərin müxtəlif bölmələrinin qarşılıqlı təsirini müəyyən etməyə imkan verir. İstismar sınaqları nəticəsində mexanizmlərin etibarlılığı və xidmət müddəti ümumiyyətlə qiymətləndirilir. Əməliyyat sınaqla-rında sürtünmə əmsalı və onun sabitliyi, sürtünmə cütlərinin aşınma dərəcəsi və müqavimət temperaturu müəyyən edilir.
• Tezləşdirilmiş sınaqlar. Materialların keyfiyyəti və mexanizmin iş parametrləri haqqında məlumat əldə etmək üçün mexanizmlərin müvafiq iş şəraiti ilə müqayisədə sürətləndirmə testi aparılır. Bu zaman nəticə əldə etmək əməliyyat parametrlərini (yük, temperatur, sürət və s.) müqayisəli şəkildə aşmaqla əldə edilir. Bu triboloji sınaqlara son dərəcə ehtiyatla yanaşmaq lazımdır, çünki proseslər sürətləndirildikdə mexanizmlərin sürtünmə və aşınma parametrləri və onların keyfiyyət xüsusiyyətləri təhrif edilə bilər.