Dilin Törətdiyi Bəlalar
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
52
hər vəclə hər şeyi bir-birinə qatır. Onun dili həm özünə, həm də yaşadığı topluma bəla olur. (Bax; Əbdürrauf əl-Munəvinin “Feydul qadir şərhul Camius Sağir” 2/283)
DÜŞMƏNÇĐLĐK və QƏZƏBĐN ÇARƏSĐ
Hirslənərkən hirsi boğmaq, qəzəb və onu stimullaşdıran amillərdən uzaq durmaq, kin ədavət və düşmənçilik kimi çirkin əməllərdən qorunmağın ən mühüm səbəblərindəndir. Qəzəbin əlacı dini formada iki cür mümkündür: 1. Ona düşməkdən qorunmaqdır. Məlumdur ki, ondan qorunmaq ona düşdükdən sonra çarə axtarmaqdan daha xeyirlidir. Ona aparan səbəblərdən çəkinmək və uzaqlaşmaq ondan qorunmaq üçün ən mühüm köməkçi amillərdir. Gərək, buna nail olmaq istəyən hər bir müsəlman ona aparan təkəbbürlük, özünübəyənmə, başqalarını xor görmə, hərislik, boş yerə danışmaq və sair bu kimi səbəblərdən özünü təmizləsin! (Suhbi Məhməsani “əd-Dəaimul xalqiyyə val qavaninuş şəriyyə” səh 227)
2. Ikincisi isə qəzəb anında tapılan çarədir ki, bunlar da aşağıdakılardır: Birincisi, qəzəblənərkən lənətlənmiş şeytandan Allaha pənah aparmaq, (Bax; əl-Əraf, 200 əl-Muninun, 97 Fussilət, 36 Buxari 10/518 Müslim 4/2015) Ikincisi, dəstəmaz almaq, (Bax; Əbu Davud “Sünən” 4/249 “Təhzib əs-Sünən” 7/165-168 “Övnul Məbud” 13/141 Şeyx Əbduləziz bin Abdullah bin Baz onun sənədinin yaxşı olduğunu qeyd etmişdir.) Üçüncüsü, qəzəblənkən olduğu vəziyyətini dəyişdirmək: oturmaq, uzanmaq, çıxmaq kimi hərəkətlər, (Əhməd “Müsnəd” 5/152 Əbu Davud 4/249 Đbn Hibban “Məvarid” 484 Heysəmi “Məcməuz zəvaid”də qeyd edir ki, Əhmədin raviləri etibarlıdır. 8/70 Bax; Bəğəvi “Şərhus sunən” 13/162)
53
ƏDƏBSĐZ SÖZLƏR
Ədəbsiz sözlər danışmaqdan çəkin! Allah taala buyurur: “Onların gizli söhbətlərinin çoxunda xeyir yoxdur. Xeyir ancaq sədəqə verməyi, yaxud yaxşılıq etməyi və ya insanlar arasında sülh yaratmağı əmr edən kimsənin söhbətindədir. Allahın razılığını qazanmaq üçün belə işlər görən kimsəyə (axirətdə) böyük mükafat verəcəyik”. (ən-Nisə, 114) Đbn Kəsir (Allah ona rəhmət etsin!) “Onların gizli söhbətlərinin çoxunda xeyir yoxdur” kəlamı barərsində deyir: “Yəni, insanların söhbəti”. (“Muxtəsəru təfsiru Đbn Kəsir” 1/437)
Başqa bir ayədə Allah taala buyurur: “Allah pis sözün açıq (ucadan) deyilməsini sevməz. Yalnız zülm olunmuş şəxslər müstəsnadır. Allah (hər şeyi) eşıdəndir, biləndir”. (ən-Nisə, 148) Yəni Allah pis danışmağı və ədəbsiz sözlər işlətməyi sevməz. Məzlum isə istisnadır. Çünki, zülm olunmuş kəs ona zülm etmiş insana qarşı belə ifadələr işlədə bilər.
Ibn Abbas (Allah ondan və atasından razı olsun!) buyurur ki, burada Allahın sevmədiyi şey, zülmə uğrayanlardan başqasının kiminsə əleyhinə dua etməsidir. (Sabuni “Safvatu ət- Təfəsir” 1/314) Uca Allah digər bir ayədə buyurur: “Dediyi hər sözü (yazmaq üçün) onun yanında hazır durub gözləyən (iki mələk) vardır”. (Qaf, 18) Həmçinin, buyurur: “Şübhəsiz ki, Rəbbin (bəndələrinin bütün əməllərini) baxıb görür”. (əl-Fəcr, 14)
Əbu Musa əl-Əşari deyir ki, bir gün rəsulullahdan (s) soruşdum: “Hansı müsəlman daha fəzilətlidir?” O, (s) mənə belə cavab verdi: “O kəsdir ki, müsəlmanlar onun dilindən və əlindən zərər görməzlər”. (Buxari 1/9 Müslim 165)
Əbu Hureyrə (Allah ondan razı olsun!) peyğəmbərdən (s) belə eşitdiyini rəvayət edir: “Həqiqətən, qul elə söz danışa 54
bilər ki, ona görə Cəhənnəmdə arası məşriq böyüklüyündə olan məsafədən daha uzaq yerə atılar”. (Buxari 7/184) Müslimdə keçən hədisdə isə peyğəmbər (s) belə buyurur: “Həqiqətən, qul elə söz danışa bilər ki, o söz onu Cəhənnəmdə məşriqlə məğribin arasındakı məsafədən daha uzaq yerə atar”. (Müslim 4/2290 Bax; əl-Lulu val Mərcan 3/325)
Əbu Hureyrə (Allah ondan razı olsun!) rəvayət edir ki, peyğəmbər (s) buyurur: “Həqiqətən, qul Allahın razılığı səbəbi ilə ağlına gəlmədən elə söz danışa bilər ki, onunla Allah onun dərəcəsini yüksəldər. Həqiqətən, qul Allahın qəzəbindən ağlına gəlmədən elə sözlər işlədə bilər ki, onunla Allah onu Cəhənnəmə atar”. (Buxari 7/185)
Əbu Hureyrə (Allah ondan razı olsun!) peyğəmbərin (s) belə buyurduğunu rəvayət edir: “Həqiqətən, insan heç bir eyib hesab etmədiyi bir şeyi Allahın qəzəbi ilə danışarsa, onunla Cəhənnəmdə yetmiş illik məsafə uzaqlıqdakı yerə atılar”. (Đbn Macə 2/1313 Tirmizi 4/557 Bax; “Səhih Đbn Macə” 2/358 “Səhih ət-Tirmizi 2/268)
Əbu Hureyrədən rəvayət olunan digər bir hədisdə rəsulullah (s) buyurur: “Allaha və axirət gününə iman gətirən kəs, ya xeyirli bir söz söyləsin, ya da sussun! Allaha və axirət gününə iman gətirən kəs, qonşusuna əziyyət verməsin! Allaha və axirət gününə iman gətirən kəs, qonağına ikram etsin!” (Buxari 7/184 Müslim 1/68)
Səhl bin Səd (Allah ondan razı olsun!) peyğəmbərin (s) belə buyurduğunu rəvayət edir: “Kim mənə iki saqqalı və iki qılçası arasında olan şeydən zəmanət versə, mən də onun Cənnətə daxil olmasına zəmanət verərəm”. (Buxari 7/184 Tirmizinin rəvayətində isə “Allah iki saqqalı və iki qılçası arasında olanın şərindən kimi qorusa, o Cənnətə daxil olar” deyilir. Bax; “səhih ət-Tirmizi” 2/287) Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|